Vooraan

1. vooraan
2. Toon

   

   Diverse Europese landen plannen versoepelingen van de lockdown. Tegen de zin van de WHO: ‘We moeten onze inspanningen net verdubbelen.’

   WHO waarschuwt voor te vroeg lossen maatregelen

   Van onze redacteur Dries De Smet

   BrusselDe lockdown-maat­regelen die alle Europese landen getroffen hebben om covid-19 in te dijken, beginnen hun vruchten af te werpen. Het aantal nieuwe besmettingen en doden daalt in West-Europa. En dus beginnen veel landen te denken aan het versoepelen van de maatregelen.

   Dat is niet naar de zin van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Hans Kluge, de regionaal directeur voor Europa, maakte dat gisteren in niet mis te verstane bewoordingen duidelijk. ‘Dit is niet het moment om de maatregelen te versoepelen. Nu moeten we onze collectieve inspanning verdubbelen of verdrievoudigen.’ Kluge stipte aan dat de vooruitgang die we maken in het bestrijden van covid-19, ‘extreem kwetsbaar’ is. ‘Het is gevaarlijk om te denken dat het einde in zicht is. Dit virus laat geen ruimte voor zelfgenoegzaamheid.’

   Ook Andrea Ammon, de directeur van het Europees Centrum voor ziektepreventie en Controle (ECDC), waarschuwt dat het ‘te vroeg is om plotseling alle maatregelen op te heffen, ook al zijn die ontwrichtend’.

   ‘Het is gevaarlijk om te denken dat het einde in zicht is. Dit virus laat geen ruimte voor zelfgenoeg­zaamheid’ Hans Kluge Europees directeur WHO

   De Europese Commissie heeft geprobeerd te verhinderen dat landen de maatregelen te snel versoepelen. Gisteren was het de bedoeling om een gezamenlijk stappenplan voor een exit voor te stellen. Maar dat moest de Commissie verdagen na protest van zwaar getroffen landen.

   Verscheidene landen hebben al versoepelingen aangekondigd. Andere, zoals België, hebben een raad van wijzen aangesteld om voorstellen uit te werken. Geen enkel land is zinnens om van de ene op de andere dag alle maatregelen in te trekken. Er lijkt zich een voorzichtige consensus af te tekenen welke regels het eerst versoepeld kunnen worden. Vooraan in de rij staan winkels en scholen, helemaal achteraan horeca en grote evenementen zoals festivals. In Tsjechië ­mogen doe-het-zelfzaken en fietsenwinkels vandaag weer de deuren openen. In Oostenrijk kunnen bepaalde winkels na Pasen weer klanten ontvangen.

   Denemarken en Noorwegen openen later deze maand opnieuw crèches, kleuterscholen en lagere scholen. Binnenkort mogen de ­Noren opnieuw naar hun tweede verblijf. Ook Duitsland denkt aan het heropenen van winkels en scholen in bepaalde regio’s, blijkt uit een document dat Reuters kon inkijken.

   ‘De WHO moet beseffen dat we vandaag heel veel van de bevolking vragen, en dat elk land haast op een ander moment in de epidemie zit’, zegt Pierre Van Damme, professor epidemiologie (UAntwerpen). ‘Maar het is zeker belangrijk om de maatregelen doordacht te versoepelen.’

   Een mogelijkheid is om ze één voor één te versoepelen. ‘Als we één maatregel loslaten, kunnen we twee weken later aan de hand van de ziekenhuisopnames een evaluatie maken’, zegt Van Damme. Draait dat goed uit, dan kunnen we een volgende maatregel lossen.

   Als hij een volgorde zou moeten maken, komen grote evenementen met buitenlandse bezoekers helemaal achteraan. Het openen van kleuter- en lagere scholen staat ­bovenaan op het lijstje. ‘Maar alles hangt samen. Als kinderen weer naar school gaan, geeft dat ouders de mogelijkheid om rustiger thuis te werken. Of om eventueel ­opnieuw te gaan werken als ook die maatregel versoepeld wordt. We weten dat telewerk een grote impact heeft, dus kan die maatregel langer aangehouden blijven.’

   De Belgische maatregelen gelden in principe tot en met 19 april. Maar of er na de paasvakantie al een eerste versoepeling komt, is onzeker. Van Damme wijst erop dat we eerst over voldoende gegevens moeten beschikken om weloverwogen beslissingen te nemen.

   Ook de psychologie speelt een rol. ‘Als je maatregelen loslaat, is het moeilijk ze opnieuw te verstrengen. Daarom kan men ze ­beter iets langer aanhouden dan ze te snel af te bouwen’, zegt Van Damme.
3. Toon

   Klik en lees snel verder

   

   Bernie Sanders stapt uit de race

   Belgische economie op weg naar recordkrimp

   Online lessen floreren

   Volg yogales via Zoom

   Woonzorgcentra worstelen met corona

   Noodplan-Beke komt pas vier weken na lockdown

   ‘Voor de rusthuizen is het too little en too late’

   Ziekenhuizen sturen verpleegkundigen naar wzc’s

   ‘Nu hier iedereen testen is al te laat’

4. Toon

   Commentaar

   Bart Sturtewagen 

   

   Beke wekte te lang de indruk dat er niemand op de brug stond

   Stuurman met blinde vlekken

   Er is iets inherent unfairs aan aanvallen op de stuurman tijdens een storm. Een natuurramp kan niemand ongedaan maken. Het is ook niet opportuun. De eerste prioriteit is te voorkomen dat het schip zinkt. Verantwoordelijkheden kunnen later, in rustiger vaarwater, worden bepaald.

   Dat neemt niet weg dat Wouter Beke, de Vlaamse minister van Welzijn, de meest penibele uren van zijn politieke bestaan beleeft. Zijn eigen verantwoordelijkheid daarvoor kan hij niet uit de weg gaan. Tegenover de aanzwellende onvrede over de aanpak van de ­coronacrisis in de woonzorgcentra wekte hij te lang de ­indruk dat er niemand op de brug stond. Terwijl de ­gezondheidszorg in de ziekenhuizen door een massale mobilisatie onder controle leek en lijkt, ontstond in de ouderenzorg een gevoel van chaos en zelfs van verlating.

   Het is een onverdraaglijke gedachte dat zorgenden, als tragische helden, onbeschermd en zonder de geschikte opleiding naar het front worden ­gestuurd. Net zoals het een onverdraaglijke ­gedachte is dat we, als samenleving, stilzwijgend onze tachtigplussers hebben opgegeven. Tegen die dubbele perceptie moest Beke gisteren in het Vlaams Parlement opboksen. Het is begrijpelijk dat hem dat enige bitterheid ontlokte. Maar wat had hij dan verwacht?

   Het vereist een bijzonder talent om op een bevoegdheid die sinds mensenheugnis in handen is van de partij die hij tot voor kort leidde, en van de christelijke zuil, zowat iedereen tegen je in het harnas te jagen.

   In antwoord op een spervuur van verwijtende vragen kondigde hij een nakend tienpuntenplan aan, dat gisteravond met de sector zou worden afgetoetst en vervolgens door de regering uitgerold. Ook in dat plan ­bleven nog vele blinde vlekken. Goed, niemand kent op alle complexe vragen het antwoord, maar iemand moet wel het ambitieniveau bepalen en uitdragen.

   Met het tienpuntenplan redt Beke, tenminste voor­lopig, zijn vel. Hij presenteert zichzelf ermee als de bewindsman die alles op overleg en strategie heeft gezet. Maar een toppoliticus met zijn staat van dienst moest toch beseffen dat voortdurende communicatie een ­essentieel onderdeel van zijn opdracht is?

   Waarom lijkt op het federale niveau alles min of meer onder controle? Omdat onophoudelijk vertrouwenwekkende specialisten uitleggen wat ze aan het doen zijn. Van de woonzorgsector, een Vlaamse ­bevoegdheid, komen alleen verhalen over onmacht en ongelijke strijd. Dat rechttrekken zal meer vereisen dan Beke tot dusver liet zien en horen.

5. Toon

   

   De kritiek dat minister van Welzijn Beke de corona­crisis heeft onderschat, klinkt luid. In het Vlaams Parlement verdedigde hij zich: ‘We konden de woonzorgcentra toch niet dichtmetselen?’

   Noodplan Beke komt ‘rijkelijk laat’

   Karine Moykens leidt Vlaamse taskforce Lees verder onderaan

   Van onze redacteurs Veerle Beel, Wim Winckelmans

   BRUSSELMargot Cloet, topvrouw van de zorgkoepel Zorgnet-Icuro, haalde dinsdagavond uit naar het Vlaamse beleid inzake de woonzorgcentra, die hard getroffen worden door de coronacrisis. Er moet dringend ook op Vlaams niveau een taskforce komen, waarin elke dag strategisch overleg wordt gevoerd over noodzakelijke maatregelen, zei ze op televisie. Volgens cijfers die minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) maandag in de commissie Welzijn van het Vlaams Parlement gaf, is slechts de helft van de woonzorgcentra nog coronavrij. In een dertigtal centra is één op de drie tot de helft van de bewoners besmet geraakt. In enkele is al één op de tien bewoners overleden, vermoedelijk of met zekerheid aan ­covid-19.

   Beke reageerde gisterochtend op de radio geprikkeld op de kritiek, en zei dat er sinds begin vorige week elke dag overleg is ­geweest tussen de koepels, het agentschap Zorg en Gezondheid en zijn kabinet. Maar de vragen bleven en werden gisteren in de plenaire zitting van het Vlaams Parlement ook uitgebreid aan de minister voorgelegd: hoe zit het nu met die tests in de woonzorgcentra? Wie zal ze uitvoeren? Wat als medewerkers ontdekken dat ze besmet zijn? Moeten ze ook dan nog blijven werken?

   Die laatste vraag leeft al langer in het werkveld, omdat een richtlijn van het agentschap Zorg en Gezondheid bepaalt dat medewerkers met milde symptomen toch moeten blijven werken. Alleen wie koorts heeft, wordt getest. Omdat er op veel plaatsen een tekort aan maskers en andere beschermende kledij is, leidt dat tot grote ongerustheid en ook angst bij zorgkundigen: ze zijn bang om besmet te worden en het virus mee naar huis te nemen, maar ook om meer bewoners aan te steken.

   Vier weken na lockdown

   ‘We hadden op een sterker signaal gehoopt. Als er niet meer beschermings­­kledij komt, zullen we ander personeel uit de zorg niet kunnen overhalen om in de wzc’s te werken’ Olivier Remy ACV Puls

   Het was een van de vele vragen die minister Beke gisteren in het parlement niet beantwoordde. Evenmin deed hij dat achteraf in een gesprek met de redactie. ‘Ik kan daar niet zomaar op antwoorden, omdat het geen politieke vraag is’, zegt Beke. ‘Ik heb ze voorgelegd aan de experts die ik maandag gecontacteerd heb, en aangezien het een vraag is die ook door de andere gemeenschapsministers wordt gesteld, zullen we ze ook bespreken op de interministeriële conferentie van de ministers van Volksgezondheid.’

   Vier weken na de start van de lockdown van de woonzorgcentra pakt Beke nu uit met een noodplan voor de sector. Puntje tien daarvan is de oprichting van een taskforce. In het Vlaams Parlement, waar hij dat plan voorstelde, vonden velen, onder wie Björn Rzoska (Groen), dat ‘rijkelijk laat’. ‘Goed dat het er nu is’, zei Rzoska. ‘Maar wij hadden dit liever veel eerder gezien.’

   Bovendien buigt het noodplan zich in punt 4 over de teststrategie. ‘Terwijl de beslissing om 55 en 30 woonzorgcentra te testen, al genomen is’, aldus Rzoska. ‘Misschien moet u nu geen tijd meer verloren laten gaan en niet wachten om dit plan pas vrijdag aan de regering voor te stellen. In digitale tijden moet dat toch sneller kunnen? Er is voor de woonzorgcentra echt geen tijd meer te verliezen.’

   Complexe puzzel

   

   Heeft Beke de situatie in de woonzorgcentra onderschat? ‘Die hele corona heeft iedereen verrast, qua impact en snelheid’, zegt hij aan De Standaard. ‘Je kunt niet veel meer doen dan we gedaan hebben. We konden de wzc’s toch niet dichtmetselen? We wisten dus dat daar vroeg of laat besmettingen zouden opduiken. De hele wereld is daarmee geconfronteerd.’

   Had die vaststelling niet net de aanleiding moeten zijn voor een meer doortastende aanpak? Velen missen een stuurman in de kajuit, iemand die op tafel klopt bij andere overheden om de belangen van de sector te verdedigen. ‘Een noodplan waarin aandachtspunten worden opgelijst is één ding. Nu moeten de lekken worden ­gedicht’, zei parlementslid Jos D’Haese (PVDA).

   ‘Ik begrijp die vraag naar actie wel’, zegt Beke. ‘We zijn met zoveel tegelijk bezig. We richten schakelzorgcentra op, we hebben gels gekocht, we hebben een akkoord tussen werknemers en werknemers, zodat ander zorgpersoneel in de wzc’s aan de slag kan, en we hebben een akkoord met de decanen over de inzet van studenten geneeskunde in de zorg. Het is een complexe puzzel.’

   Steun uit meerderheid

   ‘Die hele corona heeft iedereen verrast, qua impact en snelheid. Je kunt niet veel meer doen dan we gedaan hebben’ Wouter Beke (CD&V) Minister van Welzijn

   De vakbonden reageren koel op het noodplan van Beke. ‘We hadden op een sterker signaal gehoopt. Als er niet meer beschermingskledij komt, zullen we ander personeel uit de zorg niet kunnen overhalen om in de woonzorgcentra te werken’, zegt Olivier Remy, vakbondssecretaris bij ACV Puls.

   ‘De regering blijft achter de feiten aanhollen’, waarschuwt Federaal ABVV-secretaris Johan Van Eeghem. ‘We voelen de woede bij het personeel opborrelen.’

   In de eigen meerderheid en partij blijft Beke steun krijgen. ‘We hebben begrip voor de omstandigheden waarin hij moet werken’, klinkt het bij de N-VA. Ook binnen CD&V is er bijna unisono steun voor zijn aanpak. ‘Hij is God de Vader niet, die corona kan wegtoveren.’

   

   

   Karine Moykens leidt Vlaamse taskforce

   Minister Wouter Beke lichtte gisteren al een tip van de sluier over wie aan het hoofd komt van de Vlaamse taskforce om de coronacrisis te bestrijden. ‘Ik zal dat aan ­Karine Moykens vragen, de secretaris-generaal van het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin’, zei Beke. ‘Ze is onlangs manager van het jaar geweest.’

   De 56-jarige Moykens heeft veel ervaring in leidinggeven en strategisch denken. Ze studeerde klassieke filologie aan de UGent en legde al een uitgebreid parcours af in de ambtenarij en de politiek. Voor ze in 2014 werd aan­gesteld tot departementshoofd, was ze kabinetschef bij diverse ­ministers van Welzijn, onder anderen Jo Vandeurzen (CD&V). (vbr)
6. Toon

   

   

   

   Gods lied

   Als eeuwige twijfelaar is het ­logisch dat ik na allerlei omzwervingen in religieuze sferen uiteindelijk bij het agnosticisme terechtkwam. Het is een overtuiging van likmevestje. Geloven in alles en niks, de handen omhooggooien en verklaren dat je het echt niet weet. Toch blijf ik aangetrokken tot ­religie. Vorig jaar vastte ik een dagje mee tijdens de ramadan en beleefde ik een iftar bij vrienden. Ik brand vaak kaarsjes als iemand ziek is of problemen heeft, en in een onbewaakt moment durf ik ook al eens te bidden. Na de dood van mensen dicht bij mij gebeurden er soms dingen die ik niet met mijn rationeel brein kan verklaren. Ik wil ­geloven in God.

   Toen ik een tijdje terug slechte herinneringen had aan iemand die op het sterfbed lag, sprak ik met een devote vriend. ‘Denk je dat ik haar onbewust doodwens?’ ‘Ja, dat denk ik, en dat is niet goed voor jouw lot’, sprak de vriend. Ik schrok van de overtuiging. Hij ­gelooft in een wraakzuchtige God. Ik probeerde daarna hardop positieve dingen te zeggen over die persoon, die me bij leven toch veel pijn had gedaan. Ze stierf. Ik blijf hopen dat er een God van liefde bestaat. Maar ik luister naar Randy Newmans That’s why I love mankind (God’s song) , lees de covid-19-updates en twijfel meer dan ooit.

7. Toon

   

8. Toon

   

   Stephan verloor zijn beide ouders aan covid-19

   ‘Voor de rusthuizen is het too little en too late’

   ‘Ik dacht dat mijn ouders veilig waren in het rusthuis. Maar het tegendeel bleek waar.’ Stephan Verheyden verloor zijn beide ouders aan het coronavirus.

   Van onze redacteur Mark Eeckhaut

   Brussel Niet alleen bij dokters, verpleegkundigen en zorgcentra heerst onbegrip over de gebrekkige aanpak van de crisis in de woonzorgcentra. Ook bij nabestaanden van corona-slachtoffers leeft de vraag of het niet anders en beter had gekund. ‘De woonzorgcentra zijn al een maand in lockdown. Ondertussen zijn er nog altijd geen testen. Er is niet genoeg beschermende kledij. Ik wil niemand een steen werpen, maar alles wat nu komt, is too little too late. Iedereen die er besmet kon worden, is ondertussen al besmet.’

   Stephan Verheyden (56) verloor de voorbije dagen zijn beide ouders aan het nieuwe coronavirus. Pierre (88) en Simonne (83) zaten samen in een Brussels woonzorgcentrum, maar stierven in een Brussels ziekenhuis. Gezondheidszorg is geen Vlaamse bevoegdheid, maar de problemen in Brussel zijn gelijkaardig aan die in Vlaanderen. In de Brusselse woonzorgcentra mag al sinds 9 maart geen bezoek meer binnen. Nog voor de algemene lockdown van 14 maart. ‘Wij waren opgelucht toen die beslissing viel. Het leek ons de beste manier om dat virus van onze ouders vandaan te houden’, zegt Verheyden. Maar het tegendeel bleek waar. Nog geen maand later zijn zijn beide ouders overleden. ‘Ik kan het personeel in het woonzorgcentrum niets kwalijk nemen. Die mensen hebben ongelooflijk hun best gedaan. Mijn ouders zijn daar drie jaar lang gelukkig geweest.’

   Totaal onvoorbereid

   ‘Maar het is een feit dat het centrum – net als alle andere – totaal onvoorbereid was op deze crisis. Het personeel had geen mondmaskers of beschermende kledij. Mensen werden niet getest en bij het begin van de lockdown niet in quarantaine geplaatst als ze symptomen vertoonden. Op die manier schoten de lockdown-maatregelen totaal hun doel voorbij. Sommige woonzorgcentra – wellicht ook dat van mijn ouders – zijn broeihaarden van besmetting geworden in plaats van veilige havens.’

   ‘Soms nemen experts en de overheid met de beste bedoelingen beslissingen die tot catastrofes leiden’ Stephan Verheyden

   Vader Pierre werd met een longontsteking vanuit het woonzorgcentrum naar het ziekenhuis overgebracht in de week van 9 maart. ‘Hij werd getest op corona, maar het resultaat was negatief. Hij leek erdoor te komen, maar bij een tweede test op 27 maart bleek dat hij toch covid-19 had. Hij is op 31 maart in het ziekenhuis gestorven. Niet op intensieve zorg, hij was hartpatiënt en mocht daarom niet naar die afdeling.’

   ‘Mijn moeder heeft haar man niet meer kunnen zien. Zij werd in het weekend dat volgde op de lockdown ziek in het rusthuis. Na een paar dagen ging het beter en mocht ze haar kamer weer verlaten en in de refter gaan eten. Twee dagen later werd de eetzaal voor iedereen gesloten.’

   In het weekend van 28 maart werd de moeder van Stephan opnieuw ziek. ‘Ze begon weer te hoesten en maakte koorts. Met alleen die symptomen mocht de dokter mijn moeder volgens de richtlijnen niet naar het ziekenhuis sturen om haar te testen op corona. Maar de dinsdag erop kreeg ze ook problemen met de ademhaling en is ze toch naar de spoed overgebracht.’ Zij overleed dinsdag.

   Geen plaats

   ‘Sommige woonzorgcentra zijn broeihaarden van besmetting geworden in plaats van veilige havens’ STEPHAN VERHEYDEN

   ‘Mijn mama had geen medische voorgeschiedenis. Ze was 83 jaar en had gehoopt op intensieve zorg te mogen vechten voor haar leven. Maar ook voor haar was daar geen plaats. Ik heb er nog op aangedrongen. Tevergeefs.’

   Net zoals zovele families van overleden coronapatiënten zit Stephan Verheyden met de vraag of het niet anders had gekund. Het is in de rusthuizen bijzonder moeilijk om mensen te isoleren van – mogelijk besmette – personen. ‘Iedereen doet zijn uiterste best, maar soms worden door de experts en de overheid – met de beste intenties – beslissingen genomen die, zoals nu blijkt, tot een catastrofe leiden. Mogelijk besmette mensen isoleren is in rusthuizen heel moeilijk.’

   ‘Mijn ouders hadden het geluk dat ze naar het ziekenhuis zijn overgebracht. Maar ondertussen is er de richtlijn van de geriaters om bejaarden uit rusthuizen niet naar ziekenhuizen te sturen als zij diabetes hebben of hart- en longproblemen. De bedoeling was om ervoor te zorgen dat onze hospitalen de stormloop aan patiënten zouden aankunnen. Maar in werkelijkheid hebben die maatregelen er nog eens extra toe geleid dat die zorgcentra en rusthuizen extra broeihaarden van covid-19 zijn geworden.’
9. Toon

   
10. Toon

    

11. Toon

    Ziekenhuizen nemen ongevraagd initiatief om woonzorgcentra te ondersteunen

    ‘We sturen verpleegkundigen, geven uitleg en opleiding’

    Ze sturen personeel en materiaal, geven opleiding en advies. De ziekenhuizen loodsen de woonzorgcentra door deze crisis.

    Artsen Zonder Grenzen en het leger springen bij Lees verder onderaan

    Van onze redactrice Maxie Eckert

    BrusselHet UZ Gent vraagt zijn verpleegkundigen of ze tijdelijk in de woonzorgcentra willen bijspringen. Het Jessa-ziekenhuis in Hasselt denkt in dezelfde richting. Het Regionaal Ziekenhuis Tienen en het UZ Brussel sturen artsen en/of verpleegkundigen naar woonzorgcentra in de regio om advies te geven of om info­sessies rond isolatie te geven. Ook het UZ Leuven stelt zijn expertise, bijvoorbeeld over hygiëne, ter ­beschikking, telefonisch of ter plaatse. En het UZ Antwerpen staat al vijf weken met een aantal grote rusthuizen in contact om de procedures rond covid-19 op punt te stellen, het personeel extra op te leiden en om concrete vragen over de zorg voor besmette bewoners te beantwoorden. Zonder aansturing van bovenaf nemen ziekenhuizen het voortouw om de rusthuizen door de crisis te loodsen.

    

    De nood en de vraag zijn dan ook groot. ‘Zestien woonzorg­centra hebben aangegeven dat ze onze ondersteuning nodig hebben. Zes daarvan vragen of onze verpleegkundigen hen kunnen helpen’, zegt Karlien Wouters, woordvoerster van het UZ Gent. ‘Onze verpleegkundigen kunnen bepaalde shiften aanvullen, meestal op hun afdelingen met ­covid-19-patiënten. Eén woonzorgcentrum vraagt onze verpleegkundigen om een periode van twee weken te overbruggen, tot het eigen personeel dat covid-19 heeft, weer ingezet kan worden.’

    Detachering naar de wijken

    ‘In het UZ Gent heeft een deel van de verpleegkundigen nu ­minder werk doordat de niet-dringende consultaties uitgesteld zijn. We hebben hen gevraagd of ze het zien zitten om gedetacheerd te worden om de woonzorgcentra uit de nood te helpen. Een twintigtal heeft zich al ­gemeld. We bekijken nu hoe we nog meer verpleegkundigen kunnen mobiliseren, bijvoorbeeld door precies aan te geven in welke gemeente of in welke wijken er ­extra verpleegkundigen nodig zijn in de woonzorgcentra.’

    ‘Vanaf het begin hadden we met álle zorginstellingen in de buurt moeten samenwerken. Nu is het te laat om zoiets uit te rollen’ Guy Hans  Medisch directeur UZ Antwerpen

    Het UZ Gent springt ook bij voor de psychologische ondersteuning van de bewoners en het personeel en levert testmateriaal.

    Het UZ Antwerpen is al weken druk in de weer om de woonzorgcentra uit de nood te helpen, maar niet door extra handen te leveren. ‘We hebben onze verpleegkun­digen zelf nodig, want we zien de instroom van covid-19-patiënten hier niet verminderen. We moeten de verpleegkundigen voldoende kunnen aflossen’, zegt medisch ­directeur Guy Hans. ‘We stellen wel onze expertise ter beschikking.’

    ‘Vijf of zes weken geleden hebben we teams van artsen en verpleegkundigen gestuurd naar de woonzorgcentra waarmee we al een goed contact hadden. Daar hebben we het personeel extra ­opgeleid. Denk aan de aan- en uitkleedprocedures van beschermingsmateriaal, of het nagaan van hun procedures voor uit­braken. Elk woonzorgcentrum heeft zijn eigen manier van ­werken en we willen hen daarin ondersteunen. Ze mogen ons ook bellen met vragen, bijvoorbeeld over hoe ze de richtlijnen correct kunnen toepassen. Voor concrete patiënten zetten we soms telefonisch een multidisciplinair overleg op.’

    Een maand geleden al heeft het UZ Antwerpen de burgemeesters van twaalf omliggende gemeenten uitgenodigd op een toelichting van de strategie van het ­ziekenhuis. ‘Toen hoorden we al dat ze zich grote zorgen maakten over een uitbraak van het virus.’

    Hans benadrukt dat er regionaal veel meer samenwerking ­nodig is. ‘Alleen al voor het ­beschermingsmateriaal. Niemand heeft een idee hoe het ­gesteld is met de voorraad materiaal in een bepaalde regio.’

    ‘Vanaf het begin hadden we met álle zorginstellingen in de buurt moeten samenwerken, dus ook met de revalidatiecentra, de jeugdinstellingen, de psychia­trische ziekenhuizen ... Nu is het heel moeilijk om dat nog uit te ­rollen. Het is niet de bedoeling dat we nu nog beginnen met uit te ­leggen hoe je een FFP2-masker op- en afzet.’

    Artsen Zonder Grenzen en het leger springen bij

    De ngo Artsen Zonder Grenzen (AZG) zet verschillende mobiele teams in om de ­Vlaamse en Waalse woonzorgcentra te ­ondersteunen. De mobiele teams checken of het beschermingsmateriaal correct gebruikt wordt, geven training en bieden psycholo­gische hulp. Ook bij de isolatie van positief ­geteste bewoners krijgen de woonzorgcentra hulp.

    Ook het leger springt bij. In een privaat rusthuis in Jette is sinds dinsdag medisch ­personeel van het leger aanwezig om het personeelstekort op te vangen. Vanaf ­vrijdag gaat het leger ook aan de slag in een instelling in Lustin bij Namen. (mec)
12. Toon

    

    Testkits voor 85 woonzorgcentra worden bedeeld

    ‘Nu hier nog iedereen testen, is zelfs al een beetje te laat’

    In alle woonzorgcentra zal uitgebreid worden getest, is de belofte. Maar nog niet alle 85 geselecteerde Vlaamse centra hebben hun testkits ontvangen. Amphora in Wingene heeft er niet meer op gewacht.

    Brussel‘In de drukte van de vele besmettingen, de ver doorgedreven zorg voor onze bewoners en het inlichten van families heeft ons woonzorgcentrum Amphora vorige week twee dagen op rij vergeten om het aantal nieuwe besmettingen op tijd door te geven aan het agentschap Zorg en Gezondheid. Wellicht zitten we daardoor niet bij de eerste selectie van woonzorgcentra waar alle bewoners en personeel zullen worden getest’, zegt Bernard Bruggeman.

    Hij is gedelegeerd bestuurder van de woonzorggroep GVO, waaronder negen woonzorgcentra in West-Vlaanderen vallen. Van de negen is Amphora in Wingene het zwaarst getroffen. In twee leefgroepen werden bewoners getest. Zelfs wie geen symptomen had, bleek positief.

    ‘Wij trekken al enige tijd aan de alarmbel’, zegt Bruggeman. ‘De ongerustheid bij familieleden is groot. Zij willen weten of hun moeder besmet is. Ook medewerkers willen informatie. Ik ben hen het antwoord op die vraag verschuldigd. Daarom hebben we niet gewacht of we door de overheid zouden worden geselecteerd en hebben we zelf tests besteld voor alle bewoners en personeel. Die worden nu afgenomen.’

    ‘12 van 120 overleden’

    ‘We kregen gisteren een telefoontje dat we het overschot van de tests zeker moeten terug­bezorgen. Ik heb geantwoord dat wij ze nog niet eens gekregen hebben!’ Yves Peleman  Directeur Akapella

    55 andere Vlaamse woonzorgcentra waar al veel bewoners besmet zijn en 30 woonzorgcentra waar nog geen gevallen zijn, zijn wel geselecteerd. Maar bij veel woonzorgcentra die onze redactie gisteren contacteerde, bleek de onduidelijkheid groot. Wie neemt de tests af? Hoeveel tijd zal dat in beslag nemen? Wanneer mogen de resultaten worden verwacht? Allicht zullen de laatste centra pas vrijdag worden bedeeld.

    Bij Akapella in Kapelle-op-den-Bos, waar al zeven bewoners overleden zijn en vermoedelijk zowat de helft van de tachtig bewoners en heel wat medewerkers besmet zijn, kregen ze gisteren wel al een telefoontje van het agentschap Zorg en Gezondheid: ze moeten het overschot van de tests zeker terugbezorgen. Directeur Yves Peleman: ‘Ik heb geantwoord dat wij ze nog niet eens gekregen hebben! Ik heb ook gezegd dat wij er 210 nodig hebben. Het antwoord luidde: Zoveel? Goed dat u het zegt.’

    Dirk Wils, algemeen directeur van de zorggroep Curando, betwijfelt of het nog wel nodig is om alle bewoners in woonzorg­centrum Watervliet (in Sint-Kruis-Brugge) te testen. ‘De situatie is er dramatisch: 12 van de 120 bewoners zijn al overleden. Het virus waart er rond. Mensen isoleren heeft niet zoveel zin meer. Ik zou liever hebben dat we iedereen kunnen testen in woonzorgcentra waar bijvoorbeeld vijf of zes bemettingen zijn. Dan heeft het nog zin om besmette en niet-besmette mensen te scheiden.’

    De testcapaciteit voor covid-19 in laboratoria in ons land is 10.000 tests per dag. Daarvan werden er tot op vandaag iets meer dan 4.000 benut. Daarom werd gisteren op de interministeriële conferentie afgesproken dat de verhoogde testcapaciteit meteen zal worden ingeschakeld, zodat in alle woonzorgcentra kan worden getest. Maar wie komt waar in de rij? Plots willen alle woonzorgcentra worden getest, liever gisteren dan vandaag.

    ‘Iedereen testen zou zekerheid brengen en ons helpen om te weten wie we moeten isoleren en welke personeelsleden we optimaal moeten beschermen. Nu varen we blind, omdat we nooit zeker zijn wie besmet is en wie niet’, zegt Caroline Vercauteren, communicatieverantwoordelijke van de zorggroep Orelia, die tien woonzorgcentra telt. Alleen Sarrenhof in Sint-Truiden en Katharinadal in Hasselt zijn voorlopig geselecteerd. In Katharinadal is het zelfs al een beetje te laat om te testen, vindt Vercauteren. De eerste besmetting bij een personeelslid werd vastgesteld op 14 maart. ‘Daarna ging het snel. Negen overlijdens zijn covid-gerelateerd.’

    Bij Zorggroep Leuven is de situatie het ergst in Booghuys. Daar zijn vermoedelijk al tien bewoners aan het coronavirus overleden. In een ander woonzorgcentrum zijn er ook al vermoedelijke besmettingen op twee afdelingen. ‘Wij bekijken met onze coördinerend en raadgevend arts wie symptomen heeft en wie we zelf kunnen testen’, zegt Eef Peeters, coördinator communicatie. ‘Maar uiteraard zijn wij vragende partij om al onze bewoners te testen.’

    Wat na de tests?

    ‘Ik stel het zelf vast: zodra één bewoner symptomen vertoont, sluipt de ongerustheid in de leefgroep binnen’, zegt Bernard Bruggeman (GVO). ‘Dat komt omdat ouderenzorg contactzorg is. ­Social distancing is dan echt niet evident. Ik hoop en verwacht dat de overheid alle bewoners test. Als ze dat niet kan waarmaken, zullen wij zelf meer leefgroepen moeten testen zodra er een vermoeden van besmetting is. Maar wie gaat dat betalen?’

    Volgens de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) is er bij heel wat directies en personeelsleden van OCMW-rusthuizen ook ongerustheid en onzekerheid over wat er na de tests zal gebeuren. ‘Wat als blijkt dat veel personeelsleden besmet zijn? Moeten zij thuis blijven? Hoe zal men de zorg dan garanderen? De medische reserve is goed, maar die 3.000 mensen zullen echt niet volstaan’, zegt woordvoerster Nathalie Debast. ‘Wie geen symptomen heeft, zal misschien mogen blijven werken met beschermend materiaal. Maar ook dat is er nog altijd niet voldoende.’ (yd, vbr)

    De volledige lijst van de 85 woonzorgcentra waar het eerst getest wordt, vindt u op: www.standaard.be/overzichtwzc
13. Toon

    

    Kama
14. Toon

    Corona-telex

    Belgen stellen bezoek aan dokter uit

    De Belgen stellen doktersbezoeken uit. Dat blijkt uit de wekelijkse corona-enquête van de UAntwerpen. Bijna een kwart (23%) van de 225.000 deelnemers aan de bevraging geeft dat aan. ‘Dikwijls gaat het over preventief routine­onderzoek’, zegt Koen Pepermans, faculteitsdirecteur sociale wetenschappen. ‘We weten niet of het ook om dringende ingrepen gaat.’

    Behalve naar de uitgestelde doktersbezoeken werd er ook gepeild naar het vertrouwen van de Belgen in de informatiekanalen. ‘Die resultaten tonen aan dat ons vertrouwen in wetenschappers en artsen goed zit en dat is geruststellend’, zegt Pepermans. Opvallend is dat het vertrouwen in de Europese instellingen lager scoort. De enquête peilt wekelijks naar ons gedrag tijdens de coronamaatregelen. (kma)

    Kerkklokken luiden met Pasen

    Om de paasboodschap ook in coronatijden te laten klinken, zullen zondag om 12 uur in alle Belgische kerken de klokken luiden. Dat hebben de Belgische bisschoppen gisteren gemeld. Op de website van Kerknet zullen tijdens de Goede Week diensten van verschillende bisdommen live te volgen zijn. (blg)

    Degressiviteit werkloosheid bevroren

    Het verlagen in de tijd van de werkloosheidsuitkering voor ‘gewone’ werklozen wordt drie maanden bevroren. Dat zegt minister van Werk Nathalie Muylle (CD&V). Het argument is dat werklozen momenteel niet kunnen solliciteren. Daarnaast verwacht Muylle dat in maart 900.000 mensen een uitkering voor tijdelijke werkloosheid zullen krijgen. Dat kost 960,8 miljoen euro. (blg)

15. Toon

    Jonge, gezonde grootouders mogen hun kleinkind wel degelijk nog opvangen

    En een knuffel van oma via Whatsapp

    Elkaar eens goed vastpakken, het zit er niet meer in voor veel grootouders en hun kleinkinderen. Dat wringt.

    1. ‘Onze routine was plots verdwenen’
    2. ‘Onze kleinzoon mist ons heel erg’
    3. ‘Zonder mijn moeder zou het niet lukken’
    4. ‘Allemaal samen in quarantaine’

    Van onze redacteurs Kubra Mayda, Stijn Cools
    Foto’s Katrijn Van Giel

    BrusselIn veel Vlaamse gezinnen zijn de grootouders deel van het dagelijkse leven. Ze zorgen mee voor de opvang na school, de kinderen gaan er logeren en oma en opa staan simpelweg klaar als dat nodig is. Door de maatregelen tegen het nieuwe coronavirus komt dat allemaal in het gedrang.

    Toch houdt de band tussen groot­ouders en kleinkinderen stand, stelde de Gezinsbond vast, op basis van een bevraging van ruim tweeduizend gezinnen door het onderzoeksbureau Indiville in de laatste week van maart. Twee derde van de ondervraagde gezinnen zegt het contact te onderhouden met de groot­ouders. Een klein aantal, 9 procent, doet dat zonder afstand te bewaren, maar bij veel gezinnen zijn sociale media als Whatsapp en Messenger populair geworden, gevolgd door de telefoon. Ook hebben veel generaties nog fysiek contact, 40 procent, maar daarbij wordt de ­gevraagde afstand gehouden.

    ‘Grootouders en hun kleinkinderen vinden nieuwe manieren om te communiceren, dat is positief. We hebben het gevoel dat de oudere generatie zich bij de coronamaatregelen neergelegd heeft. Ze beseffen dat ze een risicogroep vormen, en dat ze nu beter even wegblijven van hun kleinkinderen’, zegt Kurt Jacobs van de Gezinsbond. ‘Ook bij de kinderen zien we die verantwoordelijkheidszin, ze ­lijken goed te weten dat de maatregelen noodzakelijk zijn.’

    Het belang van de bubbel

    Kind en Gezin krijgt regelmatig de vraag of kinderen afgezet mogen worden bij de grootouders. Het antwoord is ­genuanceerd. Contact wordt in de eerste plaats afgeraden. ‘Die regel is er om de grootouders te beschermen’, zegt woordvoerster Nele Wouters. Tegelijk is er ­begrip voor wie echt geen alternatieven vindt. Daartoe is er, in samenwerking met viroloog Marc Van Ranst, een checklist opgesteld. Grootouders die jonger zijn dan 65 jaar, die in goede gezondheid verkeren en geen mantelzorger zijn, zouden toch kunnen inspringen. Uit de ­wekelijkse bevraging van UAntwerpen blijkt dat 70 procent van de grootouders die deelnamen, nog geen 65 jaar is.

    Wouters: ‘Daarnaast geven we de ­ouders ook het belang van “de bubbel” mee: je moet je omgeving zo klein mogelijk houden. Het is beter om je kinderen elke dag bij de grootouders af te zetten in plaats van elke dag een andere opvang te zoeken.’

    De Vlaamse Ouderenraad krijgt signalen van zijn vrijwilligers dat het ­wederzijdse gemis er wel degelijk is. ­‘Velen houden contact via de digitale weg, maar dat kan elkaar eens goed ­vastpakken toch niet vervangen’, zegt communicatiemedewerkster Veerle ­Quirynen.

    Ingrid Neirinck (60)

    ‘Onze routine was plots verdwenen’

    

    LoppemIngrid Neirinck, oud-leerkracht Duits en Engels, leest nog altijd ­verhaaltjes voor aan kleinzoon Henri (3).

    ‘Voor de scholen de deuren moesten sluiten, haalde ik Henri en zijn zusje Léonore van bijna 1 jaar twee keer per week op van de school of de crèche. Dat deed ik met veel plezier. We speelden dan een spelletje en aten een koekje tot mijn dochter en schoonzoon terugkwamen van hun werk. Die routine is nu helemaal weggevallen.’

    ‘Na schooltijd las ik altijd een verhaaltje voor aan Henri, nu moest ik dus op zoek hoe ik dat kon blijven doen. Ik ben dan de voorleesboeken van Richard Scarry gaan ­inspreken, terwijl ik de tekeningen in het boek film. Zo volgt hij het verhaal mee en kan hij toch nog een beetje luisteren naar mutti die een verhaaltje vertelt.’

    ‘Mijn kinderen willen ons gewoon ­beschermen, dat begrijp ik. Mijn man heeft astma en overleefde twee jaar geleden een hartaanval. Niemand van ons wil dat hem iets zou overkomen. Op 15 maart zouden we nog een laatste keer samen gaan lunchen, maar mijn dochter vond dat te riskant. Toen vond ik dat overdreven en was ik ontgoocheld, maar nu begrijp ik haar reactie.’ (kma)

    Annemie (60)
    en Johan Pollet (60)

    ‘Onze kleinzoon mist ons heel erg’

    

    Assebroek/Brugge‘De coronamaat­regelen mogen de band met onze klein­kinderen niet verzwakken. Om de goede ­relatie met Noah (9) en Emilia (7) te behouden of zelfs te versterken, gingen we actief op zoek naar manieren om in contact te blijven. Omdat ik wou zien hoe andere grootouders dit doen, heb ik een Facebookgroep aangemaakt, “Hand in hand met je kleinkinderen”.’

    ‘Mijn kleinzoon Noah mist ons heel erg. Hij krijgt het altijd moeilijk als we ’s avonds videochatten. Om het voor hem ook aan­genaam te maken, besloot mijn dochter om de webcam aan te zetten terwijl hij aan het spelen is. Dan voelt hij zich comfortabeler. Onlangs stond de webcam in de tuin en ­zagen we hem pingpongen met zijn papa. Af en toe kwam hij op de camera afgelopen om wat te zeggen. Mijn kleindochter daarentegen bekijkt het positief: ze vindt het leuk dat we elke avond videochatten.’

    ‘Mijn dochter moet telewerken en dat combineert ze met het schoolwerk van de kinderen. Ze zegt dat het begint te wegen, zeker toen ze hoorde dat er na de paas­vakantie nieuwe leerstof komt. Omdat ze maar één laptop heeft, kan ze overdag niet werken. Dan helpt ze Noah met zijn schoolwerk, haar eigen werk moet ze ’s nachts ­inhalen.’

    ‘Mijn partner is risicopatiënt. Mocht dat niet zo zijn, dan zou ik misschien wel durven langs te gaan bij mijn kleinkinderen. Zeker nu het bijna Pasen is, heb ik het moeilijk. Maar zo’n groot risico kan ik niet ­nemen.’ (kma)

    Elke Van Leuven (33)

    ‘Zonder mijn moeder zou het niet lukken’

    

    Dadizele ‘Voor mijn depressie volg ik een revalidatieproject in Kortrijk. Normaal gezien ga ik elke dag naar een sessie. Door de coronamaatregelen is dat nog slechts drie keer per week anderhalf à twee uur via een videochatplatform.’

    ‘ Het is belangrijk dat ik de revalidatie blijf volgen, ik wil niet hervallen. Daarom helpt mijn moeder Marijke me op twee van die drie dagen. ’s Maandags is ze de hele dag bij ons en blijft ze wat langer, zodat ik kan recupereren van het gesprek. Om een dagje voor mezelf te hebben, zet ik de kinderen op woensdagen af bij mijn ­ouders. Mijn partner werkt buitenshuis en heeft vrij op vrijdag. Die dag let hij op de kinderen.’

    ‘We zijn van in het begin open geweest over mijn psychische kwetsbaarheid en mijn kinderen tonen daar veel begrip voor. Ze begrijpen dat het niet altijd mogelijk is om veel te plannen. Samen proberen we ­zeker elke dag een wandeling te maken. De oudste is elf en kan gelukkig haar huiswerk zelfstandig maken, maar mijn zoon van vijf helpen we met zijn schoolwerk.’

    ‘Zonder mijn ouders zou ik de huidige situatie niet aankunnen. We proberen met z’n allen de cirkel zo klein mogelijk te houden. Mijn ouders hebben vijf kleinkinderen, maar ze vangen alleen Fie en Ties op. Voor de rest komen we met niemand anders in contact. Uitgezonderd mijn partner dan, want hij moet blijven werken.’ (kma)

    Ingrid Vaerenbergh (57)

    ‘Allemaal samen in quarantaine’

    

    Overhespen/Linter‘We zijn nu met z’n vijven in huis. Dat lukt vrij goed.’ Ingrid ­Vaerenbergh heeft op 15 maart haar dochter en kleinzoon in huis genomen. Ze zijn samen in quarantaine gegaan, samen met haar man en haar inwonende jongere zoon. ‘Mijn dochter is boekhoudster en werkt overdag, ondertussen let ik op de kleinzoon.’

    ‘Wij wonen op het platteland en hebben een grote tuin, terwijl mijn dochter in een appartement in het centrum van Leuven woont. Ze was blij toen we aanboden dat ze tijdelijk bij ons kon komen ­wonen. Ze is ­realistisch genoeg om te weten dat een hele dag binnenzitten met een peuter die om aandacht vraagt, niet te doen is.’

    Normaal gezien komt Matteo (3) alleen logeren tijdens de schoolvakanties.

    ‘Dit voelt een beetje als een ­verlenging van die vakanties. ­Gelukkig is het goed weer, we ­kunnen buiten spelen en gaan wan­delen. Het is bij momenten zwaar, maar ook leuk. Op dit ­moment valt het nog vol te houden, we ­hebben ons nu ingesteld op 3 mei.’

    ‘Mijn ouders, tachtigers, hebben het wel veel moeilijker. Zij zagen Matteo vrijwel ­dagelijks. Nu bellen we elke week en proberen we Matteo te betrekken in onze ­gesprekken. We sturen ook tekeningen door, maar we merken wel dat het begint door te wegen voor hen.’ (sco)
16. Toon

    

    Afro-Amerikanen sneller op intensive care door onderliggende aandoeningen

    Waarom covid-19 zwarte Amerikanen harder treft

    In de VS legt de coronacrisis de grote ongelijkheid bloot in de toegang tot een adequate gezondheidszorg en preventie.

    Van onze redactrice Ine Roox

    BrusselNationale gegevens die de corona-epidemie linken aan etniciteit, worden eerstdaags verwacht. Maar uit de gedeeltelijke gegevens uit afzonderlijke Amerikaanse staten – van noord tot zuid – blijkt al een verontrustende tendens. In de VS zijn Afro-Amerikanen een stuk kwetsbaarder in de coronacrisis dan blanken en andere bevolkingsgroepen.

    In zuidelijk Louisiana, waar al meer dan 500 slachtoffers vielen, zijn volgens de gouverneur meer dan 70 procent van de doden zwart. Nochtans vormen Afro-Amerikanen slechts 32 procent van de bevolking van die staat. In noordelijk Michigan is 33 procent van de besmette patiënten Afro-Amerikaans, en is 40 procent van de doden zwart, hoewel slechts 14 procent van de bevolking van die staat Afro-Amerikaans is. In Illinois is de tendens gelijkaardig, en ook in Washington D.C. is 59 procent van de coronadoden zwart, een stuk hoger dan de zwarte bevolking van de Amerikaanse hoofdstad (46 procent).

    Astma en diabetes

    Als het coronavirus niet discrimineert, en jong en oud, en rijk en arm op dezelfde manier kan treffen, waarom geldt dat dan blijkbaar niet voor zwart en blank in Amerika, en gaan er daar zoveel meer zwarten dood? De taskforce die in de VS tegen het coronavirus strijdt, legt een verband met de medische aandoeningen waaraan Afro-Amerikanen vaker lijden.

    Zwarten moeten naar het werk blijven gaan en komen minder vaak in aanmerking voor thuiswerk

    ‘Als zwarten besmet worden met het virus, dan komen ze door onderliggende medische aandoeningen als astma, diabetes en een hoge bloeddruk sneller op de afdeling intensieve zorg terecht, wat hun kans om te sterven verder verhoogt’, zei dokter Anthony Fauci daarover. Fauci is de immunoloog die in de VS het gezicht is van de strijd tegen het virus.

    Zo legt het coronavirus de grote ongelijkheid bloot in de Amerikaanse maatschappij op het vlak van gezondheidszorg. Zwarten hebben minder toegang tot kwaliteitsvolle zorg als ze ziek worden, en ook minder tot preventie.

    Dat laatste heeft ook te maken met de sociaal-economische problematiek. In een interview met de nieuwszender CNN bracht dokter Corey Hebert, een arts uit de zwaar getroffen jazzstad New Orleans, nog eens in herinnering hoe moeilijk het in de Verenigde Staten is om gezond te eten als je een beperkt inkomen hebt.

    Hamburger of broccoli

    Bewoners van arme wijken hebben veel minder vaak een winkel in de buurt die (betaalbare) gezonde voeding verkoopt. ‘Kiezen tussen die goedkope hamburger of een veel duurdere broccoli, kan een keuze worden tussen leven en dood’, aldus de dokter. En wie vaak junkfood eet, ontwikkelt een veel slechter immuunsysteem, voegde hij eraan toe.

    Volgens de Britse krant The Guardian worden zwarte Amerikanen ook gewoon vaker aan het coronavirus blootgesteld. Zij werken vaker in een stedelijke omgeving en in essentiële bedrijfstakken. Ze moeten naar het werk blijven gaan en komen minder vaak in aanmerking voor thuiswerk. Waar de kans op thuiswerk onder zwarten op 20 procent ligt, is dat voor blanken 30 procent.

    Wat in een eerdere fase ongetwijfeld ook schade heeft toegebracht aan een goede bewust­making rond het coronavirus, was de desinformatie op het internet. Vooral op sociale media circuleerden filmpjes waarin werd beweerd dat covid-19 etnische minderheden niet zou raken. Zo zei de Afro-Amerikaanse rapper Waka Flocka in een radioprogramma dat ‘zwarten het coronavirus niet kunnen krijgen’.

    Samenzweringstheorie

    Dat filmpje ging viraal. Het noopte de Britse acteur Idris Elba ertoe zelf ook een filmpje op te nemen en de wereld in te sturen. Elba, die in maart bekendmaakte dat hij leed aan covid-19, riep op om ‘niet langer zulke samenzweringstheorieën te verspreiden en op te houden te beweren dat het coronavirus geen vat heeft op zwarte mensen. Zulke uitspraken zijn dom, onnozel en zeer gevaarlijk.’

    Dokter Anthony Fauci hoopt dat, wanneer het coronavirus is overwonnen, in de VS ook de volgende stap wordt gezet: ‘Als we dit virus overwinnen – en dat zullen we – moeten we daarna eveneens de onaanvaardbare ongelijkheid aanpakken die de zwarte gemeenschap in Amerika treft.’
17. Toon

    

    Historische uitstroom uit gevangenissen

    Duizend gevangenen minder door corona

    Er worden bewust minder mensen opgesloten. Daardoor nam het aantal gedetineerden in een maand tijd met 10 procent af. En het kan nog minder.

    GAS-boetes nog niet voor meteen Lees verder onderaan

    Van onze redacteur Matthias Verbergt

    BrusselEr zitten momenteel 9.870 gedetineerden in de Belgische gevangenissen, het laagste cijfer in tijden. Een maand geleden, voor het begin van de coronacrisis, waren dat er nog duizend meer. Met zo’n 9.500 beschikbare plaatsen zijn de instellingen wel nog steeds overbevolkt.

    De daling heeft deels te maken met de afname van de geregistreerde criminaliteit. Maar het historische dieptepunt komt er vooral door de maatregelen die minister van Justitie Koen Geens (CD&V) heeft genomen om gezonde sanitaire omstandigheden in de gevangenissen te kunnen garanderen.

    In samenspraak met de parketten worden de nog uit te voeren gevangenisstraffen zo veel mogelijk uit­gesteld. Dat geldt niet voor wie veroordeeld is voor terrorisme of zedenmisdrijven, voor wie meer dan vijf jaar kreeg of voor andere mogelijk gevaarlijke veroordeelden.

    ‘Er zijn nog mensen
    die nu niet buiten kunnen en hun familie willen zien, en zij hebben geen misdrijf gepleegd’ Sophie De Wit
    Kamerlid N-VA

    Van 389 gedetineerden die al succesvol penitentiair verlof kregen, werd bovendien de strafuitvoering tijdelijk onderbroken. Ook gevangenen die door hun gezondheids­toestand kwetsbaar zijn voor het ­coronavirus, komen daarvoor in aanmerking. Plegers van zware misdrijven zijn uitgesloten. Bovendien moet de gevangenisstraf later ingehaald worden.

    De bedoeling is om zo weinig ­mogelijk nieuwe mensen in de ­gevangenis te krijgen. Alle bezoek is opgeschort, net als de uitgaans­vergunningen, de korte verloven en de deeltijdse detenties. Nieuwe gedetineerden worden veertien dagen in quarantaine geplaatst. Tot nu toe zijn negen gevangenen besmet.

    Geen ongelukken

    Er wordt ook veel meer gebruik­gemaakt van elektronisch toezicht, voor veroordeelden maar ook voor wie vastzit in afwachting van zijn proces. De gevangenispopulatie zal de komende dagen nog ‘met enkele honderden’ dalen, geeft Geens aan. Binnenkort verschijnt een koninklijk besluit dat bepaalt dat wie nog minder dan zes maanden van zijn volledige straf moet uitzitten, vrijgelaten kan worden. Daarvoor komen zo’n 150 gedetineerden in aanmerking.

    Oppositiepartij N-VA plaatste in de Kamer kanttekeningen bij die maatregelen. ‘Het feit blijft dat de straf die een rechter oplegde, niet als zodanig wordt uitgevoerd’, zei ­Kamerlid Sophie De Wit. ‘Ik kan ­alleen maar hopen dat dit geen ongelukken oplevert. Er zijn nog mensen die nu niet buiten kunnen en hun familie willen zien, en zij hebben geen misdrijf gepleegd.’

    Geens benadrukte dat de maat­regelen internationaal aangeraden worden en noodzakelijk zijn voor de veiligheid in de gevangenissen. Er wordt ook streng op toegekeken dat alleen gedetineerden die geen risico vormen, vrijgelaten worden.

    GAS-boetes nog niet voor meteen

    Het besluit dat de politie toelaat om de coronamaatregelen af te dwingen via GAS-boetes is in het Staatsblad verschenen. Tot nu toe kon dat alleen met gerechtelijke pv’s. Onder meer in Brussel werden al massaal illegale ­gemeentelijke administratieve sancties uitgedeeld (DS 30 maart). Maar het kan nog lang duren voor er effectief wettelijke GAS-boetes opgelegd zullen worden. Daarvoor moeten de ­gemeenten immers hun politiereglementen aanpassen, en daarvoor moet er een gemeenteraad georganiseerd worden.

    Bovendien kunnen jongeren geen ‘corona-GAS-boete’ krijgen, omdat de GAS-procedure voor minderjarigen te veel sociale contactmomenten vereist. (mv)
18. Toon

    Regering met volmachten

    Parlement trekt laken weer wat meer naar zich toe

    Hoewel de regering het land met volmachten bestuurt, buigt het parlement zich volgende week toch over drie wetsvoorstellen. Gewoon omdat de parlementaire weg soms sneller is.

    BrusselHet parlement buigt zich wellicht vanaf morgen over een wetsvoorstel met diverse bepalingen over justitie. Daarin zou onder meer voorzien worden dat de notaris een authentieke akte kan verlijden via videocon­ferencing en met een digitale handtekening. Een tweede voorstel moet het uitstel van de sociale verkiezingen bezegelen. Een derde gaat over aanpassingen aan het statuut van de statutairen bij de civiele bescherming zodat ze gemakkelijker overuren kunnen presteren. Die werkwijze werd afgelopen zaterdag op de superkern afgesproken.

    ‘Gewoon omdat het zo sneller kan gaan’, zegt N-VA-fractieleider Peter De Roover. ‘Met wat goede wil kan zo’n wetsvoorstel in een dikke week door het parlement raken. Maar dat betekent meteen ook dat over die wetsvoorstellen een normaal parlementair debat kan plaatsvinden met een duidelijke stemming nadien.’ De woordvoerder van Koen Geens (CD&V) zegt dat de ­minister van Justitie de snelle parlementaire weg kiest voor maatregelen die hij ook na de crisis wil behouden.

    Eerst naar Raad van State

    Het blijft wel wat ironisch dat besturen via volmachten soms trager gaat dan via het parlement. Op vraag van partijen als de N-VA en de SP.A werd in de volmachtenwet opgenomen dat de meeste besluiten voor advies naar de Raad van State moeten. Dat laat weliswaar juridische controle toe, maar vraagt ook tijd. Zo kondigde Geens bijvoorbeeld zijn volmachtenbesluiten rond justitie aan op 29 maart en kwam het advies van de Raad van State pas gisteren. Dat besluit loopt bovendien slechts tot 19 april, tenzij het verlengd wordt. In hoogdringendheid kan een wetsvoorstel goedgekeurd worden zonder tussenkomst van de Raad van State.

    ‘Met wat goede wil kan
    een wetsvoorstel in een dikke week door het parlement geraken’ Peter De Roover Fractieleider N-VA

    CD&V-fractieleider Servais Verherstraeten is enkel bereid om deze snelle parlementaire weg te volgen als een voorstel de volledige steun heeft van de drie regeringspartijen en de zeven partijen die de volmachten toestonden. ‘Als voorstellen telkens met een andere meerderheid goedgekeurd worden, is het hek van de dam. Het succes waarmee deze wetsvoorstellen de eindstreep halen, zal bepalen of er in de toekomst nog meer deze weg zullen volgen.’ (cv)

19. Toon

    

    Reportage Social distancing, dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan als je met een groot gezin in een klein appartementje in een enorm woonblok woont.

    Zeventig vierkante meter quarantaine

    Van onze redactrice Anouk Torbeyns
    Foto’s Sebastian Steveniers

    AntwerpenHet Chicagoblok in de Ernest Claesstraat is een van de sociale woontorens die de horizon van de Antwerpse Linker­oever kleuren. Het maakt deel uit van het Europark dat er in de ­jaren zeventig verrees. Het flat­gebouw – 81 meter hoog, 25 verdiepingen – belooft een hoop­gevend weids uitzicht en wil stilaan de ­reputatie van zwerfvuil, drugs en criminaliteit van zich ­afschudden. In de schaduw van het gebouw ligt een ruim grasveld met een verlaten voetbalpleintje. Rond het gebouw valt weinig ­leven te bespeuren. De meeste ­bewoners van de tweehonderd ­appartementen blijven in hun kot. En dat is niet evident voor de kroostrijke gezinnen die het moeten doen met zeventig vierkante meter.

    

    Doe de handshake

    Een van die bewoners hen is Moundo Ndikumana (22). Samen met zijn moeder en vijf broertjes en zusjes woont hij 21 hoog. Hij werkt bij Bpost en probeert als oudste kind het gezin mee te ­onderhouden. Afstand houden en handen wassen vindt hij geen probleem, binnen blijven is moeilijker. ‘Ik ben het gewend om buiten te zijn. Normaal gezien ga ik ­alleen naar huis om te slapen. Met dit mooie weer loopt de temperatuur in huis al snel op, dan moet je naar buiten kunnen. Dan wil je met je vrienden wat rondhangen op de bankjes voor het gebouw of op het pleintje een balletje trappen. Vóór de coronacrisis was hier altijd leven in de brouwerij, nu is het hier muisstil.’

    ‘Ik zie mijn vrienden uit de buurt nog wel’, zegt Ndikumana. ‘We komen nog bij elkaar over de vloer. En ja, ik groet ze nog altijd met een handshake of een knuffel. Wij zijn nu eenmaal zo op­gegroeid. Mijn moeder geeft daar dan commentaar op. Ze maakt zich snel zorgen, maar ik ben niet bang voor corona. Gelukkig is er nog geen volledige lockdown. Dan pas zou de politie werk hebben om iedereen binnen te houden. De mensen hier zijn altijd buiten, die hou je niet zo maar de hele dag binnen.’

    Met zes op een hoopje

    ‘De knoppen van de lift duw ik met mijn sleutel in en als er al iemand in de lift staat, vraag ik of het oké is als ik er nog bij kom’ Saskia Staal

    Het Chicagoblok heeft vier ­ingangen met twee liften. Elke lift leidt naar telkens 25 appartementen. Saskia Staal (34) en Yasmina Sevenhans (35) bereiken zo hun appartement op de negende en de vierde verdieping. Ze zijn moeder van respectievelijk drie en vier kinderen en werken allebei in de zorg. In het gebouw heerst soms een je m’en fous-sfeertje, vindt Saskia Staal. ‘De meeste mensen blijven wel binnen, maar sommigen gaan dan opzettelijk de liften, de trapleuningen en de deuren aanraken of bespuwen. Onbegrijpelijk. De knoppen van de lift duw ik met mijn sleutel in en als er al iemand in de lift staat, vraag ik of het oké is als ik er nog bij kom. Met twee à drie mensen gaat het nog, maar de meeste gezinnen hier tellen meer dan zes familie­leden. Die staan dan allemaal op een hoopje.’

    Ondertussen zijn de kinderen van Yasmina aan het raam komen piepen. Ze roepen naar hun moeder. ‘Nu mag ik weer uitleggen waarom ik buiten sta te praten, terwijl zij binnen moeten blijven. (lacht) Van mij mogen ze hoogstens een uurtje buiten spelen. Vanuit het raam zien ze soms andere kinderen urenlang spelen zonder dat hun ouders in de buurt zijn. Dat steekt uiteraard hun ogen uit.’

    

    Extra laptop nodig

    ‘Als ze elkaars ogen al niet uitgestoken hebben’, lacht Saskia Staal. ‘Mijn kinderen maken nu meer ruzie. En ik roep vaker op hen, maar ik hoor de buren ook vaak kijven. We hebben het allemaal lastig momenteel. Mijn man werkt ’s nachts. In de week werken we elkaar al dus niet op de zenuwen. Mijn zoon heeft ADHD en neemt niet altijd zijn medicatie. Vroeger kon hij zijn energie kwijt bij het ravotten. Nu is er soms geen huis mee te houden.’

    ‘Ik ben me aan het bijscholen als zorgkundige. Mijn eigen taken probeer ik in het weekend te ­maken, want in de week hebben de kinderen de computer nodig voor school. Gelukkig konden we intussen een extra laptop lenen via het jeugdhuis in de buurt.’

    ‘Nu iedereen zo dichtbij leeft, sta ik ervan versteld dat er nog geen drama’s zijn gebeurd. Familie- of burenruzies die uit de hand dreigen te lopen, onoplettende kinderen die uit het raam vallen ...’, zegt Saskia.

    ‘En Voorlopig is er ook geen sprake van een gezondheidsdrama’, voegt Yasmine eraan toe. ‘Er doen wat geruchten de ronde, maar we hebben geen weet van besmettingen in het gebouw. Tegenover ons is een woonzorgcentrum. De bewoners en hun zorgverleners gaan naar dezelfde supermarkt als wij. Er moet maar één iemand besmet raken en toch naar de winkel gaan …. Het virus kan zich hier ­razendsnel verspreiden.’

    Correctie (9 april). In een eerdere versie van dit artikel stond ten onrechte dat de appartementen 40 vierkante meter groot zijn.

    
20. Toon

    CORONADAGBOEK

    ‘Er is minder ziek personeel dan in de niet-covidperiode’

    Tania Desmet staat als spoedarts in het UZ Gent elke dag in de ­frontlinie van de strijd tegen het nieuwe coronavirus.

    Van onze redacteur Jef Poppelmonde

    

    brussel‘We hebben een oproep gedaan naar vrijwilligers in ons ziekenhuis’, zegt spoedarts Tania Desmet (33), die voor haar dienst de coronacrisis coördineert. ‘Mensen die niet strikt nodig zijn op hun dienst – en dat zelf zien zitten – kunnen worden ingezet in woonzorgcentra. We zullen ze detacheren, zeg maar. Het gaat over verpleeg- en zorgkundigen.’

    ‘Woonzorgcentra kunnen die hulp gebruiken. Zij zijn in normale omstandigheden soms al krap bestaft. Als er dan mensen ziek worden, treden er snel tekorten op. Wijzelf hebben momenteel weinig uitval bij ons personeel. Minder zelfs dan in een niet-covidperiode. Als er dan elders noden zijn, is het logisch dat wij bijspringen.’

    Het UZ Gent bekijkt intussen ook of het woonzorgcentra met psychosociale ondersteuning en persoonlijke bescherming kan bijstaan. Al meer dan 150 Gentse universiteitsstudenten – uit studierichtingen als kinesitherapie, geneeskunde en logopedie – zijn als vrijwilliger in woonzorgcentra aan de slag.

    ‘Hier draait het goed. Als er dan elders noden zijn, is het logisch dat we helpen’

    Een aantal Gentse ziekenhuizen zal ook testmateriaal naar die centra sturen. ‘Wij hebben dat zelf ook nodig, maar zij nog meer’, zegt De­smet. ‘Dus dan zou het niet ethisch zijn om dat niet te doen.’

    De verdeling van de testen, en de afname ervan, zal gebeuren door de huisartsen. ‘Zij kennen de centra en de patiënten veel beter.’ Via die huisartsen komen soms ook vragen van woonzorgcentra bij het UZ Gent terecht. ‘Gisteren nog ontvingen we een dringende vraag naar pijnpompen’, zegt Desmet. ‘We proberen altijd om daaraan tegemoet te komen, in de mate van het mogelijke natuurlijk.’

21. Toon

    

    Universiteiten en hogescholen

    Mondeling examen? Videocall brengt redding

    Universiteiten en hogescholen werken hard aan een oplossing voor de juni­examens. Ze huren extra ruimte en zoeken manieren om veilig online te examineren.

    Van ONZE REDACTEUR Simon Grymonprez

    BrusselHeel wat universiteiten en hogescholen zijn op zoek naar extra examenruimte. Ze willen in juni zo veel mogelijk examens op de campussen laten plaatsvinden. Omdat ze moeten voldoen aan de regels van ­social distancing, hebben ze een capaciteitsgebrek.

    ‘We berekenen de aangepaste capaciteit voor elk van de lokalen en houden rekening met gangpaden en ingangen’, zegt Peter De Meyer, woordvoerder van de Universiteit Antwerpen. ‘Een voorbeeld: in een aula met 305 zitplaatsen op de stadscampus kunnen bij social distancing 26 studenten plaatsnemen.’ De UA huurt ruimte bij in Antwerp Expo en de Waagnatie.

    Ook andere onderwijsinstellingen moeten externe locaties aanspreken. De capaciteit van aula Pieter De Somer, met meer dan 800 zitplaatsen een van de grootste aula’s van de KU Leuven, wordt bijvoorbeeld beperkt tot 100. Dus zoekt ook de KU Leuven extra ruimte op. De universiteit maakte gisteren bekend dat ze de zalen van voetbalclub OH Leuven, de feestzalen van De Hoorn en mogelijk ook de Brabanthal gebruikt als examenlokaal. De UGent huurt extra ruimte op Flanders Expo. Ook de UHasselt kijkt naar externe locaties.

    Permanente evaluatie

    ‘We gaan fraude tegen op een didactische manier’ Veerle Meuleman Onderwijsondersteuning Karel de Grote Hogeschool

    Heel wat hogescholen en universiteiten proberen de klassieke examens op de campus op een elegante en logische manier door alternatieven te vervangen. Hogeschool Vives wisselt zo’n 30 procent van de examens in voor een alternatief, bijvoorbeeld permanente evaluatie of een taak. Volgens de UGent zal de verhouding examens op de campus en examens thuis ongeveer 50/50 zijn.

    Zomaar de klassieke, schriftelijke examens digitaal afnemen is verre van evident. Heel wat instellingen hebben vraagtekens bij de fraudebestendigheid van zulke grootschalige online examens. ‘Eerste tests tonen aan dat de technologie minstens zo gevoelig voor fraude is als klassieke examens’, klinkt het bij hogeschool UCLL. ‘De juridische grond van dergelijke fraude konden we bovendien nog niet goed in kaart brengen.’

    Vandaar dat ze vooral naar minder fraudegevoelige examenvormen kijken, zoals mondelinge of openboekexamens. Via MS Teams, Google Hangouts of Skype kunnen professoren of lectoren dan mondelinge examens afnemen, inclusief de schriftelijke voorbereiding, die wordt gefilmd.

    Wie wel gebruikmaakt van andere online software, is zich goed bewust van de risico’s. Bij de Karel de Grote Hogeschool Antwerpen maken ze gebruik van software als Respondus Monitor en Lockdown Browser, die online fraude moet detecteren. Kijkt een student lange tijd weg of verdwijnt hij uit beeld, dan krijgen de docenten een melding. Zij bekijken dan achteraf de beelden. ‘We weten dat dit fraude niet 100 procent tegenhoudt’, zegt Veerle Meuleman, diensthoofd onderwijsondersteuning. ‘Daarom variëren we bijvoorbeeld in vragen om op een didactische manier fraude tegen te gaan.’

22. Toon

    

    We herontdekken de kunst van het tuinieren

    Iedereen wil droog zaad

    Sinds half maart is de online verkoop van moestuinzaden de hoogte in geschoten. Ontdekken we een nieuwe hobby, of zijn we voedsel voor de toekomst aan het hamsteren?

    Het is op veel plaatsen alweer te droog Lees verder onderaan

    Van onze medewerkster Kaat Schaubroeck

    BrusselEindelijk is er tijd voor onze tuin. Dat dachten Peter Bauwens en Kathelijne Thiers, ­eigenaars van de kleinschalige kwekerij De Nieuwe Tuin, aan het begin van het seizoen. Twee jaar geleden besloten ze om niet meer naar de tuinbeurzen te trekken, maar zich te focussen op ‘een rustig webwinkeltje’, gespecialiseerd in minder gangbare groenten, kruiden en eetbare bloemen. Toen kwam de coronacrisis.

    ‘Op heel drukke dagen kunnen we vijftig, zestig bestellingen aan. Nu zijn het er tot honderd per dag’, zegt Bauwens, intussen ­zeven dagen op zeven en twaalf uur per dag in de weer. ‘Wij doen alles nog met de hand: zakjes printen, vullen, versturen. We zijn het gewoon om snel te leveren, maar deze week was de inkt van onze printers plots op en zaten we zonder factuurpapier. We hebben nu tijdelijk op de achterkant van herbruikbaar papier gewerkt. Je wordt creatief.’

    Niemand heeft al definitieve ­cijfers, maar sinds de winkels (en dus ook de meeste tuincentra) dichtgingen op 18 maart, spreken bedrijven van een verdubbeling – en meer – in de online zaden­verkoop. ‘Nog nooit meegemaakt’, zegt Gert Moreels, zaakvoerder van www.online-tuincentrum.be en verdeler van de Vilmorin-groentezaden. Hij heeft ook een fysieke winkel, ’t Rozenland, maar die is nu dicht en doet dienst als werkruimte. ‘Ik vermoed dat het vergelijkbaar is met wat de supermarkten die eerste week hebben meegemaakt. In het begin hebben we extra dagen doorgewerkt, nu proberen we vooral goed te spreiden: het wordt een zware, lange rit.’

    Bonen en spinazie

    ‘Het komt er niet op aan dat je een jaar rond bonen kunt eten, het gaat om het geluk van een takje basilicum, vers uit de tuin of van je terras’ Peter Bauwens Kwekerij De Nieuwe Tuin

    Dat er meer klanten online ­kopen, is logisch. De meeste mensen zijn vaker thuis en het weer nodigt uit om te tuinieren. Maar Gert Moreels merkt dat er niet ­alleen méér mensen bestellen: de bestellingen zijn ook groter. ‘Je kunt bijna spreken van hamstergedrag, alsof mensen het volle­dige voedselpakket zelf willen ­telen. De pootaardappelen waren in enkele dagen uitverkocht, ­ongetwijfeld ook omdat mensen die anders lokaal kopen, nu online op zoek zijn gegaan.’

    Wordt tuinieren een vorm van – uitgesteld – voedsel hamsteren? In de VS had The Washington Post het over een ‘aanval’ op de online zadenmarkt, met een rush op ­onder meer spinazie en bonen: voedzaamheid voor alles. Nate Kleinman, een teler en activist uit New Jersey, lanceerde de Corona Victory Gardens. Het doel: (online) zaden en kennis uitwisselen, en aan de slag gaan op elke morzel beschikbare grond, om op buurtniveau meer zelfvoorzienend te ­leven. De beweging kreeg intussen een nieuwe naam, de Cooperative Gardens Commission, maar de link is snel gelegd naar de ­‘victory gardens’ uit de twee ­wereldoorlogen, toen er op alle denkbare plekken moestuinen aangelegd werden, ook bij ons. In Brussel werd zelfs het Jubelpark omgespit.

    Peter Deferme, medezaakvoerder van Moestuinweetjes.com, gelooft niet dat we plots klaar zijn om zelfvoorzienend te leven. ‘De klanten kweken nu vooral plantjes die ze anders zouden gaan ­kopen. Als jonge webwinkel zien we wel lichtpunten. We krijgen veel nieuwe klanten en boeken meer omzet. Het is erger voor ­onze telers, die nu de adem inhouden en niet weten in welke richting dit gaat. Sinds de uitbraak zijn er duizenden en duizenden kisten met plantgoed weg­gegooid: bloemen, maar ook jonge groenten.’

    ‘Ik denk niet dat mensen nu plots het licht hebben gezien’, zegt Carla De Baerdemaeker van Het Vlaams Zaadhuis. ‘Het vraagt toch ook wat expertise, al zullen er wel wat mensen zijn die nu denken: laten we het eens proberen. Dat is misschien een lichtpuntje.’ Het Vlaams Zaadhuis heeft ook een ­fysieke zaak, die nu gesloten is. De Baerdemaeker: ‘Aveve mag openblijven, en wij niet. Dat steekt, al zouden we om veiligheidsredenen wellicht toch voor een sluiting hebben gekozen. Maar we maken ons zorgen over wat er op ons ­afkomt.’

    Niet dat soort honger

    Peter Bauwens van De Nieuwe Tuin denkt dat veel mensen nu vooral bezig willen blijven. ‘Ze zijn thuis, hebben een tuin of een ­balkon en ze willen iets nuttigs doen. Ze telen op bescheiden schaal voedsel en willen wat bloemen. We zijn een volk van eten en drinken, van kleuren en plezier, en dat zie ik goed in wat mensen bestellen.’

    Het gaat niet om honger, of toch niet om letterlijke honger. Bauwens: ‘Wat maakt het leven waardevol? Dat is de vraag waar we door deze crisis voor staan. De ervaring dat je zelf iets kunt zaaien: zoiets vind ik waardevol. Het komt er niet op aan dat je een jaar rond bonen kunt eten, het gaat om het geluk van een takje basilicum, vers uit de tuin of van je terras.’

    Het is op veel plaatsen alweer te droog

    Uit metingen van de Vlaamse Milieumaatschappij blijkt dat de grondwaterstanden in 45,5 procent van de Vlaamse meetplaatsen laag of zeer laag zijn voor de tijd van het jaar. Maart was een normale maand, met een gemiddeld neerslagtotaal van 75,7 mm, normaal is dat in Ukkel 70,0 mm. De neerslag viel echter nagenoeg ­allemaal vóór 12 maart, waardoor het nu al bijna vier weken droog is. Ook voor de komende dagen wordt weinig neerslag voorspeld. De algemene toestand is wel wat ­beter dan begin april 2019. (belga)
23. Toon

    

    Interview

    Wim Dries, voorzitter VVSG

    ‘Richtlijnen moeten verder gaan dan drie weken’

    Van onze redacteur Simon Grymonprez

    Brussel‘Tal van steden en gemeenten zitten met de handen in het haar’, zegt de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). ‘Ze vragen zich af hoe ze moeten omgaan met de evenementen, kampen en activiteiten die deze zomer op de agenda staan.’

    Moeten ze (grote) evenementen deze zomer schrappen? Onzekerheid troef, waardoor gemeenten op een erg verschillende manier op de coronacrisis reageren. ‘Je hebt gemeenten die ­afwachten en gemeenten die nu al beslissingen nemen’, zegt Wim Dries (CD&V), burgemeester van Genk en voorzitter van de VVSG. De ene gemeente gelast evenementen af tot midden mei, de andere tot eind juni of zelfs tot september. Volgens de VVSG zet die verscheidenheid ‘iedereen aan het twijfelen. Dat is niet zinvol. Beslissingen zijn te vaak gebaseerd op buikgevoel of angst.’

    De Nationale Veiligheidsraad wacht voorlopig af met uitspraken over de zomer. Is het niet verstandig te wachten op de evolutie van de epidemie?

    ‘Wij weten en begrijpen dat de Nationale Veiligheidsraad geen glazen bol heeft. Maar het zou goed zijn mochten we een kader krijgen voor de komende zomer. Niet alleen voor gemeenten, maar ook voor jeugdbewegingen of sportkampen is dat noodzakelijk.’

    Waarom is het zo belangrijk dat er snel duidelijkheid komt?

    ‘Beslissingen zijn te vaak gebaseerd op buikgevoel of angst’

    ‘Omdat ons niet veel tijd meer rest om enkele knopen door te hakken. Als ik naar mijn stad kijk, dan moeten wij zeker voor 1 mei een aantal belangrijke beslissingen nemen. Ons stadsfestival valt bijvoorbeeld eind juni. Daarop komen duizenden bezoekers af. Logistiek gezien komt daar heel wat bij kijken. Ik kan die beslissing gewoon niet blijven uitstellen.’

    ‘Daarom: geef ons richtlijnen die verder gaan dan twee, drie weken. Anders wordt het wel heel moeilijk. Met een advies van de Nationale Veiligheidsraad zou je een iets homogener beleid tussen de gemeenten kunnen krijgen.’

    De kans is groot dat social distancing nog een tijd de norm blijft, ook in de zomervakantie. Wat betekent dat voor gemeenten?

    ‘Iedereen verwacht dat, inderdaad. De media zeggen het en ik hoor virologen hetzelfde zeggen, maar de Nationale Veiligheidsraad doet daarover geen harde uitspraken. Wij vragen de federale overheid snel duidelijkheid te scheppen.’

    ‘Als social distancing de norm blijft, dan heeft dat zeker invloed. Evenementen zoals een grote tentoonstelling zijn misschien geen probleem, omdat je het aantal bezoekers gemakkelijk kunt regelen. Maar als ik 8.000 mensen op ons stadsplein moet verwelkomen, dan kan ik social distancing nooit garanderen. Die evenementen vallen dan in het water.’

24. Toon

    

    

    ‘Mijn kinderen spelen nu op een digitale speelplaats’

    Hans Bevers (38) uit Antwerpen is hoofdeconoom bij Degroof Petercam, een private en investeringsbank.

    ‘In het weekblad The Economist zoekt men al naar de winnaars. “Big Tech zou dit ­moment moeten aangrijpen om haar relatie met de maatschappij te ontgiften”, klinkt het. Dat snijdt hout. De sector van Apple, Facebook, Amazon en andere is het voorbije decennium erg snel groot en machtig geworden. Onder meer de Europese Commissie probeert zijn megawinsten, ondermaatse belasting­bijdragen en zijn aandeel in fake news te regelen, maar de giganten zouden ook zelf meer actie kunnen ondernemen. Uiteindelijk zal de democratische driehoek van staat, markt en burgermaatschappij ook na deze crisis blijven bestaan, en onze samenleving is gebaat bij een goed evenwicht tussen die drie krachten. Ik begrijp dat sommigen hopen dat we nu het collectieve zullen herontdekken, maar daarmee zal het marktdenken niet verdwijnen. ­Alles is verbonden. Daarom hoop ik dat die Big Tech-bedrijven, die we nu zo wezenlijk nodig hebben om van thuis uit te werken en te communiceren, deze kans grijpen om te tonen dat ze niet boven de maatschappij staan, maar er ook deel van uitmaken. Zo niet zal de overheid dat voor haar doen.’

    Chris Lomme (82) uit Anderlecht is actrice.

    ‘Ik ben niet naar de Opaalkust kunnen vertrekken, zoals voorzien. Ik heb een afspraak voor een kortfilm moeten laten staan. Hoe ik mijn dagen dus vul? Ik heb al mijn geliefde poëziebundels verzameld en geordend. Mijn keuken is nog nooit zo schoon geweest. Ik doe elke dag een half uur yoga. Ik ben Europa van Geert Mak aan het lezen en ook De odyssee van Mohamed, van Mohamed El Bachiri. Ik kook, ik telefoneer veel. Ik doe mijn boodschappen en maak me daar boos op een man die veel te dicht bij me staat en die zegt dat het hem niet kan schelen dat dat gevaarlijk is. Maar als palliatief verzorgster bij ­Topaz, een expertisecentrum voor een waardig levenseinde, kan ik weinig meer doen dan luisteren. Elke ochtend maak ik een planning. Morgen ga ik mijn overvolle kleerkast uit­dunnen. Dat komt allemaal door corona: ik heb nu de tijd.’

    

    Werner Schirmer (43), uit Gent, is onderzoeker in de vakgroep sociologie aan de VUB.

    ‘Ik ben al weken niet meer op mijn werkplek in Brussel geweest. Hier in Gent wonen we dicht bij een klein parkje, waar ik dagelijks met mijn kinderen naartoe trek. Eentje zit nog in de kleuterschool, de andere krijgt in de lagere school leerpakketten, die hij op de computer en de tablet verwerkt. De hui­dige crisis leidt tot een verschuiving naar virtueel onderwijs. Meer nog: door jonge kinderen gewoon te maken aan de digitale om­geving, nemen we een drempel weg. Mijn ­kinderen gaan nu “spelen” op Roblox, een digitale speelplaats die de jongste jaren erg ­populair geworden is voor jongeren onder de 13 jaar – Fortnite is ook zoiets, maar dan voor tieners. Ze hangen er rond, zoals dat in real­life ook gebeurt in de stad. Ze spelen coöperatieve spelletjes als Doomspire brickbattle. Ze maken afspraken met elkaar om Bee swarm simulator te spelen. Het is geen perfecte ­vervanger voor het echte leven, omdat je de fysieke nabijheid van mensen mist. Ik zie het als een brug. Oké, vroeger moesten ouders hun kinderen naar binnen trekken, nu moeten ze ze naar buiten duwen. Maar dit zorgt wel voor contact, en dat hebben we nodig.’

    PETER VANTYGHEM

     
    www.standaard.be/coronakronieken

    

25. Toon

    

    dS Audio | # 148

    Iedereen een mondmasker, of pasjes voor wie immuun is? Zo kan het gewone leven mogelijk terugkeren

    Ooit komt er uiteraard een einde aan de lockdown light waarin we ons nu bevinden. Maar hoe gaan we die richting uit? Er zijn meerdere manieren die ons kunnen helpen binnenkort weer ons publieke leven op te pikken.

    De kortste weg naar een ­afscheid van de coronamaatregelen is natuurlijk een vaccin, maar daar zal ten vroegste volgend jaar sprake van zijn. Toch zijn er een aantal andere maatregelen die we kunnen nemen om zo snel mogelijk ons publieke leven te herstarten, en tegelijkertijd het aantal nieuwe besmettingen zo laag mogelijk te houden. Er liggen verschillende opties op tafel. Wetenschapsredacteur Dries De Smet legt uit welke dat zijn.

     
    

    Vragen, opmerkingen of suggesties?

    dsaudio@standaard.be

    Credits

    Journalist		Dries De Smet
    Presentatie		Lise Bonduelle
    Redactie		Brecht Plasschaert & Pieter Van Maele
    Audioproductie		Brecht Plasschaert
    Muziek		Brecht Plasschaert
    Eindredactie		Pieter Van Maele
    Chef Audio		Wouter Van Driessche
    Extra geluidsfragmenten		VRT

    Journalistiek om naar te luisteren

    Dat is dSAudio. Van maandag tot vrijdag praat een journalist van De Standaard u elke dag een twintigtal minuten bij over een actuele kwestie. Om te beluisteren wanneer lezen geen optie is.