NATO'nun 70. yaşında kutlanacak bir şey var mı?
NATO'nun 70. yıl kutlamaları, anlaşmazlıkların gölgesinde kaldı. Üye ülke dışişleri bakanlarının Washington'da bir araya geldiği kutlamada, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ittifakın kazanımlarını hatırlattı. Ne var ki, bundan kısa süre önce Beyaz Saray, Almanya'nın savunma giderlerinin düşüklüğünü eleştirmişti. Köşe yazarları NATO'nun tek sorununun para kavgası olmadığını vurguluyor.
Bu ittifak, sadece silah endüstirisine hizmet ediyor
NATO'yu eleştiren kitabın yazarları Hervé Hannoun ve Peter Dittus, Mediapart'taki yazılarında NATO'nun varlık sebebinin artık Rusya olmadığını söylüyorlar:
“Demokratik zaaflar yaşayan, artık bir ekonomik süper güç olmayan ve bu yüzden sorunları olan bir ülkenin, AB'ye askeri tehdit olmak için yılda 50 milyar Doları savunmaya harcaması düşünülemez. Silah endüstrisi açısından bakıldığında 'Rus tehdidinin' asıl işlevi, devlet harcamalarındaki payını muhafaza etmek ve Batı dünyasının askeri harcamalarını, ekolojik dönüşüm, salgın hastalıkların önlenmesi, su kıtlığı, yoksulluk ve yetersiz beslenme gibi insani önceliklerin önüne koyması.”
Asıl düşmanı gözden kaçırmayalım
Népszava, NATO'nun düşman olarak Rusya'ya odaklanmasını eleştiriyor:
“NATO'nun 60. kuruluş yılından bu yana Avrupa'da durum çok değişti. Rusya Kırım'ı ilhak etti ve Doğu Ukrayna'da silahlı bir çatışmaya neden oldu. Yani saldırgan yüzünü yeniden gösterdi. ... Öte yandan en önemli küresel rakip artık Rusya değil, Çin. Ancak Vladimir Putin açısından, yurtiçinde gördüğü desteği sürdürmek adına da, ülkesinin vazgeçilmez bir süper güç olarak görünmesi çok önemli. NATO'nun öneminden söz edenlere Rusya devlet başkanının, Amerika'nın, giderek daha önemli hale gelen Uzakdoğu'ya dikkat etmesini engelleyecek argümanlarla yanıt vermesi bu yüzden.”
Ancak grup fotoğrafı için yan yana geliyorlar
NATO, kapalı bir ittifak olmaktan çıkalı çok oldu, diyor Kommersant:
“NATO üyesi olan ABD, bir başka üye ülke Türkiye'yi, Rus füze savunma sistemi S-400'leri almaktan vazgeçmesi için köşeye sıkıştırıyor. ... S-400'ü kendi üretimleri olan füze savunma kompleksi Patriot'ın rakibi olarak gören ABD, Türkiye'nin bu girişimini hem kendi hem de müttefiklerinin güvenliğini tehlikeye atan bir hamle olarak nitelendiriyor. Çıkar çatışmalarının ayyuka çıktığı bu olaylar ışığında öncü AB devletleri bir Avrupa ordusunun tesis edilmesi konusunu düşünmeye başladı. ... NATO'nun zaten epeydir takım oyunu oynamadığı belli. Bunun yerine Rusya'yı güçbirliğiyle engelleme kararlılığını açıklayıp tutumunu grup fotoğraflarıyla desteklemek suretiyle bu izlenimi yaratmakla yetiniyor.”
Cenaze töreni
La Repubblica'nın ABD muhabiri Federico Rampini, Washington'daki kuruluş kutlamalarında NATO'nun çok da iyi bir tablo sunmadığı karamsarlığında:
“Trump zirveyi hem öven hem de uyaran bir konuşmayla açtı. Atıp tuttu, Avrupalıların ortak savunmaya daha çok para harcamasında daha önce ısrar ettiğini söyledi. Ama onların hala daha yeteri kadar katkı sağlamadıklarını ve onları buna zorlayacağını söyledi. Aralarında Demokrat partililerin de olduğu pek çok ABD başkanı müttefiklerinin askeri asalaklığını her zaman mahkum etmiştir. Trump buna, o kendine has zehrini de kattı. Ama asıl önemlisi, bu meselenin onun ana konusu olması. Muhasebeye gösterilen takıntılı dikkat bir şeylerin kaybolduğunu açıkça ortaya koyuyor. ”
Sorunlu çocuk Almanya
Lidové noviny [NATO'nun] kuruluş yıldönümünü fırsat bilerek Almanya'nın askeri harcamalarının yetersiz kalmasını eleştiriyor:
“Almanya'nın ABD'nin güvenlik garantisini doğal görmesi bir risk. Almanya gibi başarılı bir ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 2'sini askeri harcamalara ayırmamasını eleştiren çok az Alman vatandaşı var. Burada söz konusu olan Trump'a duyulan nefret değil, Almanya'nın Batılı bir ulus olarak kendini kanıtlaması. AB'nin sorunlarının teşhisinde Brexit'in bir semptom vazifesi gördüğü bir dönemde, Almanya'nın NATO'ya karşı tutumu da Kuzey Atlantik İttifakı'ndaki sorunların semptomu olarak görülebilir.”
NATO vazgeçilmez
NATO görevini tamamladı diye düşünenler tagesschau.de'ye göre haritayı ellerine alıp baksınlar bir:
“Dünya bir Varşovalı'nın, bir Bükreşli'nin ya da bir Sofyalı'nın gözünden bakıldığında biraz farklı görünüyor. Doğu Ukrayna'da beş yıldır içten içe yanan ve binlerce insanın ölümüne neden olan hibrid savaş ve Kırım'ın 2014 baharında ilhak edilmesi, ulusların kendi kaderini tayin hakkı ve toprak bütünlüğü gibi şeylerin nasıl kısa sürede yerle bir olacağını, AB'nın doğu kıyısındaki genç demokrasilere gösterdi. Ama sadece Vladimir Putin'in tekrar saldırganlaşan Rusya'sı değil, hızla silahlanan Çin de... bir uyarı olabilir. ... NATO hepimiz için şimdilik vazgeçilmez.”
Transatlantik ittifak yerine Avrupa ittifakı
Der Standard ise, NATO'nun 70. kuruluş yıldönümünde, ittifakı feshedip yerine bir Avrupa ordusu kurma zamanı geldi, diyor:
“Avrupa'nın sınırları içindeki değerler Transatlantik İttifak'ın içindekinden daha homojen. AB bu değerler kodeksine sadık kalarak gerçekten de önem verdiği bölgelere ve konulara yoğunlaşabilir. ABD ve Brexit sonrası Britanya -anlaşmalar bazında da olsa- Avrupa'nın dostu kalmaya devam edecek ve ciddi durumlarda onu destekleyeceklerdir. Ama artık AB devletlerinin de daha fazla ABD'ye sırtlarını dayamamaları, kendi içlerinde savunma güçlerini birleştirmeleri ve görevleri etkin bir şekilde bölüşmeleri şarttır.”