ABD Türkiye'ye yaptırım kararı aldı
ABD hükümeti Türkiye'ye yaptırım uygulama kararı aldı. Askeri alanda işbirliğini yasaklayan ABD, böylece Türkiye'nin Rusya'dan S400 hava savunma sistemi alımına tepki vermiş oldu. AB son zirvesinde, Türkiye'nin Doğu Akdeniz siyaseti nedeniyle daha sert yaptırımlardan kaçınmıştı. Şimdi ne olacak?
Ankara'ya yeni savunma ortakları gerek
Askeri uzman Ruslan Puchov, Vedomosti için kaleme aldığı yazısında, NATO üyesi Türkiye'nin bundan sonra alacağı pozisyonun sonuçlarını inceliyor:
“ABD yaptırımları, Türk savunma sanayisini bundan sonraki yönünü belirlemeye zorluyor. Şimdiye dek önceliği, Batılı savunma 'ekosistemine' entegre olmaktı. Nitekim bu kapsamlı katılımının en önemli simgesi, ABD'nin 5. nesil çok amaçlı savaş uçağı F-35 programına katılmış olmasıydı. Şimdiyse S-400 alımları nedeniyle Türkiye'nin bu programa katılımı engellendi. Türkiye şimdi, bugüne dek silah sanayi alanında izlediği yolun çökmesiyle karşı karşıya. Bunun alternatifinin ne olduğu belli: Batılı olmayan ortaklarla işbirliğine yönelmek. ... Rus savunma sanayinin, Türkiye'ye sunacağı çok seçenek var.”
Maliyetli bir göz korkutma yöntemi
Türkiye bir NATO üyesi olması nedeniyle 2,5 milyar dolarlık Rus hava savunma sistemini aktifleştirmeyi hiçbir zaman ciddi ciddi düşünmedi, diyor Habertürk:
“Özellikle 2014-2015’te kimi ittifak ülkelerinin Türkiye’yi yalnız bırakmak bir yana, IŞİD ile ilgili; yabancı terörist savaşçılarla ilgili bir günah çemberinin göbeğine oturtma yaklaşımlarını değiştirmeye zorlamak için kullanılacak bir sopa, bir caydırıcı güç, bir argüman olarak değerliydi S-400. O kadar. ... Maalesef bir meseleyi önce milli mesele haline getirip -S-400’ler gibi- sonra da etrafına dokunulmazlık zırhı örerek ‘tartıştırmamayı’ maharet sayan siyasetçiler ve ekranları kaplayan monologcular nedeniyle, Türkiye tarihinin en pahalı oldubittisiyle karşı karşıya kaldı millet. ... Dış politikadaki açmazları ya da sıkıntıları varlık-yokluk meselesi olarak alıp iç politikada saf sıklaştırmak için kullanmanın acıklı sonuçlarından biri daha.”
Biden'ın elinden gelen beklemek
ABD Kongresi, Joe Biden'ı gerçeklerle karşı karşıya getirdi, diyor Milliyet:
“Geçen haftaki yaptırım kararıyla hem Kongre’nin gazı alındı hem de Biden’ın en azından S-400 sorununu kucağında bulması ihtimali kalmadı. Biden yönetimi, bu nedenle S-400 konusunda “bekle-gör” stratejisi uygulayacak. Öncelikle Ankara’nın çözüm için sunacağı önerileri dinleyecek. Ancak Türkiye’nin sistemi aktive etmesi halinde, yaptırımların arkasının gelebileceği sinyalini de verecek. Burada önemli olan, artık Türkiye’nin nasıl adımlar atacağı. Bununla birlikte Biden yönetimiyle Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasında yeniden olumlu bir diyaloğun kurulması için iki tarafta da çaba olacağı sinyalleri geliyor.”
Nihayet biri ilk adımı attı
To Vima, Washington'un adımını gayet olumlu olarak değerlendiriyor:
“Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun öfkesi, özellikle silah ihracatının yasaklanmasının Türkiye'yi nasıl alarma geçirdiğini gösteriyor. ... ABD yaptırımlarının zamanlaması, son AB zirvesinde hükümet ve devlet başkanlarının Ankara'ya karşı sert önlemler alınmasını mart ayına ertelemesinin hemen ardından gelmesi açısından da önem arz ediyor. ... Bu bağlamda Erdoğan'ın Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel'le irtibata geçme girişiminin tesadüf olmadığı da belli oluyor. Türkiye, ABD'nin kararının bugüne dek tereddüt eden Avrupa'nın da benzer yaptırımlar için önünü açtığını düşünüyor.”
Atlantik ötesinden esen ters rüzgar
News.bg'ye göre yaptırımlar, Erdoğan'ın Trump'la olduğu kadar kolay anlaşamayacağı Joe Biden'ın izini taşıyor:
“Erdoğan ile Trump arasındaki kişisel temasın yerini kurumsal düzeyde bir iletişim alacaktır. Bu da geçtiğimiz dört yıldaki gibi jestleri yapma imkanını kısıtlayacak kuşkusuz. Örneğin İran ambargosunu deldiğinden şüphelenilen, Türkiye kamu bankası Halkbank'a karşı ABD'de yürütülen soruşturmaya, şimdi emekli olmuş Başsavcı William Barr'ın baskı uygulaması gibi olaylara tanık olmayacağız. ... Türkiye ile ABD arasındaki ilişkiler, son yıllarda gergin geçti. Beyaz Saray'daki kadro değişikliği, bu gerginliklerin daha da artacağının habercisi.”
Washington'un Ankara'ya eli mecbur
Hükümete yakın Daily Sabah, ABD'nin yaptırım uygulayarak önemli bir ortaklığını tehlikeye attığını söylüyor:
“Bugün Türkiye dış ticaretinin neredeyse tamamını Rusya, Çin ve Almanya'yla yapıyor. ... ABD, son yaptırımlarla, doğu sınırını koruyan en büyük ikinci NATO ülkesi ve Ortadoğu'daki tek laik müttefiki Türkiye'nin işini kolaylaştırdı. Yeni ABD yönetimi, eski paradigmanın değiştiğini anlamak zorunda. Ankara ile yakın ilişkisini devam ettirmek istiyorsa yaptırımları ötelemeli ve Türkiye'yi Avrasya'ya kaptırmamak için destek aramalı.”