Bitcoin'un rekordan rekora koşusu ne zaman bitecek?
Bu yılın başından beri sanal para birimi Bitcoin'in değeri yüzde bin 700 arttı. Özelikle elde Bitcoin bulundurmadan da bu kripto paranın izleyeceği seyre oynanabilen vadeli işlemlerin borsaya açılmasıyla kur daha da yükseldi. Ancak gözlemcilere göre yatırımcılar yakında büyük hayal kırıklığına uğrayabilir.
Bitcoin geleceğin parası olmaktan uzak
Bitcoin parasının enerji maliyeti yüzünden bu balon yakında patlayacaktır, diyor ekonomi bilimci Paul de Grauwe, De Morgen'deki köşesinde:
“Bir adet bitcoin üretebilmek için giderek daha fazla bilgisayarın kullanılması gerekiyor. Bu bilgisayarlar da elektrik, yani değerli enerji kaynaklarını tüketiyor. ... İletişim maliyetleri gelecekte de düşmeyi sürdürürse, elektronik para daha da ucuzlayacaktır. Ancak bu durum bitcoin için geçerli değil. Bitcoin'den hep daha fazla üretilmesi gerektiğinden enerji maliyeti giderek yükselecektir. Bitcoin'in geleceğin parası olmadığı aşikâr. Yeterli sayıda insanın, kripto-paraların bir ödeme aracı olarak gelecek vaat etmediğini fark etmesiyle de bu balon patlayacaktır.”
Fatura sıradan yurttaşa çıkacak
Aamulehti, bitcoin balonu patlayacak olursa yüksek risk alan yatırımcılara hesap sorulmayacağı olasılığı karşısında endişeli:
“Şu sıralar dünya çapında çok sayıda insan bitcoin'e inanıyor, çünkü bu sanal paranın değeri olağanüstü bir yükseliş gösterdi. Bir ay içerisinde bir bitcoin'in değeri üç katına çıkarak 20.000 dolar seviyesine yaklaştı. Ekonomi uzmanları bir balon riski karşısında uyarıda bulunuyor, çünkü bu balon patlaycak olursa finans pazarları ve dünya ekonomisi büyük bir sarsıntı yaşayabilir. ... Bu çöküş gerçekleşecek olursa -ya da gerçekleştiğinde- fatura bir kez daha çalışan ve vergilerini ödeyen normal yurttaşlara çıkarılacaktır.”
Bu uyduruk para dünya ekonomisine zarar vermez
The Independent, bitcoin aniden değer kaybetse de, reel ekonomi bunun üstesinden gelir, saptamasıyla içimize su serpiyor:
“Bitcoin'un bugünkü toplam değeri yaklaşık 200 milyar dolar. Kulağa çok büyük bir miktar gibi geliyor, ama aslında dünya ekonomisinin çok küçük bir bölümü bu ve aşağı yukarı Yunanistan'ın GSYH'sına eşdeğer. Dünya ekonomisi her yıl bitcoin'un toplam hacminden daha hızlı büyüyor. Bitcoin'un toplam değerinin yok olduğunu ve bunun sonucunda ciddi bir ekonomik durgunluk olduğunu varsayalım. Dünyadaki merkez bankaları eksik olan nakit parayı bir hafta sonu içerisinde hazır ederler. Yani ülkelerin ekonomileri açısından bitcoin'un büyük oranda değer kaybetmesi trajedi olmaz.”
Vurguncular için riskli, ekonomi için iyi
Bitcoin yok olsa da, sonunda döviz ticareti açısından ekonominin bundan öğreneceği çok şey olduğunu vurguluyor, Libération gazetesinin Yazı İşleri Müdürü Laurent Joffrin:
“Goldman Sachs, müşterileri için yatırım yapmak amacıyla sanal para birimi ile ilgileniyor. Kurtlar ovaya indiğinde, ceylanların günü sayılı olurmuş. Ama o zamana dek büyük olasılıkla -kapitalizmde sık rastlanıldığı gibi bu vahşice, ama üretici sistemin yerine- aracısız, banka harcı ve pahalı binalarda bulunan, merkezleri olmayan yeni bir sistem devreye girmiş olacak. Bu arada servetler artmış ve tekrar batmış olacak. Ekonominin gidişatı için bunun olumlu bir etkisi olacak. Vurguncuların talihsizliğinin olumlu bir yanı da var.”
Dolandırıcılık olarak algılanmamalı
Büyük bankalar dijital para birimini görmezden gelmeye devam ederlerse, bitcoin trenini kaçıracaklar ve müşterilerini güven vermeyen şirketlerin eline bıracaklar, diyor Handelsblatt:
“Bankacıların kafalarını kuma gömüp meseleyi küçüksemeleri anlaşılır bir şey. Ancak bu riskli bir strateji, bitcoin'u kabullenmekten daha riskli. Dijital paranın riskleri var hiç kuşkusuz. ... Ama bankalar bu gelişmeyi 'uydurma' ya da 'hile' olarak damgalamaktansa, müşterilerine bitcoin ve benzeri şeyler konusunda nasıl yardım edebileceklerini oturup düşünsünler. ... Bitcoin trenini kaçırmak istemiyorlarsa, bankaların gaza basması lazım. Aksi takdirde müşteriler kendilerine kripto dünyasını daha iyi bilen alternatifler arayacaktır. Ve bu çok riskli bir şey olur.”