İran: Protestolar şiddetle bastırıldı
Benzin fiyatlarındaki aşırı artış İran'da kitlesel protestolara yol açtı. İran rejimiyse protestoculara sert şekilde cevap verdi. Yüzden fazla kişinin öldüğü tahmin edilen olaylarda İran rejimi tarafından dış mihrakların 'paralı askeri' olarak tanımlanan ve protestoların başını çektiği öne sürülen 180 kişiyi ağır cezalar bekliyor. Halkın öfkesinin gerçek nedenleri neler ve Avrupa nasıl bir tavır takınmalı?
Avrupa diyalog peşinde olmalı
Le Monde'a göre, protestocuların 'dış mihraklı paralı askerler' olduğu mantığını kırmak için Batı dünyasının İran'ı daha fazla yalnızlaştırmaması gerekiyor:
“Rejim muhalifi protesto hareketinin acımasızca bastırılmış olması, İran İslam Cumhuriyeti'nin tarihinde bir dönüm noktası. ... ABD gibi ateşe körükle gitmek ve rejimin en radikal üyelerinin 'kuşatılmış kale' söylemini doğrulamak yerine, Avrupalılar bir araya gelerek açık bir diyaloğun yeniden başlatılması için uğraşmalıdır. Yokluk ve baskı altında ezilen İran halkına yardım etmek istiyorsak, bu ülkeyi yalnızlaştırmak değil, aksine, isyanın ardında yatan nedenleri bütün dünyaya anlatmak ve yeni bir katliamı engellemek için ne gerekiyorsa yapmalıyız.”
Ülkenin çoğunluğu yoksul ve bastırılmış
Karar gazetesine göre protestoların nedeni, geniş halk kitlelerinin yoksulluk içinde yaşadığı baskıcı rejim:
“Ortalama vatandaş için, geçim sıkıntısı olmasa belki istibdat bir nebze çekilebilir, istibdat olmasa belki geçim sıkıntısı bir nebze çekilebilir; ama hem istibdat hem geçim sıkıntısı olunca, bombanın patlaması an meselesi oluyor. Geçim sıkıntısı deyince … İran hükümeti, ülke çapında protestolara yol açan benzin zammından elde edilen gelirin 18 milyon yoksul aileye dağıtılacağını açıkladı.Tekrar: 18 MİLYON YOKSUL AİLE. İran’ın nüfusu 82 milyon; aileler ortalama üç kişiden oluşuyorsa 54 milyon kişi eder, toplam nüfusun neredeyse üçte ikisi. Felaket. ”
İran halkı, Hamaney'in klişelerinden bıktı
Club Z'ye göre İran'da ulemanın iç politikadaki sorunların müsebbibi olarak yine ABD'yi ve dış dünyayı göstermesi halkı sinirlendiriyor:
“İranlılar da tüm dünya gibi, rejimin sözde yabancı ülkelerin ajanlarına ve düşmanlara karşı sıradanlaşmış klişe düşmanlıklarından bıktı. İnsanlar, tıpkı 2017 ve 2018 başındaki protestolarda olduğu gibi bugün de Tahran yönetiminin iflas eden ekonomi politikasını, enflasyonu ve işsizliği protesto ediyor. ... İran halkı, 2009'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yapılan yolsuzlukları ve dönemin dini liderinin Mahmud Ahmedinejad'ı desteklemesini Yeşil Devrim'le protesto ederken, rejim yine aynı klişe açıklamaları yapmıştı.”