Çekya: Komünist geçmişin yükü
Robert Fremr, Çekya'da anayasa hâkimi olmayacak. 2018-2021 yılları arasında Lahey Uluslararası Ceza Mahkemesi Başkan Yardımcısı olarak görev yapan Fremr, bu makam için en uygun aday olarak görülüyordu. Ancak, 1989'dan önce rejim muhaliflerini mahkûm etmiş olduğu ortaya çıkınca adaylıktan çekildi. Ülke basınına bakılırsa, bu vaka komünist geçmişle ilgili meselelerin Çekya gibi ülkeler için hâlâ ne denli hassas olduğunu gösteriyor.
30 yıl sonra da hâlâ aynı sıkıntılar
Echo24 hayal kırıklığına uğramış gözüküyor:
“Yeniden örgütlenmiş bir toplumun, aradan otuz yıl geçtikten sonra dahi en yüksek anayasal pozisyonlar için vaktiyle totaliter komünist rejime hizmet etmemiş isimler çıkaramayacak durumda olması ne acı. ... 30 yılın sonunda devletin en yüksek makamlarında artık eski komünistler olmasın diyerek gerçekten çok mu şey istiyoruz?”
Anayasa Mahkemesi bir semboldür
Fremr'in adaylıktan çekilmesi Lidové noviny'yi rahatlamış:
“Robert Fremr, adaylığıyla hem kendisine hem de Anayasa Mahkemesi'ne zarar verebileceğini anladı ve çekildi. Peki adalet sağlanmış oldu mu? Arşivler daha erişilebilir olsaydı başka hâkimler hakkında da bir şeyler bulunabileceği düşünülürse, belki de tam olarak değil. ... Ancak Anayasa Mahkemesi, [adalet tanrıçası] Justitia'nın birinin suçlu olup olmadığına gözü kapalı karar verdiği sıradan bir mahkeme değil, anayasallığın ve 34 yıl önce kazanılmış özgürlüğün sembolüdür. Dolayısıyla da üyeleri gözler kapalıyken değil, büyük ölçüde alenen seçilir.”
Hâkimlerin özgeçmişlerini daha dikkatli inceleyin lütfen
Seznam Zprávy, yaşananların anayasa hâkimlerini Senato'ya tavsiye eden Cumhurbaşkanı Petr Pavel'e de zarar verdiği görüşünde:
“Anayasa Mahkemesi'nin kararlarına duyulan güvenin zedelenmesi riski beşe karşı on iki oyla son anda önlenmiş oldu. Petr Pavel ve danışmanları, Robert Fremr vakasından basit bir ders çıkarabilir: aynı hataya ikinci kez düşmemek. Adayların, özellikle de 1989'dan önce yargıda aktif görev almış olanların mesleki geçmişlerine bakılırken gereken özen gösterilmeli.”