Finlandiya ve İsveç: NATO'ya takviye mi geliyor?
Putin’in NATO'nun genişlemesi halinde ‘güçlü tepki verileceği’ tehdidi Helsinki ve Stockholm tarafından püskürtüldü. Tarafsızlığı gelenek edinmiş Finlandiya ve İsveç’te halihazırda halkın çoğunluğu üyelikten yana olmasa da, yorumcular bunun hızla değişebileceği gözleminde bulunuyor.
Putin'in genişleme arzularına net bir sınır
Eesti Päevaleht, Finlandiya Cumhurbaşkanı’nın, NATO üyeliğini Finlandiya için bir seçenek olarak ilan ettiği yeni yıl konuşmasındaki net sözlerine övgüde bulunuyor:
“Niinistö’nün yeni yıl konuşması bomba etkisi yarattı. Finlandiya Cumhurbaşkanı, ‘Bir kez daha ifade etmek gerekiyor: Finlandiya’nın manevra sahası ve seçme özgürlüğü, istememiz halinde askeri ittifaklar ve NATO üyeliği başvurusu için de geçerlidir,’ dedi. Niinistö’nün sözleri dünyada büyük ilgi gördü. Kimi analistler bunu, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması halinde, Finlandiya’nın NATO üyeliğine başvuracağının göstergesi olarak yorumluyor. Nüfuz alanları bakımından Rusya’nın istediklerine bakılacak olursa, şimdilik bu kadarı söylenebilir.”
Helsinki insiyatif almalı
Lapin Kansa’ya göre Finlandiya’nın NATO’ya katılımını tartışmaya açmanın vakti geldi:
“Mevcut yeni koşullarda Finlandiya, NATO üyeliğinin avantajlarını ve dezavantajlarını hesap etmeli ve katılım başvurusunda bulunmak için en doğru zaman üzerine ciddi olarak düşünmelidir. Süreç kolay değil ve yıllar sürebilir. Bunun için ihtiyaç duyulansa şimdiye kadar sessiz kaldığımız konularda açık ve cesur bir tartışma başlatmak. AB’nin askeri meselelerde 'kağıttan kaplan' olduğunu kanıtlamasıyla batı savunma ittifakının önemi arttı. ... Halkın çoğunluğu bugüne değin üyeliğe karşıydı. ... Finlandiya hükümeti inisiyatif alırsa, yurttaşlar fikirlerini hızla değiştirebilir.”
Moskova tarafsızları NATO'ya itiyor
Rusya'nın saldırgan tarzıyla Kuzey Atlantik Savunma İttifakı'nı güçlendirdiği kanısında Pravda:
“Doğu Ukrayna’daki çatışma, hava sahasının ve kara sularının sürekli ihlal edilmesi ve bilhassa da Rusya’nın askeri manevraları İsveç ve Finlandiya’yı öylesine endişelendiriyor ki, savunma politikalarını yeniden gözden geçiriyorlar. İsveç geçtiğimiz eylül ayında NATO’nun kurucu üyeleri Norveç ve Danimarka ile bir savunma paktı imzaladı. ... Soğuk Savaş süresince bağımsızlığını korumak adına Sovyetler Birliği’ne yakın durmak için elinden geleni yapan Finlandiya’nın tutumu da değişiyor. ... Rusya provokasyonlarını artırırsa, tarafsızlığı gelenek edinmiş ülkeler NATO’ya sığınmak durumunda kalabilir.”
Hava yavaş yavaş dönüyor
Gazeta Wyborcza, İsveç ve Finlandiya’nın yakın zamanda NATO’ya gireceğine inanmıyor:
“Stockholm ve Helsinki, tarafsızlıklarını korumaya devam ederken Kuzey Atlantik İttifakı’na katılma seçeneğini açık tutmak istiyor. ... Ancak bu, iki İskandinav başkentinin yakın bir gelecekte NATO üyeliğine başvuracakları anlamına gelmez. ... Finlandiya’da NATO üyeliğine destek yavaş da olsa artıyor, ancak anketlere göre halkın yüzde 40’ı hâlâ tarafsızlıktan yana, yani NATO üyeliğine karşı. İttifaka katılmak isteyenlerin oranı ise yüzde 26. İsveç’te halkın yüzde 33’ü ittifaka katılmak isterken, yüzde 35 karşı çıkıyor. Fakat bundan sadece beş yıl önce İsveç’te NATO üyeliğine karşı olanların oranı yüzde 50’ydi.”