Süveyş Kanalı: Bir kazadan çıkarılacak dersler
Salı gününden beri Süveyş Kanalı'ndan geçişleri engelleyen 400 metrelik konteyner gemisi Ever Given römorkör ve ekskavatörlerin de yardımıyla nihayet kısmen yüzdürülebildi. Anlaşılan pazar gecesi dolunay nedeniyle olağanüstü yükselen suyun da katkısı oldu. Avrupa ile Asya arasındaki bu en önemli su yolunda bekleyen yaklaşık 370 gemi için artık yoluna devam etme umudu doğdu.
Ticaret yolları daha iyi korunmalı
El Periódico de Catalunya, dünya ticareti için bu gibi stratejik noktaların daha iyi korunması gerektiğini söylüyor:
“Bu kazadan bütün dünyanın birkaç ders çıkarması lazım. Sadece sorumluları ortaya çıkarmak ve zarar görenleri sigorta şirketleriyle yapılan sözleşmelerdeki hükümlere göre tazmin etmek yetmez. O kadar çok çıkar sözkonusu ki, Süveyş Kanalı'ndakilere benzer görüntülerin büyük ticaret rotalarındaki kritik noktalarda yeniden yaşanmasını önlemek için gerekli her şeyin yapılması şart.”
Ölçüsüzlük çamura saplandı
Corriere della Sera, Covid ve gemi kazasının ortak bir yanı olduğunu söylüyor:
“Ever Given gemisinin karaya oturması, günümüzden bir asır önce başlayan hırslı bir ilerleme düşüncesinin son perdesi. ... 'Karaya oturan devle' pandemiyi karşılaştırmak için çok da yaratıcı olmak gerekmiyor: Pandemi gezegenin ekonomisine diz çöktürdü, trafiği ve turizmi felç etti. ... Çöldeki kum, Wall Street'ten Şanghay'a, Volkswagen fabrikalarından Londra ve Tokyo'daki AVM'lere kadar her şeyi etkilediyse, salgının da Çin'de bir eyaletle ya da tek bir kıtayla sınırlı kalmadığını gördük. Ever Given, doğal ve organize edilebilir sınırlar karşısında ölçüsüz bir büyüme örneğidir.”
Kendine yetmek de masal
NZZ am Sonntag'a göre bu deniz kazası ekonominin küresel bütünleşmesini geri çeviremez:
“Karaya oturan tek bir gemi küresel ticareti rayından çıkardı. Bir düğmeye basarak dev bir ürün çeşitliliğine ulaşmaya ve satın almaya, ürünlerin hemen gelmesine ve fiyatların giderek ucuzlamasına çok alışmıştık. ... Ama bir yük gemisi kazası uluslararası tedarik zincirlerinin verimli olmak için nasıl iç içe geçtiğini gözler önüne serdi. ... Siyasetçilerin giderek kendi kendimize yetmemiz ve küreselleşmenin durdurulması yönünde yaptığı propaganda çekici olabilir, ama gerçek şu: Ticaret hacmi gelecekte de artacak, çünkü tüketim toplumuna sağladığı avantajlar çok fazla.”
Zaman daralıyor
Adevărul mali riski ele alıyor:
“ABD Enerji Bakanlığına göre, dünya petrol sevkiyatının yüzde 10'undan fazlası, sıvılaştırılmış doğal gazın ise yaklaşık yüzde 8'i deniz yoluyla yapılıyor. Kanalda trafiğin kapanması birkaç gün sürerse sorun olmaz, gecikmeler hızla telafi edilebilir. Ama birkaç hafta sürecek olması nakliyeci firmaları endişenledirecektir, çünkü Afrika'nın güneyinden dolaşmak maliyeti çok arttırır.”
Hiçbir şey hiçbir zaman garanti değil
Ekonomi gazetesi Les Echos'a göre, pandeminin ardından bu gemi kazası da daha güçlü bir risk bilincine ihtiyacımız olduğunu ortaya koydu:
“Şirketler açısından risk yönetimi konusunda (geminin adının telkin ettiği gibi) -sağlık, bir yerde üretip başka bir yere gitme seçeneği, bir tedarikçinin teklifi veya bir yatırımcının finansmanı- gibi hiçbir şeyin hiçbir zaman garanti ve olağan olmadığı tezine inanmaları için bir başka neden daha. ... Ayrıca -imkansız gözükse de- olayların birbirlerini zincirleme takip etmelerinin ille de en küçük olasılık olmak zorunda olmadığı... Kıvraklık, dayanıklılık ve yaratıcılık konusunda daha öğreneceğimiz çok şey var.”
Rüzgar mı, insan hatası mı?
Yazar Rose George The Guardian'daki yazısında, verimliliğe odaklanırken, deniz trafiğindeki çalışma koşullarını ne kadar göz ardı ettiğimizi belirtiyor:
“Ever Given gemisinin yandan aldığı rüzgarla şimdi bulunduğu pozisyona itildiğini belirten resmi açıklamalara şüpheyle yaklaşıyorum. Deniz kazalarının büyük çoğunluğunda insan hatası vardır. Buna da şaşırmamak lazım. Denizciler giderek küçülen ekiplerle giderek daha büyük gemilerde çalışmaya başladığı için düpedüz perişan vaziyetteler. ... Dünya ticaret hacminin yüzde 90'ı giderek daha büyük gemilerle gerçekleştiriliyor. ... Bu verimliliğin bir de bedeli var tabii: Gemilerin mal yükleyecekleri Asya'ya ulaşmaları için tek bir deniz yolu bulunması ve gemilerdeki mürettebatın aylarca evine gidememesi.”
Denizaltı dünyası için uzun süredir bir felaket
The Irish Independent, bu ticaret yolunun yoğun bir şekilde kullanılmasının ekolojik etkilerine dikkat çekiyor:
.“Kızıl Deniz'in tuzlu sularında zor bir hayat süren yüzlerce balık, denizanası ve kabuklular, adeta otostopçu gibi gemilere yapışıp ya da akıntılara kapılarak Kuzey'e gitti. Akdeniz'in misafirperver sularında yeşerdiler, yerli türleri, yerel nüfusu yok ettiler, deniz altı bitkilerini yiyip bitirdiler, bu yüzden de hobiler ve turizm sektörü için de tehlike oluşturuyorlar. Sorun yıllardır biliniyor, ama anlaşılan o ki, kanalın en yoğun bölümlerinin 2015 yılında genişletilmesi durumu daha da kötüleştirmiş”