İsviçre'de referandum: CO2 emisyonunun bedeli olsun mu?
Pazar günü İsviçreliler CO2 yasasını oylayacak. Yasada iklim dostu davrananlar ve yatırım yapanlar için mali destek öngörülürken uçak biletleri, mazot ve akaryakıt daha pahalı olacak. Ancak nisan ayı sonunda halkın yüzde 60'ı taslağa olumlu bakarken, bu oran günümüzde yüzde 54'e geriledi. Gözlemcilerin konuyla ilgili duydukları kaygı bununla kısıtlı değil.
Kirletenin sorumluluğu ilkesi iklimi kurtarmayacak
Le Temps planlanan düzenlemelerin yeterli olmadığını savunuyor:
“Mutlak surette gerekli ama aynı zamanda mutlak olarak yetersiz: Yasa kafa karışıklığına neden oluyor. Tarihi 19. yüzyılın başına kadar uzanan, çevreyi kirletenlerin cezalandırılması ilkesi, çevre koruma uğruna verilen mücadelede bir kırılma noktası oldu. Nitekim günümüzde zararlı faaliyetleri yasaklamak yerine bunlara para cezası kesiliyor. François Jarrige ve Thomas Le Roux, 2017 tarihli kitapları La Contamination du monde'da [Dünyanın Kirletilmesi] 'Mesele artık kamu sağlığını korumaktan çıktı, sanayiyi korumaya döndü,' diyorlar. Doğanın ticari bir metaya dönüştürülmesiyle salım miktarlarındaki artışın engellenemeyişi kimseyi şaşırtmıyor. Gülünç cezai vergiler, günümüzde SUV denilen tankları tümen tümen satan İsviçreli otomobil ithalatçılarını engellemeyecektir.”
Ceza yerine ödül
Yasanın yaklaşımı tam doğru yöntem, diyor NZZ am Sonntag:
“Bu taslak ... teşvik vergisine dayanıyor. Ekonomik açıdan bakıldığında davranışları yasaklamak yerine kirleticiyi tespit ettiği ve çevreci davranışları ödüllendirdiği için en iyi yol olduğu onlarca yıldır bilinen bir çözüm bu. ... Şimdi tüm gelirlerin halka ya da ekonomiye yönlendirilmemesinin yerinde olmadığından şikayet edilebilir. Ya da siyaset yelpazesinin diğer ucunda hemen şimdi iklim nötr bir hedefin hayali kurulabilir veya hiçbir maliyeti olmayan iklim protestolarına katılınabilir. Ama bir gerçek var ki, soyut siyasi ideal senaryolara dair hayallerde ısrar eder ve evet oyu vermezsek, iklim tartışması boş lakırdı olmaktan öteye geçemeyecek.”
Uluslararası vaatler yerine getirilmeli
İsviçre, iklim politikasında öyle geride kaldı ki, bundan sonraki adımları atmak bir yükümlülük, diyor siyaset bilimci Karin Ingold, Heidi.News'taki yazısında:
“AB ve Almanya iklim hedeflerini -salım kısıtlamasını yüzde 65'e çıkararak, hatta sıfır emisyonu amaçlayarak- daha da büyütmeyi tartışırken, İsviçre salımlarını yüzde 50 oranında azaltmaya yönelik bir CO2 yasasını bile hızlı ve etkili şekilde çıkarmayı başaramıyor. Aynı İsviçre, Paris İklim Anlaşması'nda taraf ve imzacı olmuştu. Uluslararası arenada verdiğimiz sözleri tutmak ve inandırıcılığımızı yitirmemek için mevcut CO2 yasası ve şimdi oylanacak yasa tasarısı vazgeçilmez unsurlar.”