Romanya'da Sri Lankalı fırıncılara öfke neden?
Romanya'nın Ditró kentindeki bir işletme Sri Lankalı iki fırıncıyı işe aldıktan sonra kentte 'göçmen akınına' karşı büyük ve şiddetli tepkiler yaşandı. Şu günlerde şirkete karşı da suçlamalar duyuluyor. İddialara göre bölgenin yerlisi işçiler, kötü maaşlar nedeniyle işten ayrılmış. Bölgesel basın, tek suçlananın kent sakinleri olmaması gerektiğine katılıyor.
Değişim daima can yakar
Krónika'ya göre, bir metropolde masa başında oturup bu çatışma hakkında ahkam kesmemiz mümkün değil:
“Romanya, milyonlarca yurttaşın göç etmesinin yol açtığı boşluğu doldurmak için bu sene AB dışından gelecek 30 bin işçiye muhtaç. Fırıncılar olmazsa Ditró'da yenecek ekmek bulunamayacak. Ancak Sri Lanka'dan, Endonezya'dan ya da saçma bir şekilde aynı derecede uzak kabul edilen Güneydoğu Romanya'daki Galați'den [Osmanlı döneminde Kalas] gelen çok sayıda göçmenin, Romanya'yı terk edenlerin yerini almasıyla Ditró'da kimi şeylerin değişeceği de bir gerçek. Bu durum, gelişmeleri metropolden takip eden birine son derece doğal görünebilir, ancak Ditró'da sancılı bir konu olmayı sürdürecektir.”
Mesele ekonomi, akılsız insan!
Yorumcu Maria Cernat, Baricada için kaleme aldığı yazısında ekonomik bir sorunun ırkçı bir soruna dönüştürüldüğünü ileri sürüyor:
“Bakıyorlar, karşılarındaki insanlar farklı bir ten rengine sahip, hemen tehlikeli olduklarını düşünüp saldırmaya kalkışıyorlar. Ancak buradaki asıl sorun, en düşük maaşla işe girebilmek için herkesin birbiriyle rekabet halinde olması! Ağır bir ekonomik eşitsizliğin sebep olduğu bir sorun, yani dünyanın bazı kesimlerinde akla hayale sığmaz derecede yoksul insanların yaşaması, ırk kavramları çerçevesinde tartışılıyor. ... İnsanlar isyan etmekte son derece haklı, ancak bu isyanda doğru kelimeleri kullanmıyorlar ve köy sakinleri bir öfke dalgasına maruz kalıyor. Ahlakçılar ve insan hakları aktivistleri de onlara saydırıyor. Bu insanları çalıştıran işletmecilerse hoşgörüsüz bir toplumun kurbanları olarak temsil edilmeye çalışılıyor.”
Üzücü ve utanç verici, ama kötü niyetli değil
Attila Kustán Magyari, Maszol için kaleme aldığı yazısında yabancılara karşı çekinceleri olanları da anlamamız gerektiğini ileri sürüyor:
“Şahsen Ditró'dan çıkan sonuçları üzücü ve utandırıcı bulanlardanım. Ama diğer insanları aptal ve kötü niyetli olarak nitelendirip konuya nokta koyanlar arasına da katılmak istemem. ... Belki de soruna, ilkelerimizden vazgeçmemizi gerektirmeyecek, ama korkan, hatta belki de şiddete başvurmak zorunda kalacak insanların söylemini de anlamayı deneyecek şekilde yaklaşabiliriz. ... İki fırıncının savunulması gerekiyor ve onların Ditró'da kalmaya devam edebilmeleri sağlanırsa iyi olur. Her ne kadar sermaye odaklı küresel ekonominin sorunlara yol açtığına ben de inanıyor olsam da, toplumları sonsuza dek kendi içlerinde kapalı tutamazsınız.”
Basındaki korku ticaretinin sonucu
Katolik internet gazetesi Romkat.ro, kutuplaşmış bir toplumda ötekine karşı yeterli açıklık gösterilmemesinden şikayetçi:
“Basın ve sosyal ağlardaki ifadelere bakıldığında, medyanın 'göçmen tehlikesine' açtığı savaş nedeniyle toplumun sadece gerçeklik algısını değil, diyalog becerisi ve isteğini de kaybetmeye başladığı görülmektedir. Kültürü, dini, ten rengi ya da düşünme biçimi farklı olan birinin kendilerine yaklaşması durumunda tir tir titreyen insanlar var. ... Başkalarıysa kendilerine yabancı insanlardan korkanları -en hafif tabiriyle- dışlıyor. ... Her iki grup da çözüm üretmek bir yana gerginliği daha da artırdıklarının farkında değil.”