IAEA Zaporijya'da neyi başarabilir?
Ukrayna'ya karşı savaşın tetiklediği en ağır krizlerden birini kontrol altına almak isteyen Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'ndan (IAEA) bir ekip, Avrupa'nın en büyük nükleer santralindeki durumu incelemek üzere Zaporijya'ya gidiyor. Savaşın ön cephesinde bulunan nükleer santral, Rus birlikleri tarafından işgal edilmiş durumda ve ateş altında.
Zorlu görev
Libération, nükleer uzmanlarının artık ortalığın yatışmasını bekleyecek durumda olmadığına vurgu yapıyor:
“Ruslar artık askeri bir kampa dönüşmüş bu nükleer santralde ne yaptıklarını gerçekten biliyorlar mı? ... Beş aydır kontrol ellerinde ve ortalığın sakinleşmesini beklemekten yorulan IAEA, önümüzdeki günlerde devreye girmeyi deneyecek. ... Her şey, bu acımasız savaşın sonuna giden yolun daha başında bile olmadığımızı gösteriyor. Zaporijya’daki bitap düşmüş personelin daha uzun süreler dayanması mümkün olmadığından, IAEA delegasyonu Avrupa’da barışı sağlamak için kritik bir misyon üstlenmiş durumda.”
Bölgedeki tüm nükleer santralleri koruyun
Lietuvos rytas, önemli kararları geciktirmenin hepimiz için tehlikeli olabileceği uyarısında bulunuyor:
“Nükleer santrale bir ziyaret gerçekleştirmek ve mevcut kaygılarla ilgili açıklamalar yapmak yeterli değil. Kimin, nereden ve kimin emriyle ateş ettiğini belirlemek için askeri uzmanlardan yardım almalı. Bugünlerde bunu muazzam bir hassasiyetle gerçekleştirmek ve BM düzeyinde önemli kararlar almak mümkün. Zira Zaporijya Nükleer Santrali'nde yaşanacak bir felaket, bütün dünyayı tehdit edecektir. Tespit edilen faile karşı katı tedbirleri geciktirmek, insanlığa karşı suç teşkil etmelidir. Ukrayna'daki diğer nükleer santrallerin yanı sıra Belarus'taki Astravetz Nükleer Santrali için de ek güvenlik tedbirleri uygulanmalıdır.”
Onlar barış gücü değil, teknisyen
Radio Kommersant FM, denetimle ilgili aşırı yüksek beklentilere girilmemesi uyarısında bulunuyor:
“[IAEA Başkanı] Grossi, ekibinin bir bölümünün Zaporijya Nükleer Santrali'nde daimi olarak kalması ve buradaki güvenliği düzenli aralıklarla denetlemesi seçeneğini ihtimal dışı bırakmıyor. Görünüşe göre, uzmanlar santralde olduğu sürece ateş açılmayacağı varsayılıyor. ... IAEA misyonu teknik uzmanlardan oluşuyor. Bu uzmanlar siyasetle uğraşmıyor ve çatışan tarafları ayırma yetkileri kesinlikle bulunmuyor. Fakat kendilerinden, halka nükleer kıyamet tehdidine kimin sebep olduğunu gösterecek siyasi bir yargıda bulunmaları bekleniyor gibi duruyor. Böyle bir gelişme şimdilik pek gerçekçi görünmüyor. ”