Ukrayna savaşı: Rusya müzakere etmek mi istiyor?
Ukrayna güneyde toprak kazanımları elde ettiğini bildirirken, Rusya’nın Ukrayna’daki hedeflere yönelik saldırıları sürüyor. Müzakere ise hâlâ uzak ihtimal gözüküyor. Şimdiye değin Çin gibi ülkelerden gelen barış teklifleri, Ukrayna kaybedilen topraklardan vazgeçmeyi reddettiği için fazla yankı yaratmadı. Bu sefer de müzakerelere ilginin Moskova tarafında arttığına yönelik sinyaller geliyor. Yorumcular riskleri değerlendiriyor.
Gerçekçi olmalıyız
Rusya’nın resmi haber ajansı Ria Novosti, müzakere yoluyla bir çözüm bulunması gerektiği kanısında:
“Düşmanlarımız, bir barış anlaşmasının Rusya’nın lehine olacağını görüyor ve bu yüzden de Çin, Endonezya ve Afrika ülkeleri tarafından masaya getirilen bütün planları reddediyorlar. Bizim sözümona yurtseverlerimiz ise barış anlaşması denen şeyin sinsi bir ‘plan’ olduğundan eminler. Onlar da tüm teklifleri peşinen eleştiriyorlar. Düşmanlarımız, Rusya yıpransın diye Ukrayna çatışmasını uzatmaya çalışıyorlar, çünkü Büyük Yurtseverlik Savaşı’nın da bizi mahvettiğini biliyorlar. ... Yurtseverlerimiz de neredeyse aynısını istiyorlar: Polonya sınırına varılana kadar durmadan savaşmak. Ama gerçekçi olmamız gerekiyor.”
Kremlin Ukrayna'dan toprak satın alma niyetinde
Siyaset bilimci Nikolay Mitrokhin, Facebook’ta Ria Novosti’nin açıklamalarını Rusya’nın yönetici çevrelerindeki rota değişikliğinin emareleri olarak yorumluyor:
“‘Satın alma’ fikri, birkaç ay önce [RT Genel Yayın Yönetmeni Margarita] Simonjan tarafından da dile getirilmişti. Dolayısıyla Rus yönetiminde, savaşa Ukrayna’ya tüm toprak kazanımları için ödeme yapılmasını öngören bir anlaşmayla son verme düşüncesi hâkim. ... Metinden de anlaşılacağı üzere, Putin (ya da Rus siyasi liderliğinde Simonjan ve RIA Novosti yazarının da taraftarı olduğu etkili bir grup) Rusya’nın başka büyük kayıplar yaşamasını istemiyor, ama bir yandan da ele geçirilen yerlerden vazgeçmeye de hazır değiller; bu yüzden ‘meseleyi parayla kapatmak’ türünden bir ‘anlaşma’ peşindeler.”
Müzakere sözkonusu bile olamaz
Ukrayna Devlet Başkanlığı Danışmanı Mihalyo Podolyak, Gordonua.com'da şöyle diyor:
“Tarihten çıkarılmayan dersler tekerrür etme eğilimindedir. ... Mevcut Rus rejimi, Batı'nın Rusya'ya yönelik 20 yıldır süregelen yanlış politikalarının eseri. Bugün ders almanın tek bir yolu var: Tek yumruk halinde hareket etmek, Moskova'yı mağlup etmek, savaş suçlularını cezalandırmak ve uluslararası hukuka saygıyı yeniden tesis etmek. Saldırganlığı tolere etmeye yönelik her tür teşebbüs, her zaman olduğu gibi iş yapmaya ve müzakere masasına oturmaya yönelik her tür teşebbüs, soykırımı uluslararası ilişkilerin bir aracı olarak yasallaştıracak ve dünyamızı çok daha tehlikeli bir yer haline getirecektir.”
Zaman Moskova'nın lehine
Siyasi analist Valentin Naumescu, Spotmedia’da Ukrayna’nın başarı baskısı altında olduğunu belirtiyor:
“Çatışmanın uzaması (ya da bu yolla donması) Batı kamuoyundaki empatiyi ve özellikle de topyekûn zafer teorisine yönelik güveni azaltabilir. Bu da bizi yavaş yavaş yeni bir bölgesel gerçekliğe ve yeni bir statükoya tanıklık ettiğimize inandırabilir. Her zaman olduğu gibi emrivaki politikası izleyen Ruslar, Batı’nın gerçeği bir gün kabul edeceğini ümit ediyor. Batı’da ise pek çokları, Avrupa’da Rusya’yla ekonomik ve ticari ilişkiler bakımından ‘eski hamam eski tasa’ dönmek istiyor.”
Savaşın zararı devasa boyutta
Večernji list, Ukrayna’nın yeniden inşasının gerektirdiği aşırı maliyetlerin giderek arttığını vurguluyor:
“Dün Londra’da düzenlenen büyük bir konferansta Büyük Britanya, ABD ve Avrupa Birliği, Ukrayna’nın yeniden inşasına milyarlar ayırma vaadinde bulundu. ... Ukrayna, ‘yeşil Marshall planının’ ilk kısmının finansmanı için 40 milyar dolara ihtiyaç duyuyor. ... Ursula von der Leyen, AB’nin 2024-2027 yılları arasında Ukrayna’ya 50 milyar avro vereceğini söyledi. Savaşın doğurduğu zarar devasa; Dünya Bankası, Avrupa Komisyonu ve Birleşmiş Milletler’in mart ayındaki tahminine göre, savaşın ilk yılının maliyeti 411 milyar dolar oldu. Ancak bu tutar yakında kolaylıkla bir trilyon doların da üzerine çıkabilir.”