Şi ve Lukaşenka: Aralarından su sızmıyor mu?
Belarus lideri Aleksandr Lukaşenka, çarşamba günü Pekin'e resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Moskova'nın en yakın müttefiki, Batı yaptırımları nedeniyle baskı altında ve muhtemelen Çin ile anlaşmalar yapmayı umuyor. Yorumcular, görüşmenin Çin liderliği için ne anlama geldiğini irdeliyor.
Çin'in geçiş penceresi
Siyasi gözlemci Vitaly Portnikov, Krym Realii'de Pekin'in Lukaşenka'nın ziyaretinden fayda sağlayabileceği görüşünde:
“Lukaşenka, mesela silah sevkıyatları söz konusu olduğunda bizzat Putin'le işbirliği için her zaman bir kalkan görevi görebilir. Zira Çin liderliği, Batı'nın yaptırımlarıyla karşı karşıya kalmamak için Moskova ile doğrudan işbirliği yapmaktan imtina ediyor olabilir. ... Belarus'un, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşa tamamen dahil olmaması ve yeni yaptırımların, Belarus'un Çin'in 'geçiş penceresi' olarak zaten zayıflamış haldeki rolünü bütünüyle ortadan kaldırmaması, Çin için hayli önem arz ediyor.”
Pekin ikili oynuyor
Belarus’ta yayın yapan Euroradio’nun genel yayın yönetmeni Pavel Sverdlov, Hromadske Radio’da Lukaşenka’nın Çin ziyaretinde Moskova’ya sunulacak müşterek desteğin görüşülmüş olabileceğini söylüyor:
“Çin sözde Rusya’yı desteklemiyor. Ancak, savaşa ilişkin tutumunun bir siyasi, bir de sessizce silah tedarik etmesine imkân tanıyan fiili ve ticari boyutu var. Çin’in bundan fayda sağladığını unutmamamız gerekiyor. Çin ve ABD, önemli ticaret ortakları. İlişkilerin kopması Çin’in çıkarına olmaz, ama Çin’in bugün gizlice Rusya’yı desteklemesinin nasıl önüne geçilebileceğini de bilmiyorum.”
Saldırgan bir tutum benimseniyor
Berlinske, Pekin'in Moskova'ya silah göndermesi halinde geri dönüşü olmayan bir yola girileceği kanısında:
“Çin ile görüş ayrılıkları olmasına rağmen, ülkenin retoriğinin ardında diplomatik rasyonelliğin yattığı hissi hep vardı. Ukrayna'daki savaşın ilk aşamasında, Pekin temkinli bir rol üstlenirken de bu böyleydi. Sonrasında ise ülkenin daha saldırgan bir tutum tercih ettiği görüldü. ... Çin'in Ukrayna meselesine ilişkin verdiği mesajların satır aralarında, Rusya'nın lehine bir kayma görülüyor. Bir sonraki adımı da silah sevkıyatıyla atacak olursa, Çin'in mümkün olduğu kadar izole edilmesi gerekir. Zira, böyle bir durumda Ukrayna'daki savaş ölümcül bir sarmala girmiş olur.”