Rusya: İnternet üzerinden askere alımlardan sonra sırada ne var?
Rusya Devlet Duması, askerlik yükümlülerinin askere alınması için dijital bir merkezi sicil sisteminin kurulmasını öngören yasa değişikliklerini kabul etti. Bundan böyle, celp bildirimleri elektronik ortamda yapılabilecek. Yorumcular, değişikliğin ordu ve toplum üzerindeki olası devasa etkilerini irdeliyor.
Klasik askerlikten kaçma taktikleri önlenecek
Polityka’nın analizi şöyle:
“En önemli değişiklik, söz konusu kişinin celp kâğıdı alıp almadığına bakılmaksızın, çağrının elektronik dosyaya girilmesinden yedi gün sonra ‘teslim edildi’ durumunu alması. ... Böylece Kremlin, askerlikten kaçmanın en yaygın yöntemlerine son vermiş oldu: Şimdiye kadar postayı almamak, kendini daireye kilitlemek, kapıyı yabancılara açmamak ya da serbest çalışmak yetiyordu. Şehri terk etmenin de artık bir faydası dokunmayacak ve Rusya’dan kaçmak imkânsız olacak. Çünkü askerlik dairesine başvurma çağrısı düzenlendiği andan itibaren, acemilerin ülkeden ayrılmasına izin verilmeyecek.”
Seferberlik görünmez kılınıyor
Askere almak artık çok daha kolaylaşacak, diyor Delfi:
“Geçtiğimiz yıl Kremlin’in arzuladığı kadar sorunsuz geçmeyen seferberliğe dair pek çok hikâye ve görüntü yayınlanmıştı, şu an içinse bundan kaçınılıyor. ... Moskova, Ukrayna’nın beklenen karşı saldırısını püskürtmek için savaşa 200 ila 300 bin asker daha gönderebilir. 200 bin erkek, kütüğe kayıtlı olanların yalnızca yüzde 0,5’i. Bu sayıyı gizlemek ve bütün Rusya’ya bölüştürmek kolay. Elektronik sistem aynı zamanda, seferberliğin sürekli işler kalmasını da mümkün kılıyor. İlkbaharda 200 bin, yazın ise bir 200 bin asker daha alınacak ve bu böyle sürüp gidecek.”
Çin'in izinden dijital totalitarizme doğru
LRT, total bir gözetim devleti tesis edilmesinden korkuyor:
“Putin yönetimi, böylesi totaliter bir sistemin hazırlıklarına pandemide başladı. Bölgelere çok sayıda kamera yerleştirildi ve kimlik tespit sistemleri devreye sokuldu. Bunlar, karantina kurallarını ihlal edenleri takip etmeye yarıyordu ve yetkililer, türlü dijital teknolojileri kullanmada büyük deneyim kazandılar. Rusya, Çin deneyimini takip ederek çok daha hızlı ve katı bir şekilde uygulamaya hazır. Nihayetinde savaş koşulları bunu gerektiriyor. Kremlin, gerçek bir dijital totaliterliği hayata geçirmeye hazırlanıyor.”
İzler iç göçle kaybettiriliyor
Gazeteci Maxim Trudolyubov, Facebook'ta Rus toplumunun nasıl tepki vereceği üzerine tahminde bulunuyor:
“Dışarıdan bakan insanlar bir kez daha Rus toplumunun neden protesto etmediğini merak edecekler. Aslında protesto ediyorlar, yalnızca Fransızlar gibi sokaklara dökülerek değil, alışılmış ve denenmiş bir şekilde: kaçarak. Ülke dışına kaçmak, buzdağının yalnızca görünen kısmı. Rusya'dan ayrılmanın pahalı ve zor olması, üstelik insanların aslında ülkeyi terk etmek istememesi nedeniyle asıl kaçışlar ülke içinde gerçekleşiyor. Akrabalara mülk devri, vergi kaçırma, 'garaj ekonomisi' [kayıtdışı çalışma ve karşılıklı yardımlaşma] içinde yaşama, taşınma ancak adres bildirmekten kaçınma vb. yöntemlerle. Bu yasa, topluma devletten kaçmak için başka bir güçlü gerekçe daha sunuyor.”
Gerilemenin hizmetindeki ilerleme
Muhalif siyasetçi Lev Schlosberg, Echo'nun alıntıladığı bir Telegram gönderisinde yalnızca yurttaşların değil, ilerlemenin de tehdit altında olduğunu yazıyor:
“'Dijital askere alma' ve 'çevrimiçi celp' yasalarının erken sonuçlarından biri, çok sayıda gencin çevrimiçi hizmetleri kullanmayı bırakması, özellikle de Gosuslugi [Rusya'daki kamu hizmetleri portalı] web sitesindeki hesapların silinmesi oldu. Bunun türlü sonuçlar doğurabileceğini ve örneğin banka hesaplarına ve diğer hizmetlere de sıçrayacağını düşünüyorum. İnsanlar kelimenin tam anlamıyla görünmez olacaklar. ... Siyasi gerilemeye hizmet eden teknolojik gelişme, ilerlemeye değil daha baskıcı uygulamalara zemin hazırlar.”