Yeni DTÖ başkanı, Okonjo-Iweala
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Genel Kurulu ilk kez bir kadını, Nijeryalı Ngozi Okonjo-Iweala'yı genel sekreterliğe atadı. 66 yaşındaki ekonomist ayrıca, daha önce Brezilyalı diplomat Roberto Azevêdo'nun yürüttüğü bu göreve gelen ilk Afrikalı. Buna bağlı olarak kendisinden beklentiler de çok yüksek.
Tarihi bir kişilik, zengin bir portföy
İsviçre Kalkınma Yardımı STK'sı, düşünce kuruluşu Alliance Sud'dan Isolda Agazzi, Le Temps'taki blogunda seçim konusunda ihtiyatlı bir iyimserlik sergiliyor:
“Afrikalı bir kadının genel sekreterliğe atanması ve bu kişinin kalkınma desteğinden yana olduğunu yeniden vurgulaması umut veriyor. Yoksul ülkelerin Korona aşılarına, testlere ve diğer koruyucu malzemelere daha kolay ulaşması çok önemli. ... Ama yanılmamak da gerekiyor. Ngozi Okonjo-Iweala, Nijerya'da iki kere maliye bakanlığı yaptı ve 25 yıl Dünya Bankası'nda çalıştı, hatta bankanın en önemli ikinci kişisi oldu. Yani inanmış bir liberal olan Okonjo-Iweala ülkesinde, trajik toplumsal sonuçlarını çok iyi bildiğimiz özelleştirmeleri yürütmüş biri. Ama öte yandan yolsuzlukla mücadelede öne çıkan ve devletin borçlarının yüzde 65'inin silinmesini de sağlayan biri.”
İmkansız bir misyon
taz'a göre, yeni başkandan beklentiler, tecrübesine rağmen altından kalkamayacağı ölçüde:
“Yeni başkanın DTÖ'de 20 yıldır süregiden ablukayı kırması gerekiyor. Selefleri Brezilyalı Robert Azevêdo ve Fransız Pascal Lamy'nin bile başarısız kaldığı bir misyon bu. Üstelik ikisi de göreve gelmeden önce DTÖ'de uzun yıllar deneyime sahipti. Ablukanın perde arkasında üye ülkelerin nesnel çıkar çatışmaları var. DTÖ'nün dört ekonomik gücü olan ABD, AB, Japonya ve Kanada, Çin 2000 yılında örgüte katıldığından beri -1990'ların aksine- dediklerini yaptıramıyorlar. İhtilafların önümüzdeki yıllarda artması da çok olası.”
Aşı patentleri hala çözülmemiş bir konu
La Stampa, aşı stratejisinde yoksul ülkelerin artık unutulmayacağını umuyor:
“Ngozi Okonjo-Iweala'nın, Nijerya eski maliye bakanı olarak sergilediği ve kendisini eleştirenlerin bile teslim etmek zorunda kaldığı müzakere becerilerini ortaya koymak için dört yıldan biraz fazla zamanı var. ... Önündeki ilk dosya aşılara ve bunların fikri mülkiyet hakkına erişimle ilgili; bu fikri mülkiyet hakkı, Covid sonrası dünyanın ekonomik kalkınması için son derece önemli. Hindistan ve Güney Afrika benzeri birçok ülke, aşıların patentini korumaya yönelik kuralların gevşetilmesini istedi. ... Ngozi Okonjo-Iweala'nın bu taleplere karşılık vermesi bekleniyor.”