İsyan bitti: Wagner'i şimdi ne bekliyor?
Wagner paralı asker ordusunun savaşçıları hafta sonu Moskova'ya doğru yürüyüşe geçtiğinde, Vladimir Putin önce bunun ihanet olduğunu söylemiş ve sert cezalandırılacakları tehdidinde bulunmuştu. Ancak işler hızla tersine döndü: Yürüyüş sonlandırıldı ve Putin, Prigojin'le askerlerine ceza almayacakları garantisi verdi. Yorumcular, bu git gellerin Wagner ve Rus ordusunun geleceği açısından ne anlam ifade ettiğini irdeliyor.
Moskova'ya doğru kaçış yolu açık
Hvg, Rus askerlerinin her an Wagner grubunu örnek alabileceğini iddia ediyor:
“Evet, [düzenli orduya bağlı] herhangi bir tugay yola düşebilir. Hatta her cumartesi bir tanesi. Ukrayna'nın karşı taarruzunun hayaleti kara bulut gibi üzerlerine çökmüşken, kimse sipere yatmış Rusların bugünlerde iyimser olduğunu zannetmesin. Öleceklerinin farkındalar. Ancak Moskova'ya giden yol açık. Askerler bir direnişle karşılaşılmadığını gördüler. ... Tek soru, cephede onları ölümden başka bir şey beklemediğini ne zaman anlayacakları.”
Dersini yalnızca Rusya almadı
Daily Sabah, bu tür askeri yapıların devri kapanmış olabilir, diyor:
“Wagner isyanı, özel askeri şirketlerin (ÖAŞ) anavatanları ve misafir oldukları ülkeler açısından ihtiva ettikleri potansiyel tehlikeyi gözler önüne serdi. Bir başka deyişle: Bu askeri yapılar, devasa güce kavuştuktan sonra bağımsız hareket edebilirler. Muhtemelen çoğu devlet, sorumluluklardan kaçmak için hibrit savaş aktörleri olarak yararlanılan ÖAŞ'lere bakış açısını tekrar gözden geçirecektir.”
Prigojin'in yakayı kurtarması zor
Tygodnik Powszechny, Putin'in güvenlik garantilerinin geçerliliğini sorguluyor:
“İsyan, Putin'in devletinde hukukun nasıl ele alındığını da gözler önüne sermiş oldu. Kremlin, isyancıyla uzlaşılmasının ardından silahlı ayaklanmayı kışkırtmak suçlamasıyla başlatılan ceza davasının düşürüldüğünü açıkladı. Bucha'da işlenen suçlarla ilgili görüşlerini Facebook'ta dile getirenlerin yıllarca hapis cezasına çarptırıldığı bir ülkede, darbe girişimi gerçekten cezasız mı kalacak? Putin'in şimdiye kadar sadakatsizliği affettiği görülmedi, hain olarak gördüklerini kendi kurallarına göre cezalandırdı - polonyum ve noviçok gibi zehirli maddelerle ve yurtdışında dahi. Ama şimdi bu kadar hoşgörülü olacak, öyle mi? Güvenlik garantileri yakında geçersiz ilan edilecek mi, göreceğiz.”
Moskova'nın desteğine bağımlı
De Standaard, başarısızlıkla sonuçlanan ayaklanmanın özel ordu için varoluşsal bir tehdit oluşturduğu analizinde bulunuyor:
“Mevcut duruma göre, Prigojin fazla ileri gitmiş oldu. ... Wagner'in muhakkak başka gelir kaynakları da vardır, ancak Moskova'nın mali, lojistik ve askeri desteği olmadan her şey çok daha zorlaşacak. ... Wagner birlikleri soğuk, katı ve iyi organize olmuş savaşçılardan oluşuyor. Artık Ukrayna'da savaşmak istemezlerse, Ukrayna ordusu bundan memnuniyet duyacaktır. ... Prigojin'in isyanı, savaşın gidişatını kesin olarak değiştirecek kadar uzun sürmese de Ukraynalı askerler için kesinlikle bir moral kaynağı oldu.”
Bu nasıl özel ordu?
Putin, Wagner’in 86 milyar ruble (yaklaşık 1 milyar avro) tutan 2022 maaşlarının bir kısmının devlet bütçesinden karşılandığını teyit etti. Prigojin’e göre Wagner ödemeleri hep nakit yapmış. Sosyolog Alexey Roshchin, Facebook’ta bunu mantığa aykırı buluyor:
“Devletin kasasından çıkan, tamamı beş binlik banknotlar halinde ve çuvallar içinde 86 milyar! Vay be. ... Ödemelerin nakit yapılması anlaşılabilir - finansmanın kaynağını gizlemenin ve çoğunlukla da vergi makamlarına iz bırakmamanın yolu budur. ... Ama bunu bizzat devlet yapıyorsa… Prigojin’in haydutlarına çuvallar dolusu nakit parayla gizlice finansman sağlanması talimatını verirken ve hatta ‘özel’ bir kurum gibi iş yapmalarına imkân tanırken, Putin kimden neyi gizliyor olabilir? Absürdistan’a hoş geldiniz.”