Çekya'da Kundera biyografisi tartışması
Çek yazar Milan Kundera, onlarca yıldır Paris'te yaşıyor, eserlerini Fransızca yazıyor ve Çekçe'ye çevrilmelerini yasaklıyor. Buna rağmen Çekya'da yazarın ilk kapsamlı biyografisi yayınlandı. Kundera'nın komünizm ile sürekli dirsek temasında olduğu iddia edilen, Jan Novák'ın kaleminden çıkmış 900 sayfalık eser, ülkenin kültür sanat sayfalarında pek de hayranlıkla karşılanmadı.
Tartışma satış rakamlarını artırır
Hospodářské noviny, biyografinin yazarının Kundera'ya saygı konusunda eksikleri olduğunu yazıyor:
“Gerçek dünyada biz Çeklerin gurur duyabileceği şahsiyetlerin sayısı az. Ne de olsa küçük bir ulusuz. Ancak böyle birisi olduğunda da heyecanla onunla sürtüşmeye gireriz. Yaşı ilerlemiş haldeyken aslında ahlak dışı bir kişi olduğunu ve utanılacak bir hayat sürdüğünü okumayı kim ister? ... Biyografi yazarlığı zorlu bir iştir, bilhassa onaylanmış değilse ve ilgili kişi hayattayken yayınlanmışsa. Öte yandan yazmak aynı zamanda ticaretle de ilgilidir. Bir kitap ne kadar heyecana, tartışmaya yol açarsa yazarı için bir o kadar iyi olur. Ancak bunun biz diğerleri için de geçerli olduğu kuşkulu.”
Kundera fenomeni aydınlatılamıyor
Seznam Zprávy'ye göre Novák, Kundera hakkındaki efsaneleri yıkmak istiyor:
“Jan Novák, Milan Kundera'yı sevmiyor. Bunu daha kitabın ilk sayfasından itibaren anlıyorsunuz. Sanki onu suçüstü yakalamak ve ardından şöyle demek ister gibi: Gördünüz mü! Gerçekte böyle biriydi. Kitap aynı zamanda komünizm döneminde iktidar ile aydınlar arasındaki ilişkinin de etkileyici bir tablosunu çiziyor. ... İyi satan 'ünlülerin sırları' adlı edebi türün izlerini bu biyografide görebiliyorsunuz. ... Ancak Novák'ın kitabı, Kundera'ya karşı kötü niyetli davrandığına ilişkin bir emare içermiyor; aksine onun yazı üslubuna büyük saygı gösteriyor. Öte yandan Kundera'nın dünyadaki ününü ve popülerliğini ya da neden bu kadar çok kişinin onu okuduğunu açıklamaya da soyunmuyor.”