Emeklilik ne olacak?
İnsanlar daha uzun süre yaşıyor ve daha az çocuk dünyaya getiriyor. Neredeyse tüm Avrupa ülkelerinde görülen bu gelişme, emeklilik sistemlerine yük bindiriyor. Giderek daha küçük bir genç nüfusun artan oranda yaşlıyı finanse etmesini gerektiren bu sorunla hem hükümetler hem de toplum ilgilenmek zorunda. Çeşitli ülkelerden yorumcular bu zorlukla mücadele için farklı yöntemler öneriyor.
Önceden önlemini almayan yoksul kalır
Finlandiya'da ortalama ömür beklentisi yükseldikçe emekli maaşları da otomatik olarak düşüyor. Buna engel olmak isteyenlerin daha uzun süre çalışması gerekiyor. Iltalehti daha uzun çalışmanın alternatiflerini ele almış:
“Finlandiya'da bugün resmi emeklilik yaşı 65, ancak ömür beklentisi katsayısı nedeniyle bugün 49 yaşındaki bir işçinin tam emekli ikramiyesi alabilmesi için 68 yaşına kadar çalışması gerekiyor. Emeklilik sistemi açısından ömür beklentisi katsayısı olumlu, çünkü daha uzun çalışmayı özendiriyor ve emeklilik kasasına giren tutarın herkese yetmesini sağlıyor. Gelgelelim bireyler düşünüldüğünde bunun sonuçları ağır olabilir. ... İşte bu yüzden bütün çalışanlar güncel emeklilik koşullarından haberdar olmalı ve gerektiğinde yaşlılıkta bakım için ek planlar hazırlanmalı.”
Çare göç değil, ailenin teşvik edilmesi
Világgazdaság, Macaristan'ın emeklilik sisteminin geleceğini güvence altına almak için doğum oranlarının arttırılmasına öncelik vermesinden övgüyle söz ediyor:
“Avrupa toplumlarının uzlaştığı ve onlara istikrar kazandıran sosyal sigorta sistemi, kuşaklar arasında dayanışma üzerine kuruludur. Bu sistem, bireysel emeklilik sistemiyle desteklenmekle beraber bireylerin kendi üstlenecekleri sorumlulukların, dayanışmaya dayalı bu sistemin yerini almasına daha onlarca yıl var. ... Batı ve Kuzey Avrupa'daki ülkelerin bu soruna onlarca yıllardır Batı dünyasına dışarıdan gelen göçü hızlandırmakla çare bulmaya çalıştığını biliyoruz. ... Oysa memleketimiz, ailenin teşvik edilmesi konusunda Batı'daki en büyük projeyi başlattı ve projenin ilk kısmi başarılarını daha bugünden görebiliyoruz.”
Yaşlanmak ayıp olmamalı
Çekya'da pek çok yaşlı insan, utandığı için vakitlice destek istemekten çekiniyor, diyor Metro:
“Mesela yaşlıların çocuklarının yanına taşınmaktan imtina etmelerinin sebebi, onlara yük olmak istememeleri ve mümkün olduğu sürece tek başlarına yaşamlarını idame ettirmeye çalışmaları. Madden ve psikolojik olarak içinde bulundukları durumun altından kalkabileceklerini zannediyorlar. Ancak bu yüzden yardımı, ancak iş işten geçtiğinde istemeleri ihtimali yüksek. Kendi gücümüze bunca güvenmemizin altında utanç duygusu yatıyor. Günlük yaşamın üstesinden gelememe duygusu, yaşlılar için son derece rahatsız edici. Oysa insanın kendi çocuklarıyla bu türden sorunları geç olmadan konuşması çok önemli.”