Post Office skandalı yine ortalığı karıştırdı
Büyük Britanya’da, yüzlerce şube müdürünün güya faturalandırma yanlışları yapıldığı gerekçesiyle haksız yere hüküm giydiği Post Office skandalını konu alan bir televizyon dizisi, adli hatayı yeniden gündeme getirdi. Hatalı bir yazılım yüzünden suçlanan pek çok mağdur, zorlu bir adalet mücadelesi vermişti. Başbakan Rishi Sunak, hatayı derhal telafi etmek ve mağdurlara tazminat ödemek istediklerini duyurdu.
Haksızlıkları telafi etmek için sıkıntılı bir yol
The Independent, Sunak’ın mahkûmiyet kararlarını yasa çıkararak kaldırma planının sorunlu buluyor:
“Konu bu şekilde kapanmış sayılmayacak. Masumlara yakında tazminat verilecek, ancak o zaman dahi henüz her şey giderilmiş olmayacak. ... Bu yasa Anayasa bakımından da hayli tartışmalı. Parlamento, mahkûmiyet kararlarını kaldıran yasalar çıkaracak bir konumda olamaz. Bu durum tehlikeli bir emsal oluşturur. ... Siyasetçilerin kendilerini hâkimlerin üzerinde konumlandırması anayasal ilkelere aykırı ve bunun da nedenleri ortada. İşin aslı, bugün böylesine tatmin edici olmayan bir çözüme ihtiyaç duymamıza yol açan bu duruma hiç düşmemeliydik.”
Güven yeniden tesis edilmeli
Financial Times’a göre skandala ilişkin soruşturma acilen hızlandırılmalı:
“‘Toplu af’ yanlısı argümanlar son derece güçlü. Bu da hükümlüler arasındaki kimi gerçek suçluların da beraat etmesi anlamına gelebilir. Fakat bu insanlar zaten cezalarını yeterince çektiler ve masumların maruz kaldığı muazzam adaletsizlikle karşılaştırıldığında, bu küçük bir adli hata sayılır. ... Skandalın insanlarda yol açtığı acı, yurttaşların mahkemelerin ve yetkililerin kendilerini suistimallere karşı koruyacağına ilişkin güvenlerini sarstı. ... Bu güvenin yeniden tesisi için telafi tedbirlerinin acilen hızlandırılması gerekiyor.”
Teknolojiye körü körüne inanmak hata
Hükümetlerin ve büyük şirketlerin bu skandaldan ders almasını ummaktan başka bir şey gelmiyor elden, diyor The Irish Times:
“Skandal, sadık çalışanlara suçlu muamelesi yapan ve vaka sayısı saçma bir şekilde yükselirken dahi Horizon yazılımının güvenilirliğini sorgulamayan Post Office yöneticilerinin sorumsuzluğuna ilişkin önemli soru işaretleri doğuruyor. Japon bilişim şirketi Fujitsi de bundaki rolünden ötürü henüz bir hesap vermiş değil. İdari ve siyasi denetim eksikliği ise muazzam düzeyde. Otomasyonun ilerlediği ve yapay zekânın yükselişe geçtiği bir çağda, hükümetler ve büyük kurumlar bu olaydan büyük dersler çıkarmalı.”