Vilnius'ta 'Open Beach' isyanı
Litvanya'da Vilnius Belediyesi tarafından, merkezi konumdaki tarihi Lukiskiu Meydanı'nda kurulmasına izin verilen plaj, sadece Litvanya basınında tartışılmakla kalmıyor. 19. yüzyılda Çarlık rejimi karşıtı ayaklanmanın taraftarlarının asıldığı, daha sonra KGB'nin yerleştiği bu yerde şimdi şezlonglar var. Meydanı anıt koruma kapsamına alan yeni bir yasa bu sürece dur diyebilir.
Kum fırtınasına kapılmış stresli bir toplum
Yazar Sigitas Parulskis, Lrytas'taki yazısında alaycı bir dille, bu tartışmanın Litvanya toplumunun ne kadar gerildiğinin göstergesi olduğuna işaret ediyor:
“Liberaller, Nietzsche'ye selam çakıp (Tanrı, yani eski değerler sistemi, öldü) bulanık anma kültürünün üzerine kum serpiyor ve çıplak popolarıyla üstüne oturuyor. Muhafazkarlar ebedi değerler adına savaşa hazırlanıyor. Sadece arızalı ruhlar kendilerini deniz kenarı yerine bu kumsal meydanda daha iyi hisseder. Ebedi değerlere 19. yüzyılın kokusu sinmiş. 'Anavatan', 'devlet', 'toplum' ve 'halk' gibi kavramların yeniden tanımlanması gerekliliği stres yaratıyor. Batı'nın tüketim hazzı cezbediyor bizi, ama tarihi milli fetişlerimizden de bir türlü kopamıyoruz.”
Belediye başkanı cezalandırılmalı
Litvanca Komisyonu Başkanı Audrys Antanaitis'i rahatsız eden, sadece bardaki İngilizce tabelalar değil. Antanaitis, Delfi'de yer alan yazısında Vilnius'un liberal belediye başkanı Remigijus Šimašius'un plaj nedeniyle cezalandırılmasını talep ediyor:
“Vilnius belediye başkanı konunun toplumda kutuplaşmaya neden olacağını biliyordu. ... Lukiskiu Meydanı'na dökülen kumun Litvanya halkının önemli bir kısmını rahatsız edeceği daha baştan belliydi. Šimašius bunu biliyordu ama yine de kendini sevdirmek uğruna toplumun ahengini feda etmekte bir beis görmedi. Üstelik ilk kez de böyle davranmıyor. Jonas Noreika anıt tabelasının kaldırılması hikayesi, Vilnius belediye başkanının yurttaşların duygularını ayaklar altına aldığının ilk sinyaliydi.”
Demokrasi için bir tehdit
Cumhurbaşkanı Nausėda bu baskıcı ve demokrasi düşmanı yasayı onaylamamalı, diyor LRT:
“Gitanas Nausėda'yı zorlu bir sınav bekliyor. Özgürlük sınavı. ... Sadece dört madde içeren bu yasa oldukça kısa sayılır. Ama içeriği ve nasıl, hangi koşullarda hazırlanmış olduğu, demokrasimizi, özgürlüğümüzü ve haklarımızı ciddi anlamda tehlikeye atıyor. Bu yasa yürürlüğe girecek olursa, Litvanya'da devletin farklı düşünenlere, itiraz edenlere ya da bir konuda sadece yanılanlara karşı baskıcı yöntemler kullanabilmesinin önünü açıyor. Belli bir iradeyi dayatan bir yasa, pekala baskıcı da olabilir. Nitekim bu anıt statüsü yasası da böyle.”