Putin tahıl anlaşmasını bozdu
Rusya, temmuz ayında varılan Ukrayna’nın tahıl ihracatı anlaşmasını askıya aldı. Moskova, Karadeniz’deki filolarına Ukrayna’nın insansız hava araçlarıyla saldırı düzenlediği iddialarını gerekçe gösterdi. Öte yandan, bir dizi yük gemisi güvenlik koridoru üzerinden İstanbul’a doğru yola çıktı ancak Rusya’nın gemilerin geçişine müsaade edip etmeyeceği belirsizliğini koruyor. Kremlin’in bu kararına nasıl bir tepki verilmeli?
Rusya anlaşmadan dönmemeli
Radio Kommersant FM, Rusya’nın anlaşmayı devam ettirmek zorunda olduğunu düşünüyor:
“Gıda taşıyan gemiler Karadeniz’den geçmeye devam ediyor, bu da anlaşmanın bir dereceye kadar da olsa yürürlükte olduğunu gösteriyor. Ancak rota üzerinde bir şey olur ya da Odessa’da bir patlama yaşanırsa, ortağı Recep Tayyip Erdoğan’la ilişkilerde sorunlar çıkabilir: Erdoğan, Rusya Federasyonu’nun belirsiz tutumlarına rağmen yük gemilerinin ilerleyişi konusundaki kararlılığını dile getirmişti. Öte yandan Rusya, anlaşmanın tarafı olmaması halinde ansızın böyle bir şeyin yaşanmayacağını garanti edemez. Dolayısıyla, gerçekleşebilecekler karşısında Rusya’nın suçlanması söz konusu olamaz. Ama bu yalnızca teoride böyle, pratikte işler kimi zaman farklı yürüyor. Moskova pekâlâ suçlamalarla da karşı karşıya kalabilir.”
Alternatifler de var
Tarım danışmanı Cezar Gheorghe, Republica.ro'da gerekirse tahılın başka rotalar üzerinden ihraç edilebileceğini yazıyor:
“Rusya'nın Odessa kıyılarında tekrar abluka kurması halinde, Ukrayna'nın bu çıkmazdan kurtulmasını sağlayacak seçenekleri olacaktır: Örneğin Romanya, Polonya ve Macaristan üzerinden oluşturulacak nakliye rotaları. Tuna Nehri boyunca iç su ulaşımına yönelik rotalar mevcut, aynı zamanda demiryolları ve karayolları da var. Başka yeni sınır geçişleri konusunda da biraz daha fazla açıklık ve kararlılık yakalanırsa, Ukrayna'nın mallarını ihraç etmeye devam etmesi sağlanabilir. Zor, ama imkânsız değil. AB ve Anglosakson müttefikleri, Ukrayna'ya ihtiyaç duyabileceği her türlü yardımı sunacaktır. Hiçbir koşulda Rus şantajına boyun eğmeyeceklerdir.”
Moskova'ya bir teklif sunulmalı
Taz, Putin'le görüşmek mecburiyetinde kalınabileceğini yazıyor:
“Artık Moskova ile müzakerede bulunmak ihanet [olarak görülüyor]. Ancak bu bizimle alay etmek demek, zira müzakerelerin tamamen sonlanması durumunda bundan zarar görenler, Ukrayna'daki savaşla uzaktan yakından alakası bulunmayan, dünyanın en yoksul insanları olacak. Bu nedenle, ABD ve Avrupa'da tahıl sevkıyatlarının devam etmesini isteyen herkes yalnızca 'bu şantajdır' diye bağırmakla kalmamalı, ne kadar acı verici olursa olsun Putin'e bir teklifte bulunmalıdır.”
Putin'le hiçbir anlaşmaya varılamaz
Aargauer Zeitung, Kremlin'in tahıl anlaşmasını askıya alarak en başta kendisine zarar verdiğini düşünüyor:
“Ukrayna kuşkusuz bu tepkiyi bekliyordu: Böylelikle Kremlin'in şefi, kendisini uluslararası alanda daha da izole etmiş oldu. Üstelik, Çin ve Hindistan gibi başlıca müttefiklerinin yavaş yavaş Rusya'dan uzaklaştıkları bir anda. Zelenskiy'nin ekibi, Putin'in elinde kalan az sayıda seçenekten birinin, Kremlin propagandacılarının zaten saçma bulduğu tahıl anlaşmasını iptal etmek olduğunu fark etti. Ve savaş kışkırtıcısını tam olarak bu tepkiyi vermeye itti. ... Tahıl anlaşmasını ilk fırsatta bir baskı aracı olarak kötüye kullanması, bu adamla hiçbir anlaşmaya varılamayacağını açık ve net bir şekilde gösterdi.”