Belçika yalnızca siyasi olarak değil, medya açısından da bölünmüş durumda: Flamanların ve Valonların kendi dillerinde kendi medyaları ve özgün medya kültürleri var.
Belçika: Beş büyüklerin gücü
Bugün Flaman medya pazarına -medya denetim kurumunun benzetmesiyle- ‘Beş Büyükler’ hâkim: Basılı medya sektöründe Het Mediahuis, DPG Media ve Roularta medya grupları. Görsel-işitsel medyada ise (Telekom grubu Telenet'in yan kuruluşu) De Vijver Media ile devlet radyo ve televizyon kurumu. Tüm büyük Flaman gazeteleri esasen iki gruba ait: Het Mediahuis (De Standaard, Gazet van Antwerpen dahil) ve DPG Media (TV kanalı VTM, Het Laatste Nieuws, De Morgen dahil). Her iki yayın holdingi komşu ülke Hollanda'daki gazete pazarının yüzde 90'ından fazlasını (NRC ve De Telegraaf Mediahuis grubuna De Volkskrant ise DPG'ye ait) elinde bulunduruyor.
Medya sektöründeki yoğunlaşma Valonya’da da yaşandı. Ülkenin Fransızca konuşulan kısmında pazar lideri Rossel Group'tur (Le Soirdahil). IPM Group (La Libre Belgique, La Dernière Heure) 2020'de L'Avenir'in bölgesel gazetelerini bünyesine katarak 2021'de ikinci sıradaki yerini sağlamlaştırdı. 2021'de Rossel ve DPG Media, Valonya'nın önde gelen ticari yayıncısı RTL Belgium'u ve ticari TV kanallarını devraldı. DPG için bu, yalnızca görsel-işitsel medyadaki pozisyonlarının güçlenmesiyle kalmayıp, ülkenin güneyinde yeni ve güçlü bir avantaj anlamına geliyor.
Belçika kamu yayıncısının yanı sıra Almanca konuşan azınlığa yönelik tek günlük gazete, Eupen'de basılan Grenz-Echo'dur.
Gazeteler Belçikalıların elinde
Medya dünyasındaki üçüncü büyük oyuncu, finans gazetesi De Tijd’i satın alan dergi ve gazete yayıncısı Roularta Holding’tir. Devlet radyo ve televizyon kurumu VRT ile ticari kanalları olan De Vijver-Media, medya sektörünün diğer güçlü aktörleridir.
Medyada yaşanan yoğunlaşma her şeye rağmen arzda istikrarı beraberinde getirdi. Belçikalıların elinde olan gazetelerin bu sınırlı pazarda ayakta kalması şimdilik sağlanmış görünüyor. Büyük yayıncılar kendilerini yeniledi, yeniden organize oldu, özellikle internet hizmetlerine yatırım yaptılar. Online abonelik sistemi sayesinde üç Flaman gazetesinin (De Tijd, De Standaard, De Morgen) tirajları artmaya başladı. Büyük yayınevleri uluslararası yatırımları sayesinde de yüksek kârlar elde ediyor, ancak bölgesel ve yerel medya ayakta kalmakta zorlanıyor.
Sinerjinin sonucu içerik yoksullaşması mı?
Ancak yoğunlaşma adım adım içeriğin zayıflamasına ve profil kaybına yol açıyor ki bu hayli endişe verici. Büyük yayıncılar kendi gruplarındaki içerikleri de giderek daha fazla yayınlamaya başladılar ve bunu kendi ülkeleriyle sınırlı tutmuyorlar. Örneğin Het Mediahuis, (NRC Handelsblad gibi) Hollanda’da yayınlanan gazetelerinin yurtdışı muhabirleri ağını Flamanca yayınlanan De Standaard gazetesi için de kullanıyor. DPG Media ise Hollanda’da yayımlanan De Volkskrant’ın içeriklerini De Morgen’da da kullanıyor.
Medya denetleme kurumu, büyük ulusal gazetelerin de bundan faydalandığını raporluyor. Hem DPG hem de Mediahuis, Google ve Facebook'un reklam piyasasındaki mali gücüne karşı güçlü bir cephe oluşturmayı başarıyor. Medya sektöründe yaşanan yoğunlaşma daha küçük ve bölgesel medyayı da tehdit ediyor. Bu gazeteler son yıllarda önemlerini büyük oranda yitirip yerel yayınlarına son vermek zorunda kaldı.
Basın Özgürlüğü Endeksi (Sınır Tanımayan Gazeteciler): 23. sıra (2022)
Son güncelleme: Nisan 2023
