Fidesz'in yenilgisi muhalefet için umut mu?
Macaristan'ın güneydoğusundaki Hódmezővásárhely kasabasında, tüm önemli muhalefet partilerinin ittifakı, belediye başkanlığı ara seçimini şaşırtıcı bir farkla kazandı. İttifak sol MSZP'den, çevreci LMP'ye, hatta aşırı sağcı Jobbik'e kadar geniş bir siyasi yelpazeyi kapsıyor. 8 Nisandaki parlamento seçimlerine altı hafta kala gözlemciler bu küçük depremden hangi derslerin çıkarılacağını sorguluyor.
Macarlar seçim tercihlerini gizliyor
Die Presse'ye göre, Hódmezövásárhely kasabasındaki beklenmedik seçim zaferi Macar muhalefetine umut verdi:
“Hiçbir anket şirketinin öngöremediği seçim sonuçları açıkça gösteriyor ki, Macaristan'da büyük bir 'gizli oy' potansiyeli var, yani seçmen tercihini önceden dile getirmiyor. Fidesz partisi bütün anketlerde en tepede yer alıyor gerçi, ancak partideki sayısız yolsuzluk skandalı, ... hükümetin otoriter eğilimleri ve göçmenlere ve sığınmacılara karşı halkın verdiği vergiler harcanarak aralıksız yürütülen karalama kampanyaları, çoğunluk Macar halkının fikrini kendine saklamasına ve hangi siyasi cenahtan olduğuna bakmayıp Fidesz'in rakipleri arasında seçilme şansı en yüksek olan adayı desteklemesine yol açmış olabilir.”
Seçmenin uyanışı Fidesz'i zor duruma sokuyor
Gazeteci Péter Magyari haber portalı 444.hu'da, Macaristan'da iktidardaki partinin, 8 Nisan seçimlerine katılımın düşük olması için elinden geleni yapacağını ifade ediyor:
“Fidesz partisinin Hódmezővásárhely'deki yenilgisinin birincil nedeni, 2014'teki belediye seçinlerine kıyasla fazladan yaklaşık 9 bin 200 daha seçmenin sandığa gitmesiydi. ... Bu 9 bin 200 yeni seçmenin yaklaşık 7 bin 900'ü de muhalefetin adayına oy verdi. ... 8 Nisan tarihi düşünüldüğünde, Hódmezővásárhely'deki hava, Fidesz için en tehlikeli senaryo yazıyor. Zira sandığa giden seçmen sayısı arttıkça, iktidardaki partinin zafer kazanma olasılığı düşüyor. Bu yüzden Fidesz ülkede seçime katılımı sınırlı tutmak için elinden geleni ardına koymayacaktır.”
Orbán iktidarının temelindeki ilk çatlaklar
Süddeutsche Zeitung Fidesz'in yenilgisini ikili bir mesaj olarak yorumluyor:
“Öncelikle muhalefete, birlikten güç doğar mesajını vermiş oluyor; çünkü Hódmezővásárhely'de soldan sağa kadar tüm güçler, kazanan adayın arkasında toplandı. ... Hükümete verilen mesaj ise halkı sığınmacılara, George Soros'a ya da AB'ye karşı nefret ve korku kampanyalarıyla doldurmanın, iktidarın görevi kötüye kullandığı gerçeğini unutturamayacağı. Orbán çok sayıda manipülasyonla iktidarını bir süre daha güvenceye almış durumda. ... Fakat ülkede bu Orbáncı sistemin dışında kalmayı başarmış hala yeterli sayıda güç odağı var. Bu hem Macaristan hem de tüm Avrupa için iyiye işaret.”
Erken sevinmemek gerek
Buna karşın Polityka, Hódmezővásárhely seçimlerinin öneminin abartılmaması gerektiği görüşünde:
“Orbán'ın nisandaki seçimi kaybetmesi pek olasılık dahilinde gözükmüyor. ... Fidesz Partisi içinde Hódmezővásárhely yenilgisi ayrıntılı olarak değerlendirilecektir; ama kesin olan bu yenilginin iktidardaki muhafazakarların sonu anlamına gelmediği. Bir mucize gerçekleşecek ve muhalefet seçimleri kazanacak olsa bile, birbirinden alabildiğine farklı partilereden meydana gelen bir 'ulusal birlik hükümetinin' kurulması oldukça zor. Böyle bir durumda erken seçim kaçınılmaz olacaktır.”
Seçim sahtekarlığı olmadığının kanıtı
Bu seçim, sürekli hükümeti seçim sahtekarlığı yapmakla itham edenleri yalancı çıkardı, diyor yayıncı Kristóf Trombitás, görüş portalı Mandiner'de:
“Muhalefet Fidesz'in kalelerinden birinden zaferle ayrıldı -üstelik açık bir farkla. ... Hódmezővásárhely'deki seçimde sahtekarlık yapıldığını düşünmekle vakit kaybedenlere söylenecek şey, parlamento seçimlerine bu kadar kısa süre kala stratejik açıdan bu kadar önemli bir kentten böyle bir sonucun çıkmayacağı. Nitekim herkesin gördüğü üzere böyle bir sonuç gerçekleşmedi. Bu yüzden, gelecekte bazı saygın analiz uzmanlarının seçim sahtekarlığını gündeme taşımaya kalkışması durumunda kendilerine kahkahayla cevap vermek gerekir.”