Ukrayna'nın tahıl ihracatı: Ankara'da uzlaşı çıkmadı
Rus donanması, Ukrayna’ya yönelik taarruz savaşı başladığından beri Karadeniz limanlarını ve dolayısıyla Ukrayna’nın tahıl ihracatını engelliyor. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov dün, kıtlık tehlikesiyle ilgili tüm suçlamaları reddederek Kiev’i işaret etti. Moskova’nın deniz mayınları temizlendikten sonra güvenli bir koridor garantisi vermeye hazır olduğunu söyledi. Avrupa basını ikna olmuş gözükmüyor.
Erdoğan'ın takası
Večernji list, Türkiye’nin müzakerelerde kendi çıkarlarının peşine düştüğü analizinde bulunuyor:
“Lavrov’un Ankara ziyaretinin nedeni sırf Ukrayna’nın tahılı meselesi değil, aynı zamanda Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyindeki Kürtlere karşı operasyon başlatacağını ilan etmesiydi. Türkiye’nin bu bölgedeki operasyonlarını sürdürebilmesi için Rusya’dan garanti alması gerekiyor, zira bu iki ülke iki tarafın da kayıplar verdiği Suriye’deki savaşta karşıt grupları desteklediler. Türklerin tahıl sorununa önerdiği çözümünün Rusya’nın böylesi bir tavizini içermesi seçeneği dışlanamaz. ... Görünüşe göre Recep Tayyip Erdoğan, vitrinini yeniden dekore eder gibi gözükürken hem bir şeyler teklif ediyor, hem de çok fazla talepte bulunuyor.”
Rusya'nın blöfü
Corriere della Sera, Kremlin’in müzakerelerdeki çıkarlarını analiz ediyor:
“Ankara’nın Odessa’dan tarafsız bir denize doğru bizzat Türkler tarafından mayınlardan arındırılarak güvenliği sağlanan bir koridor açma önerisi ve Rusya’nın bu koridoru Ukrayna limanlarına saldırmak için kullanmama taahhüdü, BM’ye göre ‘makul ve uygulanabilir’ bir hedefmiş. Makul belki. Ama o kadar da uygulanabilir değil. Çünkü Moskova, Kiev’in mayın temizliği işini üstlenmesini ve Odessa’dan yapılacak tahıl sevkıyatlarına eskortluk etmeyi öneriyor, ancak ihracat yaptırımlarının kaldırılması şartıyla. … Dolayısıyla, Çar’ın yine blöf yaptığının anlaşılması yalnızca beş gün sürdü: Rusya, yaptırımların hafifletilmesi için tahıl ablukasından istifade ediyor.”
Açlık oyunu
Tages-Anzeiger, Rusların vaatlerine güvenmiyor:
“Yaptırımların sonlandırılması gibi siyasi hedefler uğruna temel gıda maddelerinin pazarlık ve şantaj unsuru olarak kullanılmaması, sadece küresel ölçekte varılmış bir uzlaşı konusu değil, aynı zamanda uluslararası siyaset düzleminde hareket eden herkesin benimseyeceği bir ilke olmalıdır. Öte yandan, devam eden müzakerelerde Birleşmiş Milletler, yük gemilerinin korunmasını kendi organize etmek yerine öylece masada oturuyor. ... Müzakereler başta bir netice sağlasa bile, Putin tahıl sevkıyatlarının yapılmayışının açlığa ve Avrupa’ya doğru kaçışlara yol açabileceği senaryosuyla tehdit etmeye devam edebilecek. ... Diktatörlerle varılan anlaşmalar nadiren iyiye alamettir.”
Tek suçlu Kremlin
Kremlin’in tavrı alaycılığın ötesine geçemiyor, diyen Frankfurter Allgemeine Zeitung öfkeli:
“Rusya önce Ukrayna limanlarını bloke ediyor, kendi tahıl ihracatını durduruyor ve sonra da Ukrayna’nın hasat ettiği ürünleri gasp ediyor. Atılan her adım, Rusların pek çok insanın gıda güvenliğine karşı ilan ettiği yeni birer savaş. Kremlin’deki savaş ağaları, büyük bir küstahlıkla birçok ülkeyi tehdit eden kıtlığa Rusya’ya uygulanan yaptırımların neden olduğunu iddia ediyor. Oysaki Rusya’nın tahıl ihracatı herhangi bir yaptırıma tabi değil. ... Pek çok insanın içinde bulunduğu kötü durumun yegâne sorumlusu Rusya’dır.”
Buğday ancak propagandanın yanında gelir
La Stampa da kızgın:
“Karadeniz’deki silolarda depolanan tahıl için üç taraflı bir savaş veriliyor. Ukrayna üretti. Afrika almayı bekliyor. Rusya kontrol ediyor. Kremlin’in kapısını çalmaya giden Afrika Birliği Dönem Başkanı Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall, karşısında dost bir Rusya Devlet Başkanı buldu. ... Moskova’nın anlatısı şöyle: Ukraynalılar tahıllarını ihraç edemiyor mu? Rusya, toplarla vurduğu limanlardan bunu onlar için yapmaya hazır. Ancak bunun için hâlâ Kiev’in kontrolünde bulunan bölgelerdeki -özellikle Odessa’daki- mayın tarlalarının kaldırılması gerekiyor. ... Bir de Rusya’nın Afrika açısından da önem arz eden ve [Kremlin'e göre] AB yaptırımları yüzünden engellenen Rus tahıl ve gübre ihracatının önünün açılması.”
Yüksek siyaset pragmatik çözümlerin önünde engel
Biraz daha az siyasi kumar oynanırsa anlaşma yapması da daha kolay olur, diyor Radio Kommersant FM:
“Moskova, yaptırımların en azından kısmen kaldırılmasının iyi olacağını beyan etti. Batı’nın ve BM’nin yanıtı ise şu oldu: Tamam, belki potasyum gübreleri için bir istisna yapabiliriz. ... Ama bu Kremlin’e yetmez. ABD, bu konuda pazarlık etmenin uygun olmayacağını duyurdu. Rusya, en büyük tahıl ihracatçısı olarak Ukrayna’nın rolünü de üstlenebileceği imasında bulunuyor. Bu yüzden kısa bir süre önce Afrika ülkelerinden temsilciler Soçi’ye bir ziyaret gerçekleştirdi. Washington’un buna hızla verdiği yanıt ise Rusya’yı Ukrayna’nın tahılını çalmakla suçlamak ve potansiyel alıcıları bu ürünleri satın almaya kalkmamaları konusunda uyarmak oldu.”