Von der Leyen'in Birliğin Durumu konuşması: AB nereye gidiyor?
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, 2024 Avrupa Parlamentosu seçimleri öncesi son Birliğin Durumu konuşmasını gerçekleştirdi: Von der Leyen, Ukrayna’nın arkasında yekvücut duran, iklim felaketine karşı emsalsiz bir mücadele veren ve işlevini yitirmeksizin genişlemeye doğru ilerleyen bir Avrupa Birliği tablosu çizdi. İkinci görev dönemi ihtimaline dairse yorum yapmadı. Yorumcular, Von der Leyen’in sözlerini mercek altına alıyor.
Daha kıvılcım çakılmadı
The Irish Times’a göre en önemli mesaj Ukrayna’ya yönelikti:
“Von der Leyen’in asıl mesajı, açık bir şekilde Ukrayna’nın AB üyeliğine odaklanırken, bir sonraki genişleme turuna siyaseten bağlılığı sürdürmenin ahlaki gerekliliğine ilişkindi. ‘Ukrayna’nın geleceği Avrupa Birliği’nde,’ dedi. Gerektiği sürece Ukrayna’nın yanında olunacağını söyledi. Genişleme adayları arasında Sırbistan, Batı Balkanlar ve Moldova da var. Bu, ülkelerin kendi karar mekanizmaları ile bütçelerine temelden yeni bir ayar verilmesi ve gerekirse AB Antlaşması’nda reforma gidilmesi gibi korkutucu bir süreci şart koşuyor. Münferit üye devletlerin bu kıymetli projeye hevesli olup olmadığı ise hayli belirsiz.”
Ukrayna'nın katılımına yönelik somut hazırlıklar başlamalı
Rzeczpospolita, Von der Leyen'in Ukrayna'nın AB üyeliği konusundaki kararlılığını koruduğunu söylüyor:
“Von der Leyen, geçtiğimiz yılın aksine sarı ve mavi renklerde giyinmese de Ukrayna'nın AB üyeliğinin en güçlü destekçilerinden biri olmayı sürdürüyor. Ukrayna'nın katılım müzakerelerini başlatma konusunda kaydettiği büyük ilerlemeyi takdirle karşıladığını ifade etti. AB'nin artık genişlemeye hazırlanacağını da duyurdu. Ve bunun için antlaşmaların değiştirilmesi gerekmediğini ekledi: Brüksel, AB politikasında 30'dan fazla ülkeden oluşacak Birlik'in düzgün işlemesini sağlayacak değişiklikler için somut öneriler geliştirecek. Bu da Kiev için mavi bluz ve sarı ceket giymekten çok daha önemli.”
Dünya siyasetinin bir aktörü
Helsingin Sanomat’a göre Avrupa Birliği’ndeki dönüşüm sürecek:
“Rusya’nın saldırı savaşı, AB’yi daha önceki başarısızlıklarının sonuçlarını telafi etmek için tedbirler almaya zorladı. Savaşın neticesinde AB, güvenlik konularına odaklanmaya başladı. Öte yandan, kendi zayıflıkları ve sözleriyle eylemleri arasındaki uçurumla da yüzleşti. ... Von der Leyen, göreve gelişinin ardından başına geçtiği komisyonun jeopolitik bir komisyon olacağını belirtmişti. Öyle de oldu. AB, giderek karmaşık hale gelen jeopolitik vaziyete ve dış krizlere daha güçlü ve stratejik yanıtlar verdi. Fakat dönüşüm daha bitmedi ve korumacılık yanlısı girişimler kendini hissettirmeye devam ediyor.”
Yurttaşları beraberinde götürmeyi unutmamalı
Salzburger Nachrichten, Von der Leyen’in AB’de yaşayan pek çok insanın somut sorunlarına çözüm sunmadığı eleştirisinde bulunuyor:
“Von der Leyen … neden AB’nin Doğu’ya doğru genişlemesi gibi büyük ve kati bir vizyon tasarlıyor? Jeopolitik nedenlerden ötürü elbette. Ukrayna’nın Rus saldırılarına karşı kendini savunabilme iradesini güçlendirmek gerekiyor. ... Von der Leyen’in unuttuğu mesele, daha büyük bir Avrupa vizyonu için AB’nin 27 üyesinin yurttaşlarını da bu yolculukta beraberinde götürmesi gerektiği. Programında enflasyon, enerji fiyatları, gençlerin yaşam fırsatları gibi gerçek kaygı ve ihtiyaçlara yönelik şaşırtıcı derecede az somut unsur var.”
Yeniden seçilmenin yolunu yapıyor
Mediapart, Von der Leyen’in asıl önceliğinin Avrupa Komisyonu Başkanı kalmak olduğunu gözlemliyor:
“Ukrayna meselesinde parlamento çoğunluğuyla aynı çizgide görünse de konuşmasının geri kalanı pek de pozitif algılanmadı. En başta da bağlı olduğu Avrupa Halk Partisi’ne (EVP) bolca göz kırptı, çünkü aylardır gerilimler yaşanıyordu. 2024 sonrasında da Komisyon başkanlığını sürdürebilmenin yolunu yapmaya çalıştı.”