Wagner: Peki neden Belarus?
Moskova’ya yürüyüşlerini durduran Wagner savaşçılarına, düzenli Rus birliklerine dahil olmak istememeleri halinde, liderleri Yevgeniy Prigojin gibi ceza almadan Belarus’a gitme seçeneği sunuldu. İsyanın, Belarus lideri Lukaşenka’nın araya girmesiyle sonlandırıldığı iddia ediliyor. Yorumcular, Wagner’in Belarus’a konuşlanmasının ne anlam ifade ettiğini tartışıyor.
İçgüdüleri güçlü siyasetçi yeni bir manevra alanı kazandı
El País'e göre Wagner isyanının kazananı Lukaşenka oldu:
“O, Avrupa'nın burnu en iyi koku alan kişisi. Bir siyasetçi olarak hayli güçlü bir hayatta kalma içgüdüsüne sahip olan Belarus Devlet Başkanı Alexander Lukaşenka'nın şüphesiz temel niteliği bu. Şimdi bir kez daha, geçmişte oynadığı arabuluculuk rolünü üstleniyor. ... Lukaşenka, 2020 başkanlık seçimlerinden sonraki sert müdaheleye kadar da bu kıvrak politikayı sürdürüyordu. Belarus lideri, o zamanlar Kremlin'in şartlarını kabul etmiş ve Ukrayna'nın işgalinde de Kremlin'i desteklemişti. Prigojin şimdi ona yeni bir manevra alanı kazandırdı. Wagner kuvvetlerinin eylem gücünü artık Belarus'un hizmetine sunup sunmayacağını bekleyip göreceğiz.”
Lukaşenka savaşçıları tehlike olarak görüyor
Krizin patlak verdiği 2020 yazında, potansiyel isyancı oldukları gerekçesiyle 32 Wagner askerinin tutuklandığını hatırlatan Novaya Gazeta Europe, Wagner’in Belarus’ta barınamayacağı kanısında:
“Aradan üç yıl geçtikten sonra, Prigojin bir gecede Kremlin’in baş düşmanına dönüşüp bütün dünyada manşetlere konu olduğunda, Lukaşenka kendisiyle olan uzun tanışıklığından söz ederek aceleci davrandı. Dolayısıyla, Prigojin’in bütün paralı askerlerinin Belarus’a geleceği iddialarına fazla kaptırmamak gerekir. Lukaşenka, zamanında üç düzine insandan bu kadar korkmuşken, bu kanun tanımaz misafirleri topraklarında barındırmaktansa bir elini kesmeyi tercih eder. Yoksa Prigojin kişi olarak bir sorun teşkil etmiyor.”
Hem ceza almadılar hem de güçlendiler
Mediafax, Wagner savaşçılarının Belarus’ta görev yapmasından çatışan her iki tarafın da kârlı çıkacağı görüşünde:
“İsyanın sonu, kazan-kazan durumuna çıktı. Wagner savaşçıları soruşturmaya uğramadan ücret karşılığında hizmetlerine devam ediyorlar - üstelik artık orduyla düzenli bir sözleşmeleri var ve [Savunma Bakanı] Şoygu ile [Genel Kurmay Başkanı] Gerasimov’un astları konumundalar. Fakat büyük çoğunluğu Belarus’a geçecek ve orada yerel askeri güçleri eğitecek, Polonya sınırındaki savunma tesislerini güçlendirecek ve Rusya’nın konuşlandırdığı nükleer silahları koruyacak. ... Binlerce Wagner savaşçısı artık fiilen Lukaşenka’ya çalışıyor.”
Rusya'nın nükleer silahlarından da kötü
Rzeczpospolita, komşuya yerleşen Wagner birliklerinden bir hayli endişeli:
“Prigojin’in tepeden tırnağa silahlanmış ve saatler içinde bir milyon nüfuslu Rostov-na-Donu şehrini işgal edebilmiş en az on bin paralı askerinin Belarus’ta konuşlanması kötü haber. Ülkeye taktik nükleer silahlar yerleştirilmesinden de kötü hatta. Belarus diktatörünün elinin altında, kendi güvenlik kuvvetlerini devreye sokmadan olası protesto ve huzursuzlukları bastırabilecek bir ekip var artık. Bu durum ayrıca, rejim için ‘düşman’ komşularla ilişkilerinde de yeni bir enstrüman haline gelecek.”