Zelenskiy Ukrayna için ne yapabilir?
Oyların yüzde 73'üyle Ukrayna'daki başkanlık seçiminde kazandığı büyük zaferinin ardından Volodomir Zelenskiy, yolsuzlukla mücadele edilmesi ve Donbass çatışmasının çözülmesi sözü verdi. Siyasette yeni olan Zelenskiy, bir komedi dizisi oyuncusu olarak tanınmıştı. Yorumcular çiçeği burnunda siyasetçinin seçilmesine karışık duygularla tepki veriyor.
Yeni cumhurbaşkanı eski kutuplaşmayı aşacak
Krytyka Polityczna'ya göre, Zelenskiy'nin seçilmesi Ukrayna'yı tekrar birleştirecek:
“Zelenskiy'nin zaferi her zaman olduğu gibi ülkenin doğusu ile batısı arasındaki kutuplaşmanın göstergesi değil. Ukraynalı seçkinler yıllardır iki düşman model arasında gidip geliyordu Yüzü Avrupa'ya dönük, Ukraynaca konuşan yurtseverler ve Rusya taraftarı, Rusça konulan 'post Sovyetçiler'. Kendi de Rusça konuşan bir Yahudi olan Zelenskiy bu ayrımı reddediyor ve, insan Rusça konuşabilir, Sovyetler sonrası kültürü tercih edebilir, ama yine de kendini Ukraynalı olarak hissedebilir, Rusya'nın saldırgan tutumunu mahkum edebilir ve Avrupa'ya yaklaşabilir, diyor.”
Ukrayna'nın çözümsüz sorunları var
Dennik N, Zelenskiy dertlere çare olamayacak kadar güçsüz, diyor:
“Seçmenleri, geleneksel tıbbın çare olamadığı noktada bir şarlatana güvenen insanları hatırlatıyor. Onun çare olacağına tam inanmıyor olsalar bile, kaybedecekleri bir şey olmadığına inanıyorlar. ... Ama Ukrayna'nın kimi sorunları var ki, çözülmeleri imkansız. Rus işgalindeki Kırım'ı ve Ukrayna'nın ilhak edilen doğu bölgelerini geri almak, artık Kiev ya da Batı'daki siyasetçilerin elinde değil. Kiev'in buna yetecek askeri gücü yok. Ve bir taraf ciddi bir çözümden yana değilse siyasi müzakereler de işe yaramıyor. Putin rejimi, işgalin devamına ve -Zelenskiy'nin vaadi olan- Ukraynalı savaş esirlerinin serbest bırakılmasına kendi ihtiyaçları doğrultusunda karar veriyor.”
Poroşenko'ya göz yaşı dökmek yersiz
Zaborana'ya göre, seçim yenilgisinden ardından Poroşenko taraftarlarının gösterdiği duygusallık hiç normal değil:
“Bir devlet başkanına böylesine dokunaklı şekilde veda edilmesi, koro halinde teşekkürler, gözyaşları ve bir gün geri geleceği sözü verilmesi çok yeni şeyler. ... Bunun için Bankova Caddesindeki cumhurbaşkanlığı ofisi bile açıldı, ki burası normalde sıradan fanilerin giremediği bir yerdir. ... Ancak bir hükümete karşı, boğazında bir düğüm ve gözyaşları içinde bu kadar yoğun duygular, böylesine yakıcı bir nefret, toptan bir reddediş ya da şefkatli bir hayranlık hissetmek normal değil. Bu duygular hükümetin etkisinin ve günlük yaşamımızı kolaylaştırma becerisinin soğukkanlı, nesnel ve gerekçeleri de belirtilerek değerlendirilmesini engelliyor.”
Barış için en doğru adam
taz gazetesi, seçim sonuçlarını, çıkmaza giren Donbass krizi için bir fırsat olarak değerlendiriyor:
“Rusça konuşan, Ukraynacasını biraz geliştirmesi gereken yeni devlet başkanı, ülkesindeki bizler ve onlar anlayışını yıkabilir, barıştıran ve köprüler kuran biri olabilir. İtiraf etmek gerekir ki, çok hırslı bu girişim başarıya ulaşacak olursa sonunda Donbass'ta kalıcı bir barışın yolu da açılabilir. ... Doğu Ukrayna'da barışa ilişkin, muğlak da olsa bir ihtimal belirmesi bile, Brüksel'in aksi ispat edilene kadar Zelenskiy'e güvenmesi ve onu desteklemesi için yeterli bir neden olmalıdır.”
Böyle bir demokrasiyi Ruslar ancak rüyalarında görür
Rus radyo kanalı Echo Moskvy, Ukrayna'da olup kendi ülkesinde olmayan demokratik olgunluğa saygısını dile getiriyor:
“Bizde stadyumlarda tartışma olmaz, çünkü zaten hiçbir yerde olmaz. İkinci tur seçim de olmaz bizde. Kremlin'de bugün oturan kişinin dışında birini orada görüp göremeyeceğimiz de kuşkulu. ... İşte öncelikle endişelenmemiz gereken durum bu. Ukrayna tek başına ayakta durabilir. Zelenskiy'nin kötü olduğu ortaya çıkarsa, başkasını seçerler. Buna o kadar alışkınlar ki, başka bir şey olması olanak dışı görünüyor. Ama bizim için bu sadece bir rüya ve fantazi olmaya devam edecek.”
Yeni bir taze siyasetçi başarısı daha
Evenimentul Zilei'e göre, 41 yaşındaki aktör bugüne kadar siyasete hiç bulaşmadığı için kazandı:
“Karşımızdaki cazibe gücü yüksek ve kendisini realite karşısında kanıtlamak zorunda kalmadığı için henüz balonu sönmemiş bir yanılsama. ... Tecrübesiz seçmen, sistem karşıtı kampanyalarla cezbediliyor. Ukrayna televizyonunda yayınlanan dizisinde, Vlodimir Zelenskiy'nin canlandırdığı devlet başkanı tam da bu yeni yanılsamayla örtüşüyor. Zelenskiy sisteme çok uzak biri; sistem de malum kliğe dahil olmadığı için onu sonuna kadar reddediyor. Şimdiyse geleneksel siyasetçilerin yapamadıklarını yapabilir. Bu yeni post-politikacı türü Amerika'da Donald Trump İtalya'da Beppe Grillo ve Slovakya'da Zuzana Čaputová ile hayat buluyor.”
Vaatte bulunmayan, hayal kırıklığı da yaratmaz
Eesti Päevaleht, Zelenskiy'nin seçim zaferinin Ukrayna'yı değiştirmeyeceği endişesini dile getiriyor:
“Bugüne değin 'Vaat de yok, hayal kırıklığı da' reçetesine göre hareket eden Zelenskiy, savaş, yolsuzluk ya da göç gibi sorunlara çözüm bulacak bir vizyon ortaya koyabilmiş değil. Ukrayna'nın onun yönetiminde hangi yöne gideceğini ancak tahmin edebiliriz. İyimser seçenek, Donbass'tan dönen savaş gazilerinin ve yolsuzluğa karşı başlatılan yurttaş hareketinin Zelenskiy'i yüzünü Batı'ya dönmeye zorlaması. Ama bu konuda iddiaya girmek çok da akıl kârı olmayacaktır.”
Putin fırsatın kokusunu aldı
De Volkskrant, Zelenskiy'nin en büyük handikapı deneyimsizliği, diyor:
“En önemli mesele, Zelenskiy'nin Rusya Devlet Başkanı Putin'le baş edip edemeyeceği. Putin, komedyeni, zayıf Ukrayna ekonomisine yatırım karşılığında -Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolünde olan- Donbass'ın statüsü konusunda anlaşmaya ikna etmeyi umuyor. Moskova bu şekilde batılı ülkelerin 2014'te Rusya'ya karşı uygulamaya başladığı yaptırımlardan kurtulmak istiyor. Pek çok art niyetli askeri operasyonun sorumluluğunu taşıyan Putin'in aksine, Zelenskiy'nin askeri ve diplomatik tecrübesi yok. Yani Kremlin'deki kurnaz hükümdar tarafından kandırılması tehlikesi mevcut.”
Oligarşinin TV kanalı Zelenskiy'e zafer getirdi
Tagesanzeiger'e göre Zelenskiy, zaferini Ukrayna'da basın özgürlüğü olmamasına borçlu:
“Zafere ulaşılmasının nedeni Ukrayna'da medyanın, televizyon kanallarına kimin çıkıp kimin çıkmayacağına karar veren oligarkların elinde olması. Mesela başkanlık seçiminde aday olan ve yıllardır inandırıcı bir şekilde yolsuzlukla mücadele edip oligarşinin çıkarlarına karşı duran eski savunma bakanı Anatoliy Gritsenko bunu bizzat yaşadı. Yıllarca televizyonlarda görünemedi ve halkın yüzde 85'inin televizyon üzerinden haber aldığı bir ülkede ulusal sahneye hiç çıkamadı. Aynı şey Ukrayna'da her zaman rastlanan gerçek reformcu partiler için de geçerli; onlar da oligarşinin kanallarında hiç haber olmadı ve bu yüzden küçük partilerin arasından çıkamadı.”