Cumhurbaşkanlığı seçimi Portekiz hakkında ne ipucu veriyor?
Portekiz, görevdeki Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa'yı yeniden cumhurbaşkanı seçti. Muhafazakar de Sousa, oyların yüzde 60,7'sini alarak pazar günü tekrar göreve geldi. Gözlemcilere göre bu sonuç, halkın istikrar ve birlik arzusunun ifadesi; nitekim seçimin sorunsuz geçmesi de bunun göstergesi. Ancak bazı gazeteciler, oyların yüzde 11,9'unu alarak üçüncü olan aşırı sağcı André Ventura nedeniyle kaygı duyuyor.
Sıcaklık hasreti
Süddeutsche Zeitung'a göre Rebelo de Sousa, seçmenin gözünde anlaşılan birlik duygusunu temsil ediyor:
“Kimse zor zamanlarda ihtilafa düşmek istemiyor; zamanında Avro krizinde de benzer bir tavır gösteren Portekizli seçmenin tipik yaklaşımı bu. Bu mesaj, bilhassa Portekiz'in altı aylık AB dönem başkanlığının hemen başında önemli bir sembolik güce sahip, zira zor zamanlarda dayanışmanın önemini vurguluyor. Cumhurbaşkanı Rebelo de Sousa, insanlar arası temas kısıtlamalarının yaşandığı bir dönemde herkesin hasretini çektiği başka şeyleri, insani yakınlığı ve sıcaklığı da temsil ediyor. Portekizlilerin Avrupa'nın kalanına gönderdiği, son derece yerinde sinyaller bunlar.”
Örnek yurttaşlar, eski moda sistem
Diário de Notícias, seçmenleri överken daha fazla katılımın engellenmiş olmasına üzülüyor:
“Kamu sağlığı için risk teşkil eden olağanüstü bir durumda Portekizliler dikkatli davrandı, sıralarını beklemeyi bildi, maske kullanmayı unutmayıp kendi kalemlerini yanlarında getirdi ve mesafe kurallarına uydu. ... Ancak oy verme işlemleri ikamet yerinden bağımsız olarak her seçim lokalinde, bunun yanı sıra hem elektronik, hem de posta yoluyla yapılabilseydi seçim daha da az zahmetli olabilirdi. 21. yüzyılın 20 yılını ardımızda bıraktığımız şu günlerde partilerin, artık ilkel kabul edilebilecek seçim sistemini muhafaza etme inadını anlamak mümkün değil. İnsanların nerede olurlarsa olsunlar güvenle oy kullanmalarını sağlayacak teknolojik araçlar yıllardır mevcut. Üstelik bunların kullanımıyla seçim katılımı daha da artacaktır.”
Örnek bir uygulama
El País'e göre İspanya'da siyasi partiler, Katalonya bölgesel seçimin ertelenmesi gerekip gerekmediğini tartışadursun, komşu Portekiz'i kendilerine örnek almalı:
“Seçimlere damgasını vuran sadece pandeminin sebep olduğu olağanüstü durum değil, karşılıklı siyasi anlayışın ve kurumsal güçbirliğinin yarattığı, örnek alınması gereken iklim aynı zamanda. Portekiz bu tavrıyla, Avrupa'nın radikal kutuplaşma etkisi altındaki ülkelerinden farklı olarak kamu çıkarına hizmet edecek türde bir siyaset yapmayı bildiğini bir kez daha gösterdi.”
Aşırı sağın tehlikeli yükselişi
Jornal Económico, seçim galibiyetini bir zafer gibi görme taraftarı değil:
“André Ventura her ne kadar üçüncü sırada yer alsa da kuşkusuz bu seçimin ikinci büyük kazananı oldu. Partisi Chega [Yeterli], dünkü başarısını milletvekili seçimlerinde de tekrarlarsa parlamentoda neredeyse 20 koltukla temsil edilip siyasi yelpazenin sağında vazgeçilmez bir güç olacak. ... Ventura'nın yükselişi [sosyal demokrat] PSD'yi hoş olmayan bir durumda bırakacak. PSD bu durumda, iktidara dönebilmek için aşırı sağla ittifaka girip girmemeye karar vermek zorunda kalacak.”