Güneydoğu Avrupa'da yeni bir VW fabrikası mı?
Otomobil üreticisi Volkswagen (VW) Türkiye'de yeni bir fabrika kurma girişimini durdurdu. Şirket gerekçe olarak Türk ordusunun Kuzey Suriye harekatını gösterdi. Alman şirket, fabrika için henüz yeni bir yer aramıyor, ama kimi ülkeler kendilerini halihazırda konumlandırmaya başladı. Romanya ve Bulgaristan medyası fabrika için açıktan propagandaya başlarken, Hırvatistan biraz daha çekimser davranıyor.
Fabrikanın Bulgaristan'a kurulması herkesin lehine
news.bg'ye göre, Volkswagen'in yatırımı sadece Bulgaristan için değil, Avrupalı vergi mükellefleri için de bir nimet olacaktır:
“Bulgaristan AB kaynaklarının net alıcısı. Bu boyutta bir yatırım desteği Bulgaristan ekonomisine büyük bir ivme kazandırır ve orta vadede AB sübvansiyonlarına ihtiyacın giderek azalmasına neden olur. Bu da Avrupalı vergi mükelleflerinin üzerinde yükün ciddi anlamda hafiflemesi anlamına gelir. ... Tahminler, Volkswagen yatırımının tek başına Bulgaristan'ın GSYİH'sını yüzde 3 oranında arttırabileceğini gösteriyor.”
Hayallerin gerçek olduğu yer, Romanya
Üniversite öğrencisi Marc Damian, Ziarul Fianciar'a yazdığı yazıda, Volkswagen için Romanya'da tüm yollar açık, sözleriyle ülkesini savunuyor:
“Ey VW, sana diyecekler ki, Romanya'da ne otoyol var, ne de kalifiye eleman. 2019 yılı için bu söylenenler kısmen doğru da. Ancak bir fabrikanın açılmasına karar verilmesiyle işletime geçmesi arasında üç ila dört yıl bulunuyor. ... Bu süre içerisinde 300 ila 400 kilometre arası otoyol yapılabilir. ... Sen otoyolu nereye istediğini söyle, biz oraya yapalım. Günümüzde hala, Ford ve Renault'nun yerinin belirlenmesinde söz sahibi olduğu otoyollar inşa ediliyor, yani sen de isteklerini ifade etmekten çekinme. Kalifiye personele gelince, arada geçecek üç-dört yıl içinde 2 bin ila 3 bin arası eleman yetiştirilecektir.”
Bant başında işten sakının
Vecernji list'e göre hükümet, Volkswagen fabrikasının Hırvatistan'da kurulması için uğraşmamalı:
“Gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde fabrika kuran uluslararası holdingler, düşük ücret ve düşük giderleri hesap ederler ve en düşük katma değere sahip, rutin işleri buralarda yaptırırlar. Katma değeri yüksek, teknolojik araştırma ve geliştirme, planlama, üretim yönetimi, pazarlama, dağıtım ve satış sonrası hizmetleri kendilerine saklarlar. Sırf siyasetçiler bunun hesabını yapamıyor diye Hırvat halkının bu gelişmelere sevinmesi ya da bu yönde çaba göstermesi gerekmiyor. Bant başında üretimi ülkeye çekmeye çalışmak ve desteklemek, otomotiv sanayiinde olsa bile, Hırvatistan için hiç kuşkusuz yanlış ve popülist bir sanayi politikasıdır.”
Ahlak, karar vermede kriter oluyor
Handelsblatt, bir şirketin fabrika kuracağı bölgeyi seçerken ahlaki parametreleri de dikkate alması yeni bir olgu, diyor:
“Şirketin fabrikayı Türkiye'de kurması için pek çok neden var. ... Bu karar on yıl önce herhalde tek bir teftiş kurulu oturumunda verilirdi. Ama yöneticiler paydaşlarının, yani müşteriler, hissedarlar ve çalışanların, medyanın ve sosyal ağların onlardan ahlaki sorumluluk beklediğini dikkate almak zorunda. Bazen sadece zamanlama önemlidir. Mercedes'in nisan ayında Rusya'da yeni bir fabrika açmasını hiç kimse umursamadı. Ama askeri harekat yüzünden Türkiye'ye yönelik eleştirilerin arttığı günümüzde Volkswagen buna kayıtsız kalamaz.”