Vatikan'da cinsel istismar zirvesi: Değişim mi, fiyasko mu?
Papa Franciscus, Vatikan'da yapılan dört günlük Katolik Kilisesi'nde İstismar Zirvesinin sonunda, yaşananların örtbas edilmemesi konusunda uyardı ve sert bir dille çocuklara yönelik cinsel istismarı mahkum etti. Mağdur dernekleri yaklaşık 200 ruhani liderin katıldığı konferansı hayal kırıklığı olarak algıladı. Tarihi buluşmanın ne kadar farklı yorumlara yol açtığını gazetelerin köşe yazılarında görmek mümkün.
Yarı yolda kaldılar
Pravda, piskoposlar zirvesinin sonuçlarından memnun kalmamış:
“Papa sert konuştu; çocukları taciz eden papazların şeytana alet olduklarını söyledi. Ama kurbanların beklentisi bundan fazlasıydı. Onlar somut ve etkili önlemler alınmasını istiyordu. Papa bu tür suçlarla ilgili yirmi bir farklı öneri getirdi getirmesine, ama hiç biri yeterince radikal değildi. Almanya'dan, ABD'den ve Hindistan'dan piskoposlar çok daha radikal bir izlenim yarattı. Ne var ki çoğunluk, aykırı bir şeyler yapmak istemiyordu. Ve sonunda Vatikan'daki zirvede bağlayıcı bir bildiri yayınlanmadı ve sorunun çözümü bir kez daha ertelenmiş oldu.”
Takdire şayan adımlar atıldı
İstismar mağdurlarının eleştirileri, kazanılan ilerlemeyi gölgede bırakmamalı, diyor El Mundo:
“Gerçekçi olmayan umutlara kapılanlar biraz hayal kırıklığına uğradı. Bunlar, cinsel istismarla ilgili tarihi zirvede Vatikan'dan somut adımlar bekleyenlerdi. Ama bu ayıbı bertaraf etmek için ciddi bir adım atıldığını inkar etmek de haksızlık olur. ... Papa'nın konuyu lafı gevelemeden dile getirmesi ve bütün piskoposluk meclislerini sıfır hoşgörüye ve her delili yargıya havale etmeye çağırmak için 190 kilise lideriyle buluşması, doğru yönde atılmış, takdire şayan bir adımdır.”
Aşılamaz bir uçurum
De Volkskrant ise konferansın birbirinden çok farklı iki yaklaşımını ele almayı seçiyor:
“Gerek geçtiğimiz yıllarda bir cinsel istismar vakasının ardından diğerini öğrenenler gerekse geçtiğimiz günlerde Aziz Petrus Meydanını dolduran mağdurlar açısından konferansın sonuçları belki biraz cılız kaldı. Ama aynı ruhani meclis, bütün dünyayı kapsayan ve yüzyıllarca eski dogmaları peşi sıra sürükleyen bir kurum için devrim niteliğindeydi. Bu iki bakış açışı arasındaki uçurumu kapatmak imkansız. İşte Kilise'nin gerçek sorunu da bu.”
Pirincin taşını ayıklayan Franciscus olacak
El Mundo, Papa'nın son derece kararlı davrandığını düşünüyor:
“Katolik Kilisesi, belki de reform günlerinden bu yana böylesi büyüklükte bir krizle karşı karşıya kalmadı. ... Zirvede, istismara karşı somut önlemlerin alınması, örneğin papazların uzmanlarca psikolojik değerlendirmeye tabi tutulması zorunluluğu getirilmesi kararlaştırılacak. Öte yandan mağdurları şikayette bulunmaya teşvik edecek, soruşturmaları destekleyecek düzenlemeler de olacak. Franciscus dün bu 'salgının' kökünü kazımaya kararlı olduklarını söylerken yanlış anlaşılmalara yer bırakmadı. Attığı adımlar ancak övgüyle karşılanabilir. Şimdi iş, Papa'nın kararlılığına koşut davranacak, dünyanın dört bir yanındaki piskoposluk konferanslarına düşüyor.”
Zirve ancak başlangıç olabilir
Kilise, cinsel istismarla mücadeleyi gerçekten ciddiye alıyorsa tabuların da yıkılması gerekir, diyor tagesschau.de:
“Bunlar arasında iktidarın kendi içindeki yapılarının yanı sıra Katolik Kilisesi'nin cinsel ahlakı da var. Papaz ve piskoposlara cinselliği yasaklamak, sorunlara davetiye çıkarmaktır. Sorunun köküne inmeye yeltenen böylesi temel tartışmaların zamana ihtiyacı var. Zirve bunun için ancak bir başlangıç olabilir. Fakat Vatikan'da böyle bir tartışmanın yapılabildiğinin bir kez görülmüş olması önemli bir mesaj olacaktır. Bu mesaj, Katolik Kilisesi'nin meseleyi ciddiye aldığını ve bu konferansın gerçek değişimin ilk adımı olmak istediğini gösterecektir.”
Esas sorun hiyerarşi
Dnevnik'e göre önemli olan istismarın yapısal sebeplerinin tespit edilmesi:
“Bunlar münferit taşkınlıklar değil, kutsanan kişilerin hiyerarşik düzeninin, tanrısal konumlarının ve bunlarla ilintili olarak iktidarın suistimal edilmesinin yol açtığı bir problem. ... Tüm bunlar, mağdurlardan ziyade failleri kollayan ve Kilise'nin saygınlığı adına suskun kalması için mağdurlara baskı yapan bir kardeş dayanışması kisvesi altında yapılıyor. Bu köklü sorunları görmezden gelmek, Katolik Kilisesi'ndeki cinsel istismarla etkili şekilde mücadele edilmesini de engelliyor. Bu mücadele, bekaret yemini üzerinde de düşünerek cinsel istismarın doğasının anlaşılması olmalı. Ayrıca tüm süreçlerin ve davaların şeffaf şekilde yapılması ve polis işbirliği konusundaki sözlerin ciddi olması gerekir.”
Çıkarılacak ders sadece 'Bir daha asla!' olmalı
Huffington Post Italia için yazan gazeteci Maria Antoinetta Calabrò, Vatikan'daki konferansın önemini vurgulamak için tarihi bir benzerliğe işaret ediyor:
“Tıpkı savaş sonrasında ulusların dile getirdiği 'bir daha asla!' düsturuyla tarihte bir dönüm noktası olan Nürnberg duruşmalarında olduğu gibi, Katolik Kilisesi de Papa Franciscus'un talep ettiği zirvede bir dönüşüm yaşamalıdır. ... Roma'ya çağrılan tüm yüksek rütbeli temsilcileriyle beraber tüm Katolik Kilisesi, 'bir daha asla!' demeye davet edildi. Çünkü dünya çapında inanç nedeniyle yapılan istismar vakalarının nasıl ele alınacağına ilişkin yasal düzenlemeler onlarca yıldır mevcut olsa da, gün geçmiyor ki pedofil papaz ya da piskoposların yaptıklarının sümenaltı edilmesiyle ilgili bir haber gündeme düşmesin.”
Vatikan'ın yarı gerçeklerine karnımız tok!
El Periódico de Catalunya, zirvenin başarı kriterini belirlemiş durumda:
“Bu günahı kabul eden tüm -erkek olsun, kadın olsun- tarikatların yaptığı ortak açıklama ('başımızı utanç içinde önümüze eğdik'), sorunun boyutlarını tahmin etmemizi sağlıyor ve Kilise'den açık ve net bir açıklama yapılması gerekliliğini gözler önüne seriyor. Zirve, sadece Kilise'nin imajını cilalamaya yarayacaksa tam bir tuzak olacaktır. Beklenen ise, kökten bir çözüm, suçun kabulü ve elbette iyileşme iradesi. Artık Vatikan'ın yarı gerçeklerine karnımız tok!”
Katolik Kilisesi'nde yeni dönem mi?
Observador da buluşmanın bir kırılma noktası olduğu görüşünde:
“Bu konferansın yapılmasıyla hepimiz kendimizi biraz daha az korunaksız hissediyoruz. Bu konuyla ilgili nihayet uluslararası bir zirvenin yapılıyor olması, bir şeylerin değişeceğine inandırıyor. ... Yeni bir dönemi başlatacak dört uzun, zorlu ve ürkütücü gün yaşanacak. ... Cezasızlık ve bugüne kadar süregelen suskunluk hali, daha fazla sürdürülemezdi. ... Tek umudumuz Vatikan'ın bu buluşmanın ardından istismara karşı kararlı bir tavır sergilemeye başlaması ve bundan sonra faillere sıfır hoşgörü gösterilmesi.”
Artık gerçekten idrak edilmesi gerekiyor
Jutarnji list, dört günlük konferansta alınabilecek ne gibi somut önlemler olduğunu inceliyor:
“Tüm piskopos konferanslarının yanı sıra erkek ve kadın cemaatleri öncelikle bunun, gerek Katolik Kilisesi gerekse Protestan misyonunun inandırıcılığıyla ilgili ciddi bir sorun olduğunu anlaması gerekiyor. İkinci olarak Afrika Kilisesi ve Asya Kilisesi'ni, pedofilinin sadece zengin Batı'ya özgü bir günah ya da çarpıklık değil, tüm Katolik dünyasını sarmış bir kanser olduğuna, üstelik başka dinlerde ve örgütlerde de yapılıyor olmasının olanlara meşruiyet kazandırmadığına ikna etmek lazım. Son olarak ise sorunun teşhisi ve kökünün kazınması dünyanın her yerinde uyumlu şekilde yürütülmeli.”
Franciscus bu işin altından kalkacak Papa değil
De Volkskrant beklentileri düşünmemizi öneriyor:
“Papa Franciscus'un hayali tabandan gelişen ve büyüyen bir Kilise'ye liderlik etmek, Roma'dan demir yumrukla yönetilen bir Kilise'ye değil. Bu nedenle piskoposluklara talimat ya da emir vermekten imtina ediyor. Bu nedenle Franciscus, istismar krizini çözecek doğru Papa değil. Geçtiğimiz onlarca yıl boyunca bir şey kesin olarak anlaşılmışsa, o da piskoposlukların, ancak büyük bir skandal onları zorladığında harekete geçtikleri.”