Avrupa'nın dijital avroya ihtiyacı var mı?
Dijital avroyu hayata geçirme niyetindeki Avrupa Komisyonu, çarşamba günü buna ilişkin bir yasa tasarısı sundu. Bu elektronik ödeme aracının, nakit paraya paralel olarak tüm avro bölgesinde geçerli olması planlanıyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Brüksel bu hamleyle, halihazırda özel kripto para birimlerine alternatifler geliştirmeye çalışan devletlere yanıt vermek istiyor. Avrupa basını, bu çabalara değip değmeyeceğini soruyor.
İleriye yönelik mantıklı bir adım
Times of Malta, AB Ekonomi Komiseri Valdis Dombrovskis ve ECB Direktörler Heyeti üyesi Fabio Panetta’nın projenin önemini vurguladıkları yorumlarını yayınlıyor:
“Nakit kullanımı, Avrupa da dahil olmak üzere dünyanın pek çok yerinde azalıyor. Gerçek bir dijital ekonomiye giden yolda, ödeme yöntemlerini bu dijital çağa uyarlamak mantıklı bir adım olacaktır. Hem nakit, hem de dijital avro seçeneklerine sahip olunduğunda, nasıl ödeme yapacağına insanlar kendileri karar verebilecek ve ödemelerin dijitalleşmesi meselesinde kimse geride kalmayacak. Hepsinden önemlisi, Avrupalılar Dublin'den Lefkoşa'ya, Lizbon'dan Helsinki'ye tüm avro bölgesinde dijital ödeme yapabilecek.”
Fırtınalı zamanlar için güvenli bir liman
NRC, özellikle de kriz zamanlarında bunun ilave bir güvence sağlayabileceği kanısında:
“Para birliğinin, birkaç yıl içinde güvenceli ve dijital formatta bir ortak para birimine sahip olacağı gibi basit bir gerçekle karşı karşıyayız ve bu da hayli önemli. Ticari bankalar yeniden sorunlar yaşarsa, ellerinde kullanabilecekleri bir enstrüman olacak. ECB’nin sunacağı bu sığınak, ileride hızla genişletilerek finans kapitalizminin dalgalı denizinde güvenli bir liman haline gelebilir. Avrupalı yurttaşlar bu güvenceyi hak ediyor.”
Sınırlı bir faydası var
Kurier, dijital avro projesinin aslında ne işe yaradığını soruyor:
“Zaten uzun zamandır dijital ödeme yapabiliyoruz. Mesela banka ve kredi kartlarıyla. Çevrimiçi alışverişte de otomatik ödeme, kartlar, Klarna ve Paypal var. Dijital avronun tüketicilere nasıl bir avantaj sunduğunu anlayabilmek zor. Dijital avro, Avrupa bankalarının sınır ötesi ödemelerde ABD şirketlerine bağımlılığını da azaltmayacak. Üstelik Avrupa’daki pek çok finans kurumu, ileride de muhakkak ödeme sistemlerinde Mastercard ve Visa kullanmaya devam edecektir. Dijital avro projesinin hayata geçirilmesi siyasi bakımdan anlaşılabilir. Ekonomik bakımdan ise büyük çabalar gerektiriyor. Ancak buna karşılık, sağlayacağı fayda sınırlı.”
Ne yaptıklarını bilmiyorlar
Frankfurter Allgemeine Zeitung’a göre, dijital para biriminin ne gibi ilave faydalar sağlayacağı tam net değil:
“Ne ironiktir ki yakında direktörler heyetinden ayrılacak olan yetkili ECB direktörü Fabio Panetta, projeyi hep özel dijital para birimleri arasında giderek artan rekabet ve benzer projelerin bütün dünya genelinde planlanıyor olmasıyla gerekçelendirdi. Kıymetli bir motivasyon bu, fakat yeterli değil. Dijital avronun Avrupa’ya güya ‘stratejik özerklik’ sağlayacağı ifadeleri ise daha da yetersiz. ... Önce projenin manası üzerinde uzlaşmak ve projeyi bir süre sonra hayata geçirmek daha iyi olmaz mıydı? Şimdi ilgili tüm taraflar, anca yarı yarıya ikna oldukları bir gelişmeyi artık yakalayamayacak durumdaki hırslı tiplere dönüşmüş gözüküyorlar.”