Putin ile Merkel'i biraraya getiren neydi?
Almanya Başbakanı Merkel Ukrayna krizinin başlangıcından bu yana ilk kez Rusya Devlet Başkanı Putin ile bir çalışma toplantısı için buluştu. Berlin yakınlarındaki Meseberg Sarayında üç saat süren ve Suriye, Ukrayna ve Kuzey Akımı 2 hakkında görüşülen buluşmanın ayrıntıları basına verilmedi. Merkel ile Putin görüşmede hangi çıkarların peşindeydiler?
Yeniden inşa için tarihi bir fırsat
Merkel'in Putin'le buluşması, Suriye meselesinde mutabakata ulaşmak için ciddi bir denemeydi, diyor siyasetbilimci Alexander Rahr, Izvestia'da:
“Suriye'de bir barış çözümünde iki taraf için de olumlu olacak bir işbirliğinin ilk sonuçlarını görme ihtimalimiz yüksek. ... Merkel açısından Suriye konusunda Moskova'yla işbirliğine gitmek başbakanlığını kurtarması anlamına gelebilir. Çünkü bu durumda Almanya'ya gelmiş sığınmacıların memleketlerine dönmeleri için somut bir ihtimal doğmuş olacaktır. ... Tüm bunların yerine gelmesi durumunda devasa bir başarıya tanıklık etmiş oluruz, zira her şeyin yerle bir olduğu bu bölgede düzeni yeniden kurmak son derece nadiren mümkün olur. Neredeyse hiçbir şeyin ilerleme göstermediği Afganistan ve Irak örneklerine bakalım. Şimdiyse Rusya ve Almanya meseleyi halletmek için somut bir fırsata sahip.”
Kremlin'in lideri Suriye tuzağında
Der Standard'a göre Putin ile Merkel arasındaki buluşma, Suriye'nin yeniden inşası için Moskova'nın Avrupa'nın yardımına ihtiyacı olduğunu gösterdi. Gazeteye göre Avrupa bu kozu kullanmalı:
“Esad rejiminin, sadece müttefik ya da tarafsızların, yani Rusya, İran ve Çin'in Suriye'ye yatırım yapıp para kazanmasına izin vermesi sadece bir hayal. Putin bunu pekala biliyor. ... Bu iş için yaklaşık 400 milyar Dolar gerekiyor. Merkel ile yaptığı görüşmede Putin haklı olarak, Suriye'nin yeniden inşasının, bilhassa sığınmacılar düşünüldüğünde, Avrupalılara da fayda sağlayacağını hatırlattı. Ama aslına bakılacak olursa o da Suriye çıkmazının içinde. Böylece Rusya'yı, siyasi süreç konusunda diğerlerine de söz hakkı tanımaya ikna etme fırsatı doğmuş oluyor. Para akışı da ancak bunun ardından başlamalı.”
Pragmatik yakınlaşma
Zeit Online, Merkel ve Putin'i şu sıralar biraraya getiren unsurları inceliyor:
“ Ceza gümrükleri, ticaret engelleri, somut projelere getirilen yaptırımlar. Merkel ve Putin ... ortak çıkarları son derece somut, bu da diyaloglarını kolaylaştırıyor. Merkel, diktatör Beşar Esad'ın saldırılarının yeni bir sığınmacı akınına neden olmasını engellemek istiyor. Putin, Esad üzerinde nüfuzu olan bir isim. Rusya devlet başkanı, Almanya'nın belli koşullar altında Suriye'nin yeniden inşasına yardım edeceğini biliyor. Dolayısıyla Almanya ile Rusya arasındaki yakınlaşmayı bir aşk hikayesi ya da siyasette bir değişim olarak okumak yanlış olacaktır. Burada söz konusu olan, hedefe yönelik işbirliği sayesinde çıkarların eşitlenmesinden ibaret.”
Trump'ın alternatifi Putin
Lidové noviny'ye göre Merkel'in Putin'e yakınlaşmasının sebebi, Alman Dışişleri Bakanı Heiko Maas'ın sözlerinde gizli:
“'Uzun vadede ABD'nin dış siyasetindeki değişikliklere hazır olmamız gerekiyor.' [İnternet tabanlı pazar araştırması şirketi] YouGov'un anketine göre Almanların yüzde 64'ü Trump'ı dünya barışına yönelik bir tehlike olarak görürken, Putin'i böyle değerlendirenlerin oranı yüzde 16. Rusya, Almanya'daki bu hakim havayı kullanmak için elinden geleni yapıyor. ... Merkel hükümeti, Trump'ın Amerikası ya da Trump sonrası Amerika'nın güven garantörü olmayacağı bir dönem için alternatif arayışına girmiş durumda.”
Başarılı bir Avrupa turnesi
Putin'in Avusturya dışişleri bakanının düğününden hemen önce Merkel'i ziyaret etmiş olması, De Volkskrant'ın Almanya muhabiri Sterre Lindhout'u epey meşgul ediyor:
“Akıllara, jeopolitik gövde gösterileri çağında etkili bir dış politikanın neye benzeyeceği sorusu geliyor. Avusturya'da kayda geçmiş yüzlerce cep telefonu kamerasının karşısında vals yapmak mı, [Berlin] Brandenburg'ta gizli bir saray bahçesinde sıkı bir pazarlık yürütmek mi? Kesin olarak bildiğimiz, Putin'in Steiermark'taki zarif dans adımlarının ortak belleğimizde kapladığı yerin, Angela Merkel ile yürüttüğü 'serin duruş' görüşmelerinden daha fazla olacağı. Buna rağmen bu karşılaşma, Rusya ile AB arasında yakınlaşan bir ilişkinin ilk adımı olabilir.”