Polonya'da ikinci tur: Neler kaybedilebilir?

Rzeczpospolita editörü Bogusław Chrabota, herkesi soğukkanlı olmaya davet ediyor:

“Devletin başını belirlediğimiz seçime, koltuğa kimin oturacağına bakmaksızın saygı duyalım lütfen. Gergin bir ruh hali, bir partinin çıkarlarından çok daha önemli şeylerin, yani Polonya toplumunun kurban gitmesine neden olabilir. Bu seçimler, tek bir ulus meydana getirdiğimiz ve birbirimizle konuşmak zorunda olduğumuz gerçeğini değiştirmiyor. Karşılıklı anlaşmayı aramalıyız. Sanırım böyle bir şey hala mümkün.”

Seçim sonucu Polonya'nın hem demokrasisini hem de dünya sahnesindeki yerini belirleyecek, diyor Financial Times:

“Polonya'nın 1989'da komünizm kamburunu sırtından atmasının ardından sergilediği çarpıcı bilançoya leke süren, son beş yılın tartışmalı hükümet politikasını sürdürmek ya da durdurmak yeni cumhurbaşkanının elinde olacak. ... Duda, ikinci bir beş yıllık görev süresinde PiS'in hukuk devletine daha radikal bir saldırı yapmasını kolaylaştırabilir. Böyle bir gelişme Polonya'nın birçok AB üyesinin, hatta ABD'de kasımda yapılacak başkanlık seçimlerini Joe Biden'ın kazanması durumunda Washington'ın gözündeki yerine zarar verecektir. Polonya için siyasette ılımlı bir rota izlemek bir değerden fazlası; dünyadaki güvenlik gereksinimleri için bir teminat.”

Andrzej Duda'nın ilk turda üstünlük sağlamış olması, Baricada'dan gazeteci Boyan Stanislawski'yi şaşırtmamış:

“Andrzej Duda'nın seçmenleri, derin bir hayal kırıklığı yaşıyor ve kurumlara, hatta genel olarak sisteme olan inançlarını kaybetmiş durumda. ... PiS ve Duda, son derece saldırgan hamlelerle her şeyi eski haline döndürmek istiyor. Bireycilik ideolojisi ve kişisel başarının geçer akçe olduğu onlarca yılın ardından birçok insanı tam da bu gerilemeci profil cezbediyor. 1989 sonrasındaki en önemli düstur, 'Zengin ol!' idi. Herkesin bu tavsiyeye uyamadığını sizler de tahmin edebilirsiniz. Toplum genelinde oluşan karamsar ruh hali birikerek PiS'e verilen oylara yansıdı.”

Krytyka Polityczna, insanları sandık başına götüren tek bir sebep görüyor:

“Bir seçmen grubu demokrasinin yıkılmasından, Polonya'nın AB içinde yalnızlaşmasından ya da ifade özgürlüğünün kısıtlanmasından endişe ediyor. İkinci bir grup ise son yıllarda kaydedilen ekonomik güvencenin yitirileceği ya da Polonya siyasetinin yabancı çıkarlara tabi kılınacağı kaygısına sahip. ... Tüm bu tehditlerin ne kadar gerçekçi olduğu bir yana, yarattıkları korku son derece reel. Yani hiçbir şekilde ortak perspektifler inşa edemeyen iki grubumuz var. Hatta karşı karşıya gelseler iki tarafın da söyleyeceği şarkı belli: 'Benim korkum seninkinden daha iyi.'”

Krzysztof Bosak arkasında toplanan aşırı sağcı Konfederasyonlar Partisi'nin seçimin ilk turunda bu kadar yüksek oy toplaması, ikinci tura da etki edecektir, diyor Ukrayinska Pravda:

“Toplum, 'Konfederasyon' seçmenlerinin çevresini, onları marjinal ya da faşist olarak yaftalamak suretiyle bir anlamda sarıyor. ... Ancak bu Bosak'ın taraftarlarının siyasi görüşlerini gözden geçirmeye yol açmayacaktır. ... Tartışmalar ikinci turdan önce daha da sertleşeceği için çok basit bir soru üzerinde düşünmek gerekir: Andrzej Duda, Bosak'ın seçmenlerini kendine çekmek için ne yapacak? Ne de olsa ikinci turdan önce herkesin üzerinde çalışacağı kesim onlar ve kararsızlar. Peki bunun anlamı, bugüne dek siyaseten yanlış kabul edilen sloganların şimdi seçim mücadelesine dahil edilmesi mi olacak?”