Estonya ile Letonya arasındaki alkol vergisi savaşı
Estonya'da yeni hükümet alkollü içecek vergisini 1 Temmuzdan itibaren yüzde 25 düşürerek, üç yıl önce yürürlüğe giren vergi zammını geri almış oldu. Estonya böylece Letonya'daki 'alkol alışverişi turizmini' engellemek istiyor. Letonya'da buna tepki olarak ağustostan itibaren belli alkollü içeceklerin vergilerini düşürmeye karar verdi. Bu savaş nasıl önlenebilir?
Vergileri sürekli düşürmek olmaz
Letonya'nın da vergileri düşürmeye karar vermesi yerinde bir tepki değil, diyor Neatkarīgā:
“Elbette devlet kendi bütçe gelirlerine dikkat etmeli, zira yeterli finansmanı olmayan birçok alan var: Sağlık, eğitim, ulaştırma altyapıları, bilim, bölgesel kalkınma, sosyal konular ve yoksullukla mücadele. Ancak alkol vergisinden gelen 100 milyon avroluk gelir de bu sorunları çözmeye yetmemekle beraber önemsiz de olmayan bir destek sağlayacaktır. ... Rusya tarafından konan ambargoların ardından girişimcilerimizin yeni kendilerine yeni pazarlar araması gerekmişti. Alkol sektöründe faaliyet gösteren Letonların da şimdi bu yolu izlemesi gerek.”
İki ateş arasında kalmak
Kaleva, fiyat savaşının kendini Finlandiya'da da hissettirdiğini dile getiriyor:
“Estonya'dan getirilen her bir şişe ya da kutu alkol, Finlandiya'daki vergi gelirlerinin düşmesine sebep oluyor. Finlandiya açısından 1,5 milyar avro seviyesindeki alkol vergisi hiç de küçümsenmeyecek bir gelir kaynağı. ... Uzun vadede umudumuz, Finlandiya'nın Estonya ile Letonya arasındaki alkol savaşında iki ateş arasında sıkışıp kalmaması. Bundan kaçınmanın en güvenli yolu, Estonya ile Letonya'nın günün birinde alkolden alınan vergiyi yeniden artırması olacaktır. Ancak bu gelişme yıllar sürebilir.”
İşbirliği daha iyi olmalı
Letonyalı siyasetbilimci Veiko Spolitis, Eesti Päevaleht için kaleme aldığı yazısında Estonya ile Letonya arasındaki gerginliği, işbirliği eksikliğine bağlıyor:
“Üç Baltık devletinin gerek ekonomileri gerekse vergi oranları yıllardır birbiriyle uyumlu olarak arttı. Estonya, Letonya ve Litvanya arasında daha yakın işbirliğini amaçlayan Baltık Parlamentolar Birliği'nin ekonomi komisyonu, ülkeler arasındaki fikir ayrılıklarının görüşüldüğü yer olageldi. Nitekim şimdi de beş partiden meydana gelen Letonya hükümet koalisyonu kırılgan olsa da ve Estonya hükümeti de pek istikrarlı sayılmasa da, aynı yolda devam edilmesi gerekir.”
Umarız Estonyalılar direnebilir
Hükümet burada yanlış bir teşvik yaratıyor olabilir, diye uyarıyor Õhtuleht:
“Alkol için vergi indirimi söz konusu olduğunda kamu sağlığına ilişkin kaygının haklı sebepleri var, zira devlet, böyle yaparak çelişkili sinyaller veriyor. Bir yandan içki içilmesini sınırlamak isterken vergi indirimiyle içki tüketimi desteklemiş oluyor. Alkole karşı yürütülen mücadelenin lideri Yevgeni Ossinovski, sosyal işler bakanı ve Sosyal Demokrat Parti'nin lideri olarak, hamleleri yüzünden yıllarca topa tutuldu; alkol tüketiminin gerilemesine bakılacak olursa haksız yere eleştiriye maruz kaldığı anlaşılıyor. ... Mevcut vergi indirimi ışığında ucuz alkolün tüketimi tekrar arttırmamasını, devletin halka, bilhassa da gençlere içmek için makul alternatifler sunmasını umalım.”
Alkol turizmi bir iş modeli değildir
Son üç yılda Letonya-Estonya sınır bölgesinde alkol satan dükkanların sayısı ciddi olarak arttı, çünkü Estonyalılar ucuza alkol alabilmek için komşu ülkeye seyahat ediyorlar. Diena Letonyalılara, kaybettikleri bu iş için hayıflanmamalarını öneriyor:
“Düşük alkol vergisi, Estonyalıların Letonya'da alkol turizmine çıkma arzularına gem vuracaktır. ... Dükkanlar kapatılıyor, bunu da istihdam kaybı izleyecek. ... Ancak aklı başında her girişimci, bunun nispeten kısa vadeli bir kazanç kapısı olduğunu biliyordu. ... Bu nedenle şimdi sızlanmaları, sınırdaki 'iş imkanını' kurtarmak adına alkol vergilerini düşürmeleri için siyasetçileri ikna etmeye çalışmaları çocukça bir tutum. Zira bu iş, uzun vadede bölgenin refahını destekleyecek ciddi bir girişimcilik alanı değil.”
Ucuz alkol her dem cazip
Finlandiya açısından bu vergi indirimleri sorun yaratabilir, diyor Etelä-Saimaa:
“AB üyesi devletler arasındaki vergi rekabeti, Finlandiya'yı zor durumda bırakıyor. Finlandiya'da yürütülen koalisyon pazarlığında, zararlı ürünlerin vergilerinin yükseltilmesi gündemdeydi. Estonya'daki vergi indirimi bu anlamda bir engel teşkil ediyor. ... Finlandiya'lı küçük ölçekli bira imalatçıları açısından bakıldığında, düşük alkol içeren içeceklere konan vergilerin ciddi şekilde arttırılması ve böylelikle Fin ürünlerinin rekabetçiliğinin muhafaza edilmesi arzu edilir bir sonuç. ... Yakın zamanda fiyatlarda ciddi bir düşüş beklenmiyor, çünkü depolar, yüksek vergi uygulanmış içecekle dolu. Ancak Finler yine de Estonya'ya gitmeye devam edecek. Ucuz alkol her dem cazip.”