İtalya: Yeni bir siyasi istikrar devri mi?
İtalya'da koalisyon hükümeti pazartesi günü biten oylamadan güçlenerek çıktı. Demokrat Parti bir bölgeyi sağcı Lega'ya kaptırmasına rağmen beklendiği gibi bir hezimet yaşamadı. Koalisyon partneri Beş Yıldız Hareketi'nin parlamentonun küçültülmesi yönündeki şiddetli talebine seçmenin yüzde 70'i onay verdi. Uluslararası sesler referandumun ülkede yeni bir siyasi istikrar dönemi başlatıp başlatamayacağını sorguluyor.
Conte ve Avrupa için iyiye işaret
İtalya daha küçük bir parlamentoya 'evet' diyerek, reform isteği olduğunu gösterdi, diyor Le Temps:
“İtalyanlar 945 olan milletvekili sayısının 600'e indirilmesini kabul ederek, ülkelerini değiştirebilme kabiliyeti olduğunu gösterdi. Referandum, zor bir istikrar sağlamasının yanı sıra şimdilik Brüksel'i sakinleştirici etkiye de sahip. Bu oylama, reformun bayraktarlığını yapan Giuseppe Conte ve Beş Yıldız Hareketi için hareketin kuyusunu kazan ciddi problemleri bertaraf etmese de çok sevinecekleri bir zafer. AB Konsey Başkanı böylece AB'ye sunmak zorunda olduğu yeniden imar planının parlamentodaki müzakerelerine çok da güçsüz girmeyecek.”
Salvini'nin boyası gittikçe dökülüyor
Népszava'ya göre, İtalyan seçmeni popülizm değil devamlılık istiyor:
“Salvini bir kez daha siyasi güç dengelerini yanlış değerlendirdi. Yüksek sesle erken seçim çığırtkanlığı yapabilmesi için solun tümüyle yenileceğini, Conte hükümetinin de istikrarsızlaşacağını ummuştu. Conte dengeleri tutturan seçim sonuçlarından sonra rahat bir nefes alabilir artık. Zaten yurttaşın kriz yönetiminden tamamen memnun olduğu bir anda Conte'yi devirmek tuhaf olurdu. Bu seçim, giderek daha fazla seçmenin Salvini'nin gerçek yüzünü gördüğünü kanıtladı. Conte için en büyük tehdit artık bu popülist lider değil, biraz tuhaf da olsa, kendi koalisyonu.”
Olsa olsa bir soluklanma arası
ARD'nin Roma muhabiri Elisabeth Pongratz tagesschau.de'deki yazısında, ortada rahat nefes alacak bir durum olmadığını söylüyor:
“Sonuçlar ülkenin bölgelerinde yaşayan pek çok İtalyan'ın mutsuz olduğunu gösteriyor. Roma'daki koalisyon hükümeti şimdi insanların sorunlarını gerçekten ciddiye aldığını ve reformları hayata geçirmeye hazır olduğunu göstermek zorunda. Birçok şeyin müjdesini vermişti halihazırda. Zaman daralıyor, Korona krizinden sonra birçok insan işsiz kaldı; buna bir de devletin borçlanması gibi uzun zamandır süregiden sorunlar ekleniyor. Bölgelerdeki seçmenler Roma hükümetine soluklanma fırsatı verdi, yara almadan hükümet etmeye devam edebilir. Ama görünen yüzeyin altında fırtınalar kopuyor, soluklanma arasını iyi kullanmak lazım ki, feci bir deprem olmasın.”
Günah keçisinden seçim galibine
İtalya'da Demokratik Parti (PD) ve lideri Nicola Zingaretti, seçimin kesin galibi, diyor Corriere della Sera:
“Bölgesel seçimlerin yalnız galibi, daha 24 saat öncesine kadar, kesin bir mağlubiyetin günah keçisi kabul edilen siyasetçinin ta kendisi oldu. Muhalefet tarafından kurban edilmek üzere seçilmiş ve hükümet koalisyonu içinde mücadele edilmiş kişi de oydu. ... Bir bölgeyi, buradaki markaları kaybetti ama Toskana, Puglia ve Campania'yı elinde tuttu. Eh, bu kadarı da bir başarıdan söz etmek için siyasi ve psikolojik olarak yeterli bir eşik: Hele ki seçime katılım, Covid nedeniyle beklenti ve kaygıları katbekat aşmış olduğunda.”
Anlaşmazlıklar sorun değilmiş gibi gösterilmemeli
Demokratik Parti ve Beş Yıldız'ın elde ettiği sonuçların beklenildiği kadar büyük düş kırıklığı yaratmaması, koalisyon hükümetinin zafiyeti olmadığını düşündürmemeli, diyor Corriere del Ticino:
“Beş Yıldız'ın eski lideri Luigi Di Maio, referandumdan çıkan evet kararı nedeniyle dün muzaffer bir edayla konuştu. ... Ancak yerel düzeyde, bölgesel seçimlerde hareket kan kaybetmeye devam etti. Demokratik Parti ile bölgesel seçimler için kurulan ittifakın hareket içinde neden olduğu ciddi fikir ayrılıkları unutulmamalı. ... PD Genel Sekreteri Nicola Zingaretti de koalisyon hükümetinin sorunlarını, yani sadece ortağı Beş Yıldız'la olan değil, kendi partisi içindeki hizipleri de görmezden gelmeyi tercih ediyor. Nitekim parlamento koltuklarının üçte birinin iptali kararına verilen evet oyu, Demokratik Parti tarafından firesiz kabul edilmiş değil.”
Temelde hiçbir şey değişmedi
Neue Zürcher Zeitung, İtalyanların bundan sonra da parlamentolarından neden rahatsız olacağını yazıyor:
“Çok büyük ve çok pahalı! ... Parlamento yeterince temsili değil, zira aday listelerine karar veren parti merkezleri oluyor, seçmen değil. En nihayetinde halk parlamentonun işleyişini ... şeffaflıktan uzak, kulis arkası hesaplar olarak görüyor. İddialı seçim sonucu bunların hiçbirinde ciddi bir değişikliğe neden olmayacaktır. Yapılacak tasarruf cüzi ..., seçim sistemi hala aynı ve siyasi işleyiş doğası gereği birçok yerde koyun pazarlığından ibaret. ... Ancak en önemlisi, çoğu kez işlerin uzamasına, yasama sırasında kilitlenmelerin yaşanmasına yol açan iki kamaralı sistem de değişmiş değil; oysa iki kamara da büyük oranda benzer şekilde seçiliyor, dolayısıyla muhteviyatları itibariyle birbirlerinden pek de ayrılmıyor.”
Hiç de ilgisiz kalınmadı
La Stampa, seçime katılıma bakarak İtalyanların sanıldığı kadar siyasetten bıkmadığını söylüyor:
“Pazar günü saat 23'te Covid'e rağmen seçmenin yüzde 40'ı referandumda - üstelik sadece yerel yönetimlerin de yenileneceği yedi seçim bölgesinde değil, diğer bölgelerde de - oy kullanma hakkını ifa etmek üzere sandığa gittiğine göre, İtalyan demokrasisi düşündüğümüzden daha iyi durumda demektir. ... Sadece geçtiğimiz haftadan beri artan ve alarm veren bulaş sayıları yüzünden pandemiden korktukları için değil, İtalyanların siyasete ilgisinin azaldığına yönelik yaygın izlenim yüzünden de hiç kimse bunu tahmin etmiyordu. Bu izlenim demek ki doğru değilmiş, en azından bizim korktuğumuz boyutta değilmiş.”
Anti-politikanın sonu
La Repubblica, içerik olarak da yeni bir dönemin işaretlerinin belirmesini memnuniyetle karşılıyor:
“Anti-politikanın uzun dönemi sona yaklaşıyor. Parlamentodaki koltuk sayısını düşürme referandumu, anti-politikanın doruk olduğu kadar aynı zamanda dönüm noktası. Bunu Beş Yıldız'ın şimdi bu konuyu ele alışındaki, ideolojiden arındırılmış ve uysal yaklaşımından da anlamak mümkün. Daha birkaç ay öncesine kadar parlamentarizm karşıtlığı sınırlarında dolaşan ve parlamento ve senatodaki koltukları gereksiz masraf kapısı olarak sınıflandırmak suretiyle bu kurumların temsil işlevini sorgulayan bir kampanya eşliğinde hükümet konağı önünde salladıkları kağıttan dev makası bu kez kullanmadılar.”