Bleiburg katliamı böyle mi anılmalı?
Hafta sonu Avusturya'nın Bleiburg kasabasında İkinci Dünya Savaşı'nın sonunda partizanların idam ettiği binlerce Hırvat asker için yapılan anma töreni vardı. Bunlar Ustaşa rejimine hizmet ettikleri için, anma töreni her yıl aşırı sağcılar tarafından suistimal ediliyor ve sık sık faşist sembollere yer veriliyor. Bu yıl Avusturya polisi törene çok sert müdahale etti. Ancak tören tartışmalı bir olay olmayı sürdürüyor; üstelik sadece Hırvatistan'da değil.
Anma töreni değil, sağcıların örgütlenme buluşması
Avusturyalı yazar ve kültür bilimci Wilhelm Kuehs, Bleiburg'taki anma törenleri nedeniyle Der Standard'a yazdığı yazıda, resmi Hırvatistan devletinin bu faşist gösteriyi desteklediğinden söz ediyor:
“Resmi olarak Avusturya'nın güneyinde yapılan, ölüleri anma günü. ... Ancak [katliamın olduğu] Loibacher Feld meydanında ölüler ancak ikinci sırada yer alıyordu. Aslında olan biten, sağ ve aşırı sağ gruplarının örgütlenmek için buluşmalarından ibaret. Bahsettiğimiz insanlar, mahalledeki yakın dövüş kursundan gelen küçük gruplar ya da gururla yaralarını yarıştıran yavrukurtlar değil. Bunlar ya iktidarda olan ya da iktidara gelmeleri an meselesi olan kişiler. Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar-Kitarović'ten başlayıp hiyerarşide aşağıya doğru tüm 'resmi Hırvatistan' [devleti] bu faşist gövde gösterisini destekliyor.”
Anma töreni eskisi kadar kötü değil
Avusturya siyaseti anma gününün sağcı ikonografisine tepki vermekte gecikti, çünkü bir süredir anmalar uygarca yapılıyor, diyor Novi list:
“Ustaşa ikonografisi neredeyse tamamen kaybolmuş durumda. Kıyıda köşede birilerinin takke taktığını ya da sağ elini havaya kaldırdığını görebilirsiniz ama hepsi bundan ibaret. Ne var ki şimdi Kärnten'li sosyalistler, vilayetlerinde bir etkinliğin düzenlendiğini hatırlayıp olay çıkarıyor. ... Avusturya devletinin müdahalesi gereksizdi. Ancak bundan 20 yıl önce bölgede olanlar, organizatörlerin boyunu aştı. Bundan bir ders çıkaracak olurlarsa belki de her şey boş yere olmayacaktır. Bu durumda Bleiburg, olması gereken konuma gelecek, öldürülen on binlerce insanın ve gereksiz bir katliamın anısına dönüşecektir. Oysa şimdi burada, düş kırıklığına uğramış insanlar suç teşkil eden bir projeyle dayanışma gösteriyor.”
Ustaşa dehşeti unutulmasın
Autograf.hr, Bleiburg'taki anma gününde, Ustaşa rejiminin işlediği suçların fazlaca eleştirilmediği görüşünde:
“Hem [Bleiburg katliamındaki] 'masum kurbanlar'ı anmakla yetinenler hem de her sene bu anma gününü suistimal eden ve belki de daha önemlisi Ustaşa rejimini kınamaktan kaçınan Katolik başpiskopos ve siyasetçilerin yaptığı gibi Ustaşa ordusu karşısında saygıyla eğilenler, 'Bleiburg kurbanları'nın Ustaşa terörü ve Sırp, Yahudi ve Romanlara uyguladıkları soykırım nedeniyle hayatlarını kaybettiklerini dile getirmez. Ustaşa savaşçılarının Bleiburg'a kadar nasıl ilerlediklerini ve sonunda partizanları ve masum Sloven çiftçileri öldürüp mallarını yağmaladıklarını söylemez. Böyle insanlar geçmişi hatırlamayı becerememekle kalmayıp, manipülasyon da yapıyor.”