Macaristan'da muhalefetin şansı var mı?

Jobbik'in adayları her bir seçim bölgesinde kağıt üzerinde daha şanslı görünseler de, liberal ve demokratik bir bakış açısına sahip seçmenler için eski bir aşırı sağcı partinin temsilcisini seçmek değerlerine ihanet anlamına gelecektir, diyor yazar Péter Nádas, Magyar Narancs'taki yazısında:

“Kendine saygısı olan hiçbir liberalin geçmeyi düşünmeyeceği bir sınır vardır. Bu kırmızı çizgi, hümanizmin ve aydınlanmacı anlayış tarafından Yunan-Roma, Yahudi-Hıristiyan geleneğinin temeli üzerine inşa edilmiştir. ... [Seçim öncesinde] Bir değil en az üç adım ilerisi düşünülmelidir. Bir seçim ittifakı, ancak hükümet edebilir bir koalisyon çıkma olasılığı varsa başarılı olacaktır. Benim gözümde muhalefet güçlerinin tamamı, ortak hükümet edebilmekten uzak. Bunun için yeterli birlik duygusuna sahip değiller.”

Orbán'ın muhalifleri seçimlerde hezimete uğrayacak, diyor yazar Árpád Tóta W. haftalık gazete hvg'deki yazısında:

“Siyasal çeşitliliğe sahip Macaristan'ın izlerine yer yer de olsa rastlamak mümkün hala. Arada sırada bazı eski bakanlar söz alıyor, kabataslak olarak değişime gidecek yolları tanımlıyorlar, ancak onlarla alay ediliyor. Bazı muhalif politikacıların ya da vatandaşın henüz tam yılmamış ve bitkin düşmemiş çığlığını da duymak mümkün. Hala tarafsız haberlere ulaşmak mümkün, en azından internette. Ama yakında bunlar da olmayacak. ... Orbán cephesi azınlıkta. Ama iyi örgütlü, disiplinli ne pahasına olursa olsun sadık bir cephe bu. Ülkedeki memnun olmayan ve vazgeçmek zorunda kalan dört milyon insan sonunda ayağa kalksa, bu cephenin hiçbir zaman şansı olmaz.”

Yazar Kristóf Trombitás Mandiner portalında, muhalefetin artık gerçeklik karşısında gözlerini kapatmaktan vazgeçmesi gerektiğini yazıyor:

“Kör bir Orbán korkusuyla muhalefet partileri Macarların çoğunluğunun iktidar partisi Fidesz'e oy vermesinin nedeninin, eskiye oranla daha iyi bir hayat sürebilmeleri olduğunu görmüyor. ... Muhalefet, her türlü makul düşünceyi engelleyen suni bir yankı odasında bulunuyor anlaşılan. ... Aynı zamanda yaklaşık iki milyon Orbán seçmenini sürekli gözü kamaşmış budalalar ve otoriter bir sistemin işbirlikçileri olmakla itham ediyor. Orbán hükümetinin ekonomik açıdan birçok olumlu şey yaptığını artık görmeleri gerekiyor. Muhalefet eğer seçimleri kazanmak istiyorsa, bunu kabullenmekten başka çare yok.”

Magyar Nemzet'e göre ne Karácsony aday olarak ikna edici ne de muhalefetin geneli:

“Daha birkaç yıl öncesine kadar kulislerde sosyalistlere duyduğu nefretin Fidesz'e duyduğundan çok daha büyük olduğunu ve Ferenc Gyurcsány ile ittifak kurmayı midesinin kaldırmadığını söyleyen Karácsony bir umut ışığı olarak görülüyor. ... Sol kanadın artık anlaması gereken, seçmenlerin büyük kesiminin asla onlara oy vermeyeceği. Sol aylardır Fidesz'in yenilebileceği izlenimini yaratmaya çalışsa da seçmen bu iddiayı satın almıyor. Çünkü bir taraftan ittifaklar üzerinden pazarlık yapıyor, diğer taraftansa sürekli birbirleriyle takışıyorlar. Üstüne üstlük tüm bu akıl karışıklığı içinde, ola ki gerçekten iktidara gelseler ülkeyi ne yapacakları hakkında hiçbir fikirleri yok.”

Muhalefet ülke yönetimine gelecek olsa, bir sığınmacı kriziyle burun buruna kalırız, diyor hükümete sadık Magyar Hirlap gazetesi:

“Hükümet kanadı için en büyük tehlike, kendini fazlaca güvende hissetmesi ve bu nedenle fazla hantallaşmış olması. Ancak şimdi uyanık olma zamanı. Önümüzdeki seçim çok önemli. Çünkü bu seçimle Macaristan'ın yasadışı sığınmacılar için bir toplanma alanı olup olmayacağına karar verilecek. Kendimizi kandırmayalım, muhalefet sadece sığınmacı kotasını kabul etmekle kalmaz, sınır çitlerini de kaldırarak, bugün Batı Avrupa'ya hakim olacak bir sığınmacı kaosuna yol açar.”

Jobbik her ne kadar değiştiğini ifade etse de, merkez partilerin onunla işbirliğine gitmesi söz konusu bir seçenek değil, diyor felsefeci Miklós Tamás Gáspár, hvg'deki yazısında:

“Bana soracak olursanız merkez sağ ve merkez sol partilerin, özellikle de Sol Parti'nin Jobbik'le ittifak kurması saçma olacaktır. ... Böyle bir hamle temel ilkelerinden vazgeçmeleri anlamına gelecektir -hem de kabul edilemez bir ölçüde. Bir zamanların aşırı sağcı ve paramiliter partisi Jobbik'in (sağcı ve öyle ya da böyle anayasaya bağlı olduğunu ileri süren) bir halkçı partiye dönüşümünün dürüst ve hakiki olup olmadığını şahsen değerlendiremem. Kesin olan bir şey varsa o da Jobbik'in bugünkü haliyle, iktidardaki Orbán rejimi kadar köktenci olmadığı. Öte yandan başında Jobbik'in yer aldığı bir hükümetin, Orbán'ın sisteminden daha iyi olacağına inanmakta da zorlanıyorum.”

Muhalefeti birleştiren, iktidar partisi Fidesz'e ve seçmenlerine karşı duyulan sınırsız nefret, diye şikayet ediyor hükümete yakın Magyar Hírlap gazetesi:

“Anavatanımızın geleceğine ilişkin ne temel ilkeler ne de yapıcı planlara sahip bu muhalefet, Macaristan'a bir şey vermekten uzaktır. Bunlar için para fonlarına ve iktidara ulaşabilmek için her yol mubahtır. Diğer bir deyişle hiçbir şeyden geri durmayacaklardır. ... Sonu gelmez Orbán nefretinden bahsetmiyoruz bile. Muhalefetin tüm siyasi faaliyetleri, hükümet kanadı ve sadık seçmen kitlesine karşı duyulan sınırsız nefretten besleniyor. Tüm bu gelişmeler ışığında Jobbik Partisi'nin desteklediği sol liberal muhalefetin partiler üzeri bir ittifak kurmasının da hiçbir önemi yok. Nefretin yönettiği bir siyaset, bugüne kadar asla iyi sonuçlar doğurmamıştır.”