Gamestop polisiyesi: Davut Calut'u yenecek mi?
Küçük yatırımcılar hedge fonu şirketi Melvin Capital'i milyar dolarlık zarara uğrattı. Melvin Capital, geçtiğimiz aylarda düşüşe geçtiği için bilgisayar oyunu mağazaları Gamestop'un hisselerini açığa satmıştı. Ancak küçük yatırımcıların yoğun alımlarıyla hisse fiyatları hızla yükseldi. Köşe yazarları bu zaferin finans dünyasını kalıcı olarak değiştirmesini umuyor.
Asiler imkansızı başardı
Köşe yazarı Hakkı Öcal, Daily Sabah'taki yazısında devrimci bir kahramanlıktan söz ediyor:
“'İptal hareketinin' nihayet Wall Street'e de sıçradığını ve bir grup Redditçinin Gamestop fiyaskosunda hedge fonlarına ağzının payını verdiğini işitmemle hissettiğim heyecanı tarif etmeye sözcükler yetmiyor. Geçtiğimiz hafta bir grup küçük yatırımcı, piyasaları daha önce emsali görülmemiş şekilde sarsmak üzere bir araya geldi. Normal koşullar altında sadece Arap diktatörlerin sinirini bozabilen internet devrimcileri, bu kez hisse senedi piyasasına öyle şiddetli saldırdı ki, borsa aklını kaybetti. Cehennemin buz tutmasına benzer bir durum.”
Gözü kara yatırımcıların gücü
Sega yaşananları şöyle analiz ediyor:
“Bütün bu Gamestop skandalı son derece öğretici. ... Buradan çıkarılacak sonucu herhalde en iyi Abraham Lincoln özetlemiş: 'Bazı insanları her zaman kandırabilir, herkesi bazen kandırabilirsiniz ama herkesi her zaman kandıramazsınız.' İnsanları kandırma taktiğinin artık işe yaramadığı bir an önünde sonunda gelecektir. Büyük finans dünyası ne kadar paraya sahip olsa da küçük yatırımcılar giderek daha büyük bir potansiyele ulaşıyor -özellikle de her şeyi kaybetme lüksüne sahip oldukları için. Zira Marx'ın meşhur sözünden alıntıyla: Kaybedecek başka şeyleri kalmamıştır.”
Hem harika, hem ürkütücü
Köşe yazarı Kostas Giannakidis, Protagon'daki yazısında şöyle diyor:
“ Pazar mekanizmalarında büyük bir ihtimalle hiçbir şey değişmeyecek. Sistem engel koyabilir, oyunları durdurabilir, hatta daha da etkilisi, örgütlü insan kitlelerini uzak tutabilir. Ama Gamestop'un başına gelenler harika olmakla beraber ürkütücü de. Küçük balıkların sayısı daha da artarsa pazarlar ne olacak? Yaşananlar sosyal medyanın ortaya çıkmasıyla geleneksel medyanın başına gelenleri hatırlatıyor: ... [O zaman] insanlar kendi bilgi ve iletişim kanallarını kurmuştu. ... Ekonomi alanında da benzer gelişmeler yaşanmasını bekleyebiliriz.”
Umut ışığı
Visão'ya göre yaşananlar olumlu gelişmelerin önünü açacak:
“Yoksulluk ve eşitsizliğin kol gezdiği, ekonomik krizin ve yeni siyasi rüzgarların pusuda beklediği bir dünyada, son derece mantıksız, verimsiz ve adaletsiz bir mali sistemi muhafaza etmek giderek daha da saçma oluyor. ... Yüksek mevkilerdeki saçma sapan mali fikirler, her geçen gün daha da sorgulanmaya ve denetlenmeye başladı. Kimileri bu kapitalist oyunun kuralların yeniden belirlenmesinin kaçınılmaz olduğunu düşünüyor. Kim bilir, belki de öyledir. Hal ne olursa olsun, yeni dengeler tutturmak için çaba gösterildiğini görmek sevindirici.”
"İneklerin" intikamı
Jutarnji list'e göre yaşananlar "ineklerin" intikamı:
“[Amiyane tabirle] 'İnek' dediğimiz, sosyal olarak dışlanmış bir grup, kendilerinden birkaç basamak yukarıda yer alanların elinde oyuncak olmuş seksi finans piyasalarının adaletsizliğinden sıkıldığında, adaleti kendi başlarına sağlamayı görev edinirse ne olur? Nitekim tam olarak bunu yaptılar ve 2007'deki büyük krizden sonra başına bir daha kötü bir şey gelmeyeceğine emin bir mali mekanizmanın, tahmin edildiği üzere kaosa sürüklenmesine neden oldular. ... Ancak kimsenin beklemediği gelişme, amatör yatırımcıların çok sayıdaki katılımı oldu. Bunlar Wall Street'e karşı girişilen bu oyunu eğlenceli bulmanın yanı sıra başarılı olmaları durumunda nefret ettikleri serbest fonlara bir ders verebileceklerini gördüler.”
En çok kâr edenler büyükler
Aargauer Zeitung, Gamestop'un iş modelinin gelecek vaat etmediğini ileri sürüyor:
“Wallstreetbets'te asilerin bu hisseyi absürt seviyelere çıkartması akla mantığa uymuyor. ... Wallstreetbets asileri, aşı karşıtlarıyla büyük benzerlik sergiliyor. Elitlere karşı derin bir güvensizlik halindeler ve internetin ve çeşitli uygulamalar sayesinde mali konularda yazgılarını kendi ellerine alabileceklerini düşünüyorlar. ... Risk fonu yöneticileri sürü hayvanı değildir, tek başlarına hareket ederler. ... Bu nedenle asilere karşı kapalı bir saf oluşturmuyor, onları kendi amaçları için kullanıyorlar. Gamestop hissesi değerindeki bu ani tırmanıştan en çok kim kâr etti sizce? Blackrock. Larry Fink ve ekürisi, bu asiler sayesinde varlıklarına en az iki milyar dolar daha ekledi.”
Dikkat, balon geliyor!
De Standaard da küçük yatırımcılar eliyle yapılan spekülasyonların tehlikeleri karşında uyarıda bulunuyor:
“Korona darbesini yemiş Z kuşağı, borsa şenliğinde parti basıyor. Bir kez daha Occupy Wall Street, ama bu kez dijital ortamda. Ne var ki, kitlelerin sosyal medya dinamiğiyle harekete geçirilmesinin, öngörülemez, yıkıcı bir gücü de açığa çıkardığını yakın geçmişte gördük. Tıpkı bu işi profesyonel olarak yapan çok sayıdaki spekülatör gibi Reddit üyesi yatırımcılar da bir balon, Gamestop'un gerçek değeriyle uzaktan yakından ilgisi olmayan sahte bir değer yaratıyor. ... Böylesi aksaklıklar Wall Street'in her zaman işine yarar ama bu ayaklanmanın bundan sonra iyiye mi kötüye mi döneceğini izlemek ilginç olacaktır.”
Hata sistemin kendisinde
Aamulehti'ye göre yüksek kur dalgalanmalarından küçük yatırımcıyı sorumlu tutmak yanlış olacaktır:
“Birçok kişi büyük riskli yatırım fonlarının, risk değerlendirmesi yaparken yanıldığını ve şimdi de riskin, küçük yatırımcıların alım satım işlemlerini kısıtlamak suretiyle dengelenmeye çalışıldığını düşünüyor. Ancak bu fenomenin ardında daha büyük bir sistem sorunu gizli. Merkez bankaları, olağanüstü derecede gevşek para politikalarıyla, mümkün olan her yoldan kâr edilmeye çalışılmasının önünü açtı. Bu oyunda küçük yatırımcıyı kabahatli olarak göstermek yanlış olacaktır. Asıl suçlu olan, gevşek temelleri böylesi gelişmelerle test edilen sistemin ta kendisi.”
Borsa kumarhaneye dönmemeli
Uzun vadede bu olay, intikamını sadece küçük yatırımcılardan almakla kalmayacaktır, diyor Financial Times:
“İşin aslı, Gamestop ve diğer şirketlerin hisseleri yine düşecektir. Bütün bu telaş geçip gideceği için uzun vadeli düşünen yatırımcıların korkmasına gerek yok. Ancak piyasaların inandırıcılığı üzerindeki etkisi çok daha belirleyici olacaktır. Burada önemli olan, yeni bir nesil yatırımcının, yatırım yapmak dendiğinde bunu şans oyununun eş anlamlısı olarak görmesini engellemek. Böyle bir gelişme sadece piyasalar için kötü olmakla kalmayacak, paralarını kaybedecek yatırımcılar için de olumsuz sonuçlar doğuracaktır. Üstelik Wall Street'e karşı olumsuz tavrı daha da güçlendirecektir.”