Kiev: Rus askere ömür boyu hapis
Ukrayna’daki ilk savaş suçu davasında, 21 yaşındaki bir Rus askeri ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Kendisi, savaşın ilk günlerinde Sumi bölgesinde kaçmakta olan 62 yaşındaki silahsız bir sivili aldığı emirle vurarak öldürdüğünü itiraf etmişti. Avukatı, davayı temyize götürmeyi planlıyor. Avrupa basını, davayı çeşitli yönlerden değerlendiriyor.
Savaş insanları harabeye çevirir
Die Welt savaşın yıkıcılığına vurgu yapıyor:
“Mahkeme karşısında korkudan titreyen ve dizlerinin bağı çözülmüş 21 yaşındaki toy delikanlının hali, gören herkese biraz da olsa dokunmuştur. ... Savaş kasabı olduklarını ancak sonradan anlayan ... acemi erlerden biri olması kuvvetle muhtemel. ... Yine de üzülüyor insan. ... Savaş felakettir. Öldürür. Yok eder. Şehirleri enkaza çevirir, çocukları, kadınları ve erkekleri harap eder.”
Yasal sürecin işlemesi şu anda pek kolay değil
La Stampa, sanığın savunma hakkından mahrum bırakıldığı eleştirisinde bulunuyor:
“Nürnberg'de Nazi suçlularına bile savunma avukatlarını kendileri seçme hakkı tanınmıştı. Bu mümkündü, çünkü savaş bitmişti. ... Ancak Ukraynalı bir avukatın görevlendirilmesi, adalet kavramıyla ne kadar uyuşuyor? Üstelik savunma stratejisinde müvekkilince işlenen suçun vahşetine işaret etmekle yetinen, oldukça suskun bir avukat. ... Burada asıl mesele, suçun zorunlu cezalandırılmasına ve zarar verdiği bir arada yaşamın bir ihtimal yeniden tesis edilmesine yönelik temellerin atılması. Bu amaca, düşmanı savaş daha sürerken mahkemeye çıkararak mı ulaşılacak?”
Ucuz bir hamle değil
Taz, davanın bir sinyal etkisine neden olabileceğine inanıyor:
“Uygulanan prosedür, bir üst mahkemede nasıl neticelenirse neticelensin davanın hukuk devleti kriterlerine uygun olduğunu ve sanığın haklarının korunduğunu gösteriyor. Dolayısıyla, sürecin ucuz bir hamle olduğunu iddia eden herkesi de yalancı çıkaracak. ... Rusya’daki devlet medyasına dahi haber olan dava, Rus kamuoyunda da bir şeyleri harekete geçirebilir: Asıl adı acımasız bir savaş olan, ‘Özel operasyon’ denilen şey bu işte. Emir komuta zincirinin en altındaki askerler bile yaptıklarından sorumlu tutulacaklar.”
Rusya’daki keyfi rejimin tam aksi
Karar yalnızca bir başlangıç, diyor Neue Zürcher Zeitung:
“Karar henüz kesinleşmese de savaş sırasında işlenen suçların yargılanmasına yönelik ilk kilometre taşını teşkil ediyor. ... Hem mağdur yakınları için hem de caydırıcılık sağlaması bakımından ilk faillerden hızla hesap sorulabilmesi önemli. Ukrayna, Rusya’daki keyfi rejimin aksine kendisini anayasal bir devlet olarak sunmak istiyor. Wadim S. aleyhindeki bu ilk davanın uluslararası uzmanlar tarafından adil ve şeffaf olarak değerlendirilmesi de bir o kadar önemli. Duruşma kamuya açık gerçekleştirildi, çevrimiçi olarak yayınlandı, medya ve ölenlerin yakınları tarafından izlenebildi.”