Moskova'nın doğalgaz kararnamesinin sonuçları ne olacak?
Rusya’da yayınlanan bir kararnameyle, bu cumadan itibaren Rus doğalgazı satın alımlarının Gazprombank’taki bir hesap aracılığıyla ödenmesi gerekecek. Almanya ve Fransa gibi önemli alıcılar, Moskova’nın ödemelerin ruble cinsinden yapılması talebini kategorik olarak reddediyor. Avrupa basınının, kararnamenin nihayetinde kime daha çok zararı dokunacağına dair çok farklı değerlendirmeleri var.
Kremlin'in savaş için avroya ihtiyacı yok
AB'nin gerekirse ruble cinsinden de ödeme yapması önerisinde bulunuyor taz:
“Avrupa'nın Rus enerjisine ihtiyacı var; Almanya'nın enerji ithalatının yüzde 50'sini [Rus enerjisi] oluşturuyor. Bu durumun aksine, Putin savaşını devam ettirmek için Batı'nın para birimlerine ihtiyaç duymuyor, zira Rusya gıda, enerji ve silah açısından kendi kendine yetebiliyor. ... Batı rubleyle ödeme yaparsa, bu Rusya Devlet Başkanı için bir propaganda başarısı olur - fakat gerçek savaşta onun işine yaramaz. Ordusu hâlâ Ukrayna'nın tamamını işgal edemeyecek kadar zayıf. Üstelik saldırının maliyeti o kadar astronomik ki, Rusya'da enflasyon kontrolden çıkmış durumda. O nedenle, Batı ruble cinsinden ödeme yapsa dahi hiçbir şey değişmez. ”
Avrupa şantaja geçit vermemeli
Lidové noviny, Avrupa şimdi boyun eğerse tuzağa düşer, diye uyarıyor:
“Avrupalılar, sözleşmelere dayanarak ve doğalgazdan vazgeçme pahasına bile olsa avro ya da dolar dışında herhangi bir para birimiyle ödeme yapmayı reddetti. Hatta Almanya ve Fransa, tedariki durdurma ve olası bir karne sistemi için hazırlıklara başladı. Avrupalıların doğalgaz için sözleşmelerde kararlaştırılmış para biriminden farklı bir para biriminde ödeme yapmayı kabul etmesi, Putin’in sözleşmeleri her gün dilediği gibi değiştirebileceği anlamına gelirdi. Mesela arz hacmini azaltarak ya da fiyatı artırarak. Bu, ekonomi için Rus doğalgazının hiç gelmemesinden daha da kötü olurdu.”
Rus ekonomisinin kendi kalesine attığı gol
Financial Times’a göre, Avrupa kararname dolayısıyla doğalgaz alımını durdurursa bundan en çok Rusya zarar görür:
“Depolarına gaz pompalamaya bir süre daha devam edebilir; ancak Batı Sibirya’dan çıkan doğalgaz için başka bir alıcı çıkmazsa, gaz üretimini sınırlandırması gerekir. Analistler, doğalgaz sahalarının bundan zarar göreceğini ve yeniden üretime geçmenin pahalı ve zor olacağını söylüyor. ... Rusya Devlet Başkanı, ruble cinsinden ödeme yapmaya zorlayarak Batı’ya misilleme yaptığını düşünüyor olabilir. Ancak sözleşmeleri değiştirdiğinde, bir doğalgaz tedarikçisi olarak Moskova’ya duyulan güveni daha da zedeleyecektir. Ukrayna’yla yapılacak barış anlaşması kapsamında bazı yaptırımlar kaldırılsa bile, Avrupa’nın Rus doğalgazına olan bağımlılığını sona erdirme kararlılığı sürecektir.”
Putin hata üzerine hata yapıyor
Deutsche Welle Bulgarca Servisi, Vladimir Putin’in durumu yine yanlış değerlendirdiği yorumunda bulunuyor:
“Kremlin’in hükümdarı son zamanlarda çok sık hesap hatası yapıyor. Ukrayna’nın işgaline ilişkin şansını, Ukrayna ordusunun gücünü, Ukrayna toplumunun tepkisini, Batı’nın dayanışmasını, yaptırımların sertliğini ve Batılı şirketlerin Rus pazarlarından çekilmesinin varacağı boyutu hep yanlış değerlendirdi. Putin şimdi de büyük Batılı ulusların, büyük ekonomik kayıplara yol açacak olsa bile Rus doğalgazından vazgeçme konusundaki istekliliğini hafife alarak bir kez daha hata yapmış oluyor.”
Doğalgaz tedariki de vaziyet de kurtulacak
Ekonomi gazetesi Wedomosti, holdinglerin taleplerini Batılı politikacılara dayatma konusunda başarılı olacağı tahmininde bulunuyor:
“Yakın gelecekte Avrupalıların Rus doğalgazından vazgeçme şansı yok. Rusya'dan ithalata alternatif olarak getirilen öneriler, miktar bakımından yeterli olmadıkları için uygulanabilir değiller. Bu nedenle, önümüzdeki günlerde Avrupa iş dünyasının, Rusya'nın taleplerini karşılamak için alternatifler sunacağı ve AB diplomatlarının da her iki tarafça da kabul edilecek ve herkesin vaziyeti kurtarmasını sağlayacak bir çözüm geliştireceği varsayılabilir. Sunulacak olan alternatif, muhtemelen avro ve doları rubleye çevirecek aracı bir yapı kurmakla ilgili olacak.”