St. Petersburg: Rusya, Afrika zirvesine ev sahipliği yapıyor
İki gün sürecek Rusya-Afrika zirvesi, St. Petersburg’da başladı. Zirveye, yaklaşık yarısı devlet ve hükümet başkanlarından oluşan 49 ülke delegasyonu katılıyor ki bu sayı, ilki dört yıl önce Soçi’de düzenlenen benzeri zirveye kıyasla önemli ölçüde düşük. Görüşmelerin odağını, Moskova’nın uzatmadığı Ukrayna’nın tahıl ihracatı anlaşması oluşturuyor. Peki Putin, Afrika'yı neden ve neyle etkilemeye çalışıyor?
Putin ekmek karşılığında iyi niyet alıyor
Moskova, altı Afrika ülkesine 25 ila 50 biner ton tahıl bağışlayacak. Delo bunu, siyasi ilişkilerin korunmasında umut vadeden bir adım olarak görüyor:
“Moskova bu jestiyle, Afrika kıtasındaki konumunu sağlamlaştırmaya ve öte yandan da Rusya’nın tahıl anlaşmasından çekilmesiyle Afrika ülkelerinde beliren endişeleri gidermeye çalışıyor. ... Eleştiriler gelse de Rusya’nın bu hamlesinin özellikle de Moskova’nın iyi ilişkilere sahip olduğu ülkelerde karşılık bulması bekleniyor.”
Afrika'nın Rusya'ya ihtiyacı yok
The Times’a göre Kremlin’in dünyanın bu bölgesindeki nüfuzunu abartmamak gerek:
“Moskova, Batı’yı Afrika zirvesini sabote etmeye çalışmakla suçladı. Batılı liderler şüphesiz bölge devletlerini Putin’e kapı aralamaları halinde ne gibi risklerle karşı karşıya kalacakları konusunda uyarmıştır. Ancak Afrikalılar da çıkarlarının nerede olduğunu açıkça görebilirler. Moskova’nın yanaşmalarına karşı pragmatik tepkiler vereceklerdir. Afrika, G20 grubu ve küresel ekonomik büyüme için giderek artan bir öneme sahip. Kıtanın ne Moskova’nın hamiliğine ne de hedeflerine ulaşmayı güvence altına almak için St. Petersburg’da el sıkışmaya ihtiyacı var.”
Son ümidin kıtası
Radio Kommersant, Kremlin'in Afrika'ya yönelmesi uluslararası izolasyonu delmek için geçici bir çözüm, diyor:
“St. Petersburg'da Rusya-Afrika dostluk festivali düzenlenirken, Savunma Bakanı Sergei Şoygu da Kuzey Kore'ye bir ziyaret gerçekleştiriyor. ... Belli ki dost olmayan Batı'nın tüm bunları bilinçli bir şekilde not etmesi bekleniyor: 'Bayanlar ve baylar, boykotunuz işe yaramayacak.' ... Eskiden yüzümüzü Doğu'ya dönerdik, şimdiyse Küresel Güney'e. Batı'yla ilişkiler açıkça tıkanmış durumda, Latin Amerika'yla ise karmaşık. Dünya üzerinde yönelebileceğimiz çok fazla yer kalmadı.”
Sunabileceği kayda değer bir şey yok
Frankfurter Allgemeine Zeitung, Rusya'nın Afrika ülkelerine gerçekte ne sunmak istediğini irdeliyor:
“Putin, örneğin Wagner'e bağlı paralı askerlerin 'ihracı' veya Mali'ye kapsamlı silah sevkıyatları gibi yıkıcı yardımlarda her zaman bulunuyor. Ancak yalnızca Batı ile değil, bilhassa da Çin ile kıyaslandığında, Rusya'nın Afrikalılara sundukları hayli sönük kalıyor. St. Petersburg'da gerçekleşecek zirve Rusya'da kesinlikle bir propaganda başarısı olacak, zira Devlet Başkanı uluslararası bir sahnede kendisini takdim etme imkânı bulacak. Ancak özünde, Çarlık döneminden kalma sarayların ihtişamı ve ışıltısı içinde gerçekleşen en şatafatlı gösteri dahi, ev sahibinin çökmekte olan bir ülkeyi temsil ettiği gerçeğini gizleyemeyecek.”
Önemsiz bir ticaret ortağı
Devlet İşletme Üniversitesi Rektörü Vladimir Stroyev, İzvestiya’da Rusya’nın Afrika’yla sürdürdüğü ekonomik ilişkilerin düşük ölçekli ve fazlasıyla ihracat odaklı olduğunu belirtiyor:
“Afrika’daki doğrudan yabancı yatırımların yüzde birinden azı ve toplam uluslararası ticaretin yüzde ikisi ülkemizden kaynaklanıyor. Ayrıca, Rusya’nın Afrika’yla ticaret hacmi ABD, Çin ya da AB’ninkinden katbekat düşük. Ticari bilanço bir hayli asimetrik: Rusya, başta Cezayir ve Mısır olmak üzere Kenya, Nijerya, Sudan, Tanzanya ve Güney Afrika gibi az sayıda ülkeye ağırlıklı olarak tahıl (ve daha düşük ölçekte yakıt) ihraç ediyor. Üstelik Rusya, Afrika’dan buraya ihraç ettiğinden sekiz kat daha az mal ithal ediyor.”
Rusya'nın tahıl ikiyüzlülüğü
Novinky.cz’ye göre buğday arzındaki kıtlıktan mustarip Afrika ülkeleri Rus politikalarının kurbanı:
“Ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya-Afrika zirvesi yaklaşırken şunu söyleme cüretini gösterebildi: ‘Rusya, Afrika’ya tahıl, gıda, gübre ve başka mallar tedarik etmek için büyük çaba göstermeyi sürdürecek.’ Rusya’nın bu büyük çabaları, Ukrayna’nın tahıl ihracatı anlaşmasını yenileyerek tahıl fiyatlarını düşürmeyi amaçlamıyor. Rusya bunun yerine, büyük çabalarla ihraç edecek bir şeyi kalmasın diye Ukrayna’nın limanlarına ve tahıl ambarlarına saldırıyor.”
Moskova bağımlılığı büyütüyor
Le Figaro, Putin’in tahıl vaatlerinde bulunarak nüfuzunu korumaya çalıştığını gözlemliyor:
“Zirve öncesinde, Moskova’nın Afrika’nın ‘sömürge boyunduruğundan kurtulma kavgasına’ her zaman destek verdiğini, ancak yönetimsel meselelere hiç karışmadığını hatırlattı. Paradoksal bir şekilde, Afrika’nın Rus tahılına bağımlılığını vurgulayarak, eline son bir baskı aracı geçirdi: En yoksul ülkelere tahıl ve gübre yardımı gönderme vaadinde bulundu. En sadık ortaklara hizmet önce gelir!”