Fransa'da şahıs zamiri kavgası
Fransızcanın referans sözlüğü Le Robert, 'il' ile 'elle' şahıs zamirlerinin bir karışımı olan, nötr 'iel'i dijital baskısına aldı. 'Iel' kendilerini ne eril ne de dişil olarak tanımlayan insanları tarif etmeye yarıyor. Le Robert'in yayıncısı, sözcüğün sözlüğe alınmasını, gündelik hayatta giderek artan kullanımıyla gerekçelendirdi. Karar kamuoyunda hararetli tartışmalara neden oluyor.
Realiteden uzak
Le Point, dile yeni bir zamirin girmesini anlamakta zorlanıyor:
“Bir sözlük, üstelik ciddi bir sözlük bu zamirin bilindiğini ve meşru olduğunu söylüyor. ... Giderek kullanımı artıyor, öyle mi? Seçkin sözlük bilimciler bu eğilimi nerede yakaladı acaba, insan merak ediyor: Bu zamir günlük konuşma dilinde ne sözlü ne de yazılı olarak kullanılıyor şu anda. 'Nadiren kullanılır' açıklaması genellikle dile yeni girmiş değil, kullanımdan kalkmış sözcükler için geçerlidir. Cinsiyetsiz bir harf-i tarifin dile sokulması tarafsız bir uygulama değil. Zamanın ruhuna tekabül eden ve Anglo-Sakson modasından kopyalanan bir ideolojinin önünde diz çökmek demek bu. Fransızcayı ve Fransızca metinlerin güzelliğini umursamayan bir yaklaşım.”
Pratik çözüm
Dilbilimci ve yazar Julie Neveux, Libération'da yayınlanan yazısında bu yenilik karşısında pragmatik bir tutum takınılmasını salık veriyor:
“'Iel'ler, 2020 yılında yayınlanan bir ankete göre 18-30 yaş arası nüfusun, kendi tanımlarının ne eril ne de dişil olduğunu söyleyen yüzde 22'si. Böyle bir durumda bulunanların simgesel bir çözüm olarak ürettikleri bir şey karşısında bunca korku niye? ... Nitekim 'iels' ifadesi [çoğul haliyle] eşcinsel çiftlere ve karma cinsiyetli gruplara da uygun. Tüm temsil ve realiteyi sınıflandırma sistemlerinde olduğu gibi dil de toplumsal zorlukların etkisinde kalıyor ve bunların etkisiyle yumuşak biçimde şekil değiştiriyor. Şu sıralar daha fazla eşitlik ve tarafsızlık yönünde ilerleniyor. Her dil buna ilişkin çözüm önerilerini getiriyor ve bunlar çoğunluk tarafından ya kabul görüyor ya da görmüyor.”