Macaristan: Orbán üçte iki çoğunluğu yine aldı
Başbakan Viktor Orbán'ın 2010 yılından beri iktidarda olan Fidesz partisi, Macaristan'daki parlamento seçimlerinde yeniden üçte iki çoğunluğu kazandı. Rakip aday Péter Márki-Zay'in arkasındaki geniş muhalefet ittifakı bir sıçrama yapamadı. Yorumcular, sonucu Avrupa'ya yansımaları bağlamında değerlendiriyor.
Budapeşte ile ilişkiler karmaşıklığını koruyor
Denník N, Macaristan demokrasisindeki gerilemenin devam etmesinden endişeleniyor:
“Vişegrad ülkelerinin artık komşu bir ülkeyle barış içinde bir arada yaşamak için gereken temel meseleler dışında, Macaristan’la ortalamanın üzerinde bir ilişki sürdürmeye yönelik herhangi bir argümanı yok. Aynısı Avrupa Birliği için de geçerli. Avrupalı politikacılar nasıl yıllar boyunca Putin’i görmezden gelip Ukrayna’daki savaşla karşı karşıya kaldıysa, Orbán’a da müsamaha gösterdiler. Şimdi kendisinin Avrupa Birliği’nde kalma konusundaki tek motivasyonu olan Avrupa Birliği fonlarını kesme cesaretine sahip olabiliriz, ama onun da muazzam bir şantaj potansiyeli ve örneğin Kremlin’e yönelik yaptırımları veto etme hakkı var.”
Macaristan'ı izole edin
Viktor Orbán'ın seçim zaferinin AB için uyarıcı nitelikte olduğunu söylüyor De Morgen:
“Ukrayna'daki savaş, Avrupalı politikacılara, onların demokratik değerleri ve bizimkileri savunmak söz konusu olduğunda saf olmamaları gerektiğini öğretiyor. Viktor Orbán, Avrupa Birliği'nin altını oymak için Avrupa Birliği fonlarını kullanıyor. Orbán, destek fonlarını dostlarının ve sırdaşlarının ceplerine aktarırken sessizce izlemek mecburiyetinde değiliz. Avrupa'nın yaptırım mekanizması Macaristan'a karşı hâlâ sertleştirilebilir. Bu, özellikle de kuşatma altındaki Ukrayna'ya karşı Polonya'nın tamamen farklı, dayanışmacı bir tavır takınması nedeniyle mümkün. ... Bu da Polonya'ya yardım etme ve Macar rejimini AB içinde izole etme fırsatını doğuruyor.”
Orbán ve Vučić ikilisi için yeni perspektifler
Balkanlar konusunda uzman Simon Rico ve Jean-Arnault Dérens, Médiapart’ta Macaristan ve Sırbistan’daki seçim sonuçlarının Victor Orbán ve Aleksandar Vučić’i daha da yakınlaştırdığı analizinde bulunuyor:
“Bu yakınlaşmanın ardında bilinçli bir karşılıklı çıkar gizli: Belgrad, Genişlemeden Sorumlu AB Komiseri Macar Olivér Várhelyi’nin teveccühlerine güveniyor ve ‘Balkan rotası’ boyunca yaşanan göç meselesinde Budapeşte’yle aynı kararlı duruşu paylaşıyor. Victor Orbán içinse AB’nin dış sınırlarının komşusu Sırbistan’ın ötesine taşınması, Macaristan’ın ikili Habsburg monarşisi döneminde olduğu gibi yeniden Orta Avrupa’nın düğüm noktası haline dönüşmesi anlamına geliyor. Hele de aşırı muhafazakar Başbakan, Avrupa’da yaşadığı görece izolasyonu dengelemek için bölgesel müttefiklere ihtiyaç duyarken.”
Belirsizlik zamanlarında yapılmış bir seçim
Telex, seçmenlerin artık sürdürülmesi güç olan bir istikrardan yana oy kullandığını söylüyor:
“Muhalefetin hayal kırıklığı yerinde: [İktidar partisi] Fidesz seçmenlerine seslenmeyi başaramadılar. ... En fazla iktidarda geçirecekleri bilhassa güç bir dönemde üstlenmek zorunda kalacakları görevlerden kurtulmuş olmalarına sevinebilirler. Eskiden hükümetin işini kolaylaştıran bir hayli elverişli ekonomik koşullar varken, 2020’den beri durum çok daha zor hale geldi. ... Böyle kritik bir dönemde seçmenler daha ziyade sürekliliğe ve daha makul ve seçmenler için daha cazip mesajlar formüle eden Orbán’a güven duymuş olabilirler.”
Seçim yasası hiç şans bırakmıyor
La Repubblica, Başbakan'ın söylediği yalanlara kanan çok fazla Macar olmasından yakınıyor:
“Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin 'Putin'i destekleyen yegane kişiyi' defetmeleri için Macarlara yaptığı son doğrudan çağrı da duymazdan gelindi. Muhalefeti Macaristan'ı savaşa sürüklemek istemekle suçlayan Başbakan'ın gerçekdışı propagandasına pek çok Macar yenik düşmüş görünüyor. Fakat Péter Márki-Zay liderliğindeki koalisyonun yenilgisi, Orbán'ı yenmeyi neredeyse imkansız hale getiren bir seçim yasasıyla da açıklanabilir. Muhalefetin, koltukların çoğunluğunu alabilmesi için Fidesz'den yüzde beş ila altı puan önde olması gerekecekti.”
Strateji eksik
Gazeteci Szabolcs Szerető, meselenin artık yalnızca haksız rekabetle değil, aynı zamanda muhalefetin strateji eksikliğiyle de ilgili olduğunu söylüyor Magyar Hang'da:
“İktidar partilerinin imkanları ve medya üzerindeki etkisi ne kadar fazla olursa olsun, birleşik muhalefet bu büyüklükteki bir yenilgiyi tek başına bununla açıklayamaz. Tüm çirkin eylemlerine rağmen, [iktidar partisi] Fidesz'in gücünün meşru olmadığı iddia edilemez. ... Stratejik düşünemeyen ve diğerlerinin hamlelerini öngöremeyen hiçbir siyasi gücün başarı şansı yoktur.”
Otokratlar ellerini ovuşturuyor
Sme seçimin sonucundan üzüntü duyuyor:
“Orbán bir tehlikeden söz etmişti, fakat kastettiği Putin ve onun savaş suçları değildi. Seçim günü, muhalefetin kazanırsa Macaristan'ı Macarları ilgilendirmeyen bir savaşa sürükleyeceğini söyleyerek seçmenleri korkuttu. ... Şimdi Macaristan'ın yalnızca Orbán'ın propagandasını yutan yarısı kutlama yapıyor. Diğer yarısı ise kendini sürgündeymiş gibi hissediyor. ... Orbán'ın zaferi, iktidarı paylaşmayan, yolsuzluk yapan, yasaları eğip büken ve özgür medyanın sadece can sıkıcı laf kalabalığı, demokratik bir lüks olduğunu düşünen potansiyel otokratların umutlarını yükseltebilir. Bunu reddederek karşı koymak zorundayız. ”
Polonya muhalefeti kendi dersini çıkaracaktır
Hükümet yanlısı wPolityce, Macaristan'ın dış politikasında bir zihniyet değişikliği gerektiğine inanıyor:
“Arka planda, seçimlerden sonra yeni kurulan Macar hükümetinin dış politikasını düzeltip düzeltmeyeceği sorusu soruluyor elbette. Bu çok olası görünüyor. ... Polonya için Başbakan Orbán'ın başarısı, aynı zamanda Varşova'nın Avrupa Birliği içindeki egemenlik mücadelesinde Budapeşte'ye güvenmeye devam edebileceği anlamına geliyor, Macaristan için de tersi. Savaş bu meseleleri bir nebze gölgelemiş olabilir ancak kesinlikle uzun süreliğine değil. ... Polonya muhalefeti 2022'deki Macar deneyimini de dikkatle analiz edecektir. Hükümeti eleştiren tüm güçleri birleştirme fikri Tuna'da başarısız olduysa, Vistül'de başarılı olacağına inanmak güç.”