Polonya siyasetindeki derin uçurumun nedenleri
Polonya hükümetiyle muhalefet arasında uçurumun ne kadar derin olduğu, en son yargı reformu kavgasında da görüldü. Avrupa basını, geçmişte yaşanan hangi olayların bu siyasi krizin çıkmasında etkili olduğunu tartışıyor.
Kazanan her şeyi alır
Lidové noviny'yi asıl rahatsız eden yargı reformundan çok siyasetteki tarz:
“Ülkenin derin bölünmüşlüğü, 2015 seçimlerinden sonra başlamadı. O zamanlar gerek temizlik operasyonları gerekse bunlara karşı yapılan protestoları kamu medya organlarında görmek mümkündü. Benzer temizlik hamleleri her iktidar değişikliğinde yaşanmıştır, ancak o zamanlar kimse gösteri yapmıyor ya da Avrupa kurumlarına başvurmuyordu. Bu siyaset tarzının sorumluluğu geçtiğimiz 20 yılın tüm hükümetlerinin sırtında. Seçimden zaferle çıkan her parti, sanki hep iktidarda kalacakmış gibi her şeyi kendisi için isteyegeldi. Hükümetler, belli bir süreliğine seçildiklerini ve öncüllerinden miras aldıkları her şeyi yıkmanın bir anlamı olmadığını unutmuş gözüküyor. Bu yargı reformuyla sorun daha da keskinleşti.”
Liberal tin ve milliyetçi ruh
Ta Nea gazetesine göre Polonya'nın yaşadığı siyasi krizin kökleri, geçmişe uzanıyor:
“Bugünlerde Polonya'da olup bitenler, ülkenin yaklaşık 30 yıl önce kurtulduğu totalitarizm dönemlerinden kalma travma sonrası stres sendromuyla ilgili. Liberal tin ile milliyetçi ruh arasında süregelen çatışmanın, yani bu tarihsel yarılmanın da bunlara yol açtığı düşünülebilir elbette. Polonya bölünmüş bir ülke ve günümüzde Polonya'nın içine kapanmış, Avrupa karşıtı kısmı, Kaczyński'nin kuklaları Cumhurbaşkanı Duda ve Başbakan Szydło tarafından canlandırılıyor. ... Cumhurbaşkanının vetosu, Polonya'nın bozulmuş anayasal düzenine gerekli ilacı, yani prestijli ve ağırlığı olan bir yargıyı geri veriyor. Yargının adının kötüye çıkması, tüm anayasayı da beraberinde uçuruma sürükleyecektir.”
Trump sağolsun
Solcu gazeteci Sławomir Sierakowski, Gazeta Wyborcza'daki yazısında Polonya hükümetinin bütün bunlara cesaret edebilmesinin nedenlerinden biri olarak ABD başkanının Polonya ziyaretini gösteriyor:
“Trump geldi ve NATO anlaşma metninin 5. maddesine atıfta bulundu. Tahmin edebileceğimiz nedenlerle bu atıf Polonya için çok önemli. ... Radikal reformları hayata geçirmek için bundan daha uygun bir zaman olamaz. ... Trump, Kaczyński'nin 'faydalı aptalı' oldu. Kaczyński, ABD başkanının biraz alkış uğruna kendisine sunduğu zaferi, Polonya demokrasisine saldırmak için kullandı. ... Washington neye alet olduğunu bilse ve çok önemsediği meseleler karşında susmaktan vazgeçse çok iyi olacak.”