Polonya: Hükümetin yargı reformu iade edildi
Polonya Yüksek Mahkemesi, yargıçları ve savcıları denetleyip gerektiğinde görevden alacak yeni Disiplin Kurulu'nun hukuka aykırı olduğuna karar verdi. Kurul üyeleri, parlamento tarafından seçilen Ulusal Hukuk Komisyonu'nca belirleniyor. Mahkeme, böylece üye seçiminin hükümetten yeterince bağımsız olmadığı görüşünde birleşti. Yargının bu kararının nasıl bir sonucu olacak?
Çıldırtan cehalet
Gazeta Wyborcza'ya göre yargı kararı, ülkenin ne kadar antidemokratik hale geldiğini ortaya koyuyor:
“Yüksek Mahkeme perşembe günü kararını açıkladıktan sonra da Disiplin Kurulu hiçbir şey yokmuş gibi işlemeye devam etti. Keza aynı karar Ulusal Hukuk Konseyi'nde de hiç kimseyi etkilemedi. Konsey Başkanı Leszek Mazur, Yüksek Mahkeme kararının Ulusal Hukuk Konseyi'nin ve Disiplin Kurulu'nun isleyişi açısından hiçbir şey ifade etmediğini açıkladı. Ancak bu doğru değil. Ulusal Hukuk Konseyi ve Disiplin Kurulu kararı görmezden geldikleri sürece hükümetteki PiS'in yargıyı sürüklediği anarşiyi ve yasal kaosu onaylamış olacaklar. ... Hükümettekiler geri adım atıp kararı tanımazlarsa, olacaklar da belli: PiS AB'den ayrılmamıza neden olacak.”
Şimdi sakin olma zamanı!
Rzeczpospolita, Polonya yargısındaki sorunların henüz giderilmediğini söylüyor ve bundan sonraki adımların temkinli atılmasını tavsiye ediyor:
“Yüksek mahkemenin perşembe günkü kararı, iktidar sahiplerinin yürürlüğe koyduğu değişiklikleri protesto eden hakimlerin eline güçlü silahlar vermesine rağmen, meseleyi sonlandırmayacak. Hukuk sisteminde, son zamanlarda otoriterilerine büyük kuşkuyla yaklaşılan kurumların kararları geçerli olmaya devam edecek. ... Demokratik bir devlet çerçevesinde hareket etmek istiyorsak, hukuka bağlı kalarak tartışılması gereken, yargıya ilişkin yasal meseleler var. Gordiyon Düğümü'ne kılıcı indirmek değil, düğümü çözmek gerekiyor.”
Kaos için düğmeye basıldı
Süddeutsche Zeitung'ın Varşova muhabiri Florian Hassel'e göre, bu yargı kararı, hukuki ve siyasi bir deprem yaratacak:
“Hukuki bir deprem yaratacak, çünkü artık her karar PiS hükümetinin tepeden inme göreve getirdiği, kısmen liyakatsiz 550 hakim tarafından geçersiz kılınabilir. Polonya'da 'yargı reformu' karşıtlarının yaşanması ihtimaline karşı yıllar önce uyardığı hukuki bir kaos yaşanacak. Siyasi bir depremin sebebiyse PiS lideri Başbakan Jarosław Kaczyński'nin geri adım atmaya hazır olmaması. ... Polonyalı yargıçların kararından sonraki gelişmeler, son olarak Varşova'ya ve AB'deki hukuku ihlal eden diğer ülkelere karşı tamamen yersiz bir gevşeme siyaseti izleyen Avrupa Komisyonu için de bir sınav olacak.”