İkinci turda Zeman'ın işi zor
Çek cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turuna bir hafta kala cumhurbaşkanı Miloš Zeman, burun farkıyla rakibi Jiří Drahoš'un önde. Zeman ikinci turdan önce adaylar arasında televizyonda yapılacak iki tartışma programını kabul etmek zorunda kaldı. Ama adayların hiçbiri gazetecileri ikna edemedi.
Trajikomik bir TV düellosu
Hospodářské noviny'e göre televizyon düellosu seçmenlerin karar vermesine yardımcı olmadı ve büyük bir hayal kırıklığı yarattı:
“Bu ülke Prag Kalesi'ne talip olan adayların ilk buluşmasında neler yaşamak zorunda kaldı tanrım! Elle tutulur vizyonlar üzerine ciddi bir tartışma yerine, avaz avaz bağıran izleyiciler arasında bir meyhane muhabbeti izledik. ... Richard Nixon ve John F. Kennedy'den beri biliyoruz ki, bu tür tartışma programlarında ayrıntılar önemlidir. Aynı şey tartışmaya düzenleyen kanal için de geçerli. Bizde sahnelenen ise, olsa olsa trajikomik bir doğaçlamaydı. Yazık doğrusu. Bu seçim çok önemli. Tartışma programı bunun gereğini yapamadı.”
Bu tartışma ciddi kabul edilemez
Lidové noviny de seçimin ikinci turu öncesi planlanan tartışma programlarından ilkinin düzeysizliği karşısında dehşete düşmüş:
“Sonuçta iki kötü haber var: Birincisi: Bu ülkede cumhurbaşkanının halk tarafından seçildiği bir seçimde temel konularda ciddi bir tartışma yapılması mümkün değil. İkincisi: Seçmenler son tura siyasi deneyimi olmayan amatör bir profesör (rakip Jiří Drahoš) ile verimli yıllarının doruğunu çoktan geride bırakmış profesyonel bir matadorun (Cumhurbaşkanı Miloš Zeman) kalmasını istedi.”
Panik altında yalana sarıldı
Denik'in sorumlu yazı işleri müdürü Roman Gallo, Zeman'ın tarzını eleştiri bombardımanına tutmuş:
“İlk turun ardından Prag Kalesi'nde sinirlerin gergin olması anlaşılır bir durum. Zeman kazandı kazanmasına, ama bu başarıyı tekrarlaması kolay olmayacak. Zeman'ın ekibi buna rağmen korku kartını oyuna sokarsa, bu çirkin bir faul olacaktır. Zeman [iddianın] doğru olmadığını biliyor, Drahoš'un kota konusuna olumsuz yaklaşımının da farkında. Zeman büyük olasılıkla yine cumhurbaşkanı olacak. Ama her zaman ne pahasına olursa olsun kazanılmaz.”
Zeman eski korkulardan yararlanıyor
Dennik N ise, okurlarına Zeman'ın beş yıl önce de yalanlarla göreve geldiğini hatırlatıyor:
“Zeman o dönemde rakibi Karel Schwarzenberg'i alt edebilmek için Südet Almanları paranoyasını kullanmıştı. Tabii kendisi uydurmamamıştı bu konuyu. Komünist dönemde resmi ideoloji buydu ve 1989'dan sonra da siyasi seçkinler grubu ve medya organları tarafından sürdürüldü. Zeman bugün yine seçkinlerin ve medyanın desteğiyle Çek halkının göçmen paranoyasını istismar ediyor. Aynı şeyi Zeman'ın rakibi Drahoš'un yandaşları da yapıyor. Yani Zeman bu şekilde kazanırsa onların da şikayet etme hakkı olmayacak.”
Zeman çaresiz,Drahoš ümitli
Zeman beklenenden de kötü bir sonuç aldı, diyor Dendik N:
“Prag Kalesi bir B planı ortaya koymak zorunda. Seçimden birkaç gün öncesine kadar Zeman'ın ilk turda kazanacağı söylentileri vardı. Ama yüzde 40'ı bile bulamadı. Drahoš cephesinin ise büyük ölçüde keyfi yerinde. Drahoš şansına güveniyor ve dört yıl önce dışardan gelen biri olarak herkesin favorisi olan tecrübeli başbakan Robert Zico'yu alt eden şimdiki devlet başkanı Andrej Kiska'yı örnek alıyor. Drahoš Zeman'ın aksine anketlerin söylediğini gerçekleştirdi. Bir araştırma şirketi, henüz ocak ayında Zeman ile Drahoš arasındaki mücadelede Zeman'ın rakibinin başarılı olacağını söylemişti.”
Televizyon düellosu belirleyici olabilir
Birinci turda muhalifleriyle yüzleşmekten kaçınan Zeman şimdi rakibi Drahoš'la bir TV düellosuna evet dedi. Respekt'e göre bu program ikinci turun sonucunu belirleyebilir:
“Drahoš'un işi zor olacak, zira daha önce böyle bir programa hiç katılmamış. Yani ekibi tarafından mükemmel bir şekilde hazırlanması gerekiyor. Zeman Drahoš'un zayıf noktalarını çok iyi biliyor. Mesela bilim insanlarının göçmenlerin ülkeye alınmasını isteyen bir imza kampanyasını imzalamış olması. ... Ama Zeman'ın da güçsüz yanları var. Sağlık sorunları, alkol kullanıyor olması, Stasi elemanlarını ve sosyalist dönemin iltimaslılarının onurlandırılması bunlardan bazıları. Usta bir tartışmacı bu yönlerini kendi lehine çevirebilir.”
Moskova ve Pekin'in işbirlikçileri Prag'ta
Forum.tm'ye göre Zeman'ın ikinci turda başarılı olması, Çin ve Rusya'nın AB üyesi Çek Cumhuriyeti üzerindeki nüfuzlarını sürdüreceği anlamına gelecektir:
“Dış basın Zeman'ı tarif ederken Müslüman karşıtı, Rusya ve Çin yanlısı sıfatlarını kullanıyor. Zeman, Kırım'ın ilhakını takiben Rusya'ya uygulanan yaptırımlara karşı çıkan tek AB ülkesi lideriydi ve Avrupa Konseyi'nde yaptığı konuşmada Rusya'dan [Kırım'ı ilhakına karşılık] para, doğalgaz ya da petrol istemeyi önermişti. Pekin'deki askeri resmi geçit törenine katılan tek Batılı devlet başkanı da yine Zeman'dı. Burada yaptığı konuşmada, Çek Cumhuriyeti'nin bir devleti istikrara kavuşturmak için Çin'den öğrenecekleri var, demişti. ”