Tayvan'da seçimler: Riskler neler?
Çin’in baskılarını artırdığı Tayvan’da cumartesi günü başkanlık ve parlamento seçimleri yapılacak. İktidardaki Demokratik İlerleme Partisi (DPP), adayı Devlet Başkanı Yardımcısı Lai Ching-te ile anketlerde az farkla önde görünüyor. Ana muhalefet partisi Kuomintang (KMT), Pekin’e daha uzlaşmacı yaklaşılmasını istiyor. Tayvan Halk Partisi (TPP) ise daha ortada bir yol izliyor.
Radikal kararlardan kaçınmak gerek
Diena sağduyulu olunmasını umuyor:
“Tayvan’da 13 Ocak’ta gerçekleştirilecek başkanlık ve parlamento seçimleri, çıkacak sonuca göre ABD ile Çin arasındaki gerilimi büyük ölçüde tırmandırabilir. ... Seçimin nasıl sonuçlanacağını tahmin etmek zor ama kaybedenler, protesto gösterileri de düzenleyerek sonuçlara itiraz etmek isteyebilir. Uluslararası siyaset açısından, hangi partiden olurlarsa olsunlar Tayvan’daki yeni iktidar sahiplerinin radikal kararlardan kaçınacaklarını umalım. Aksi takdirde yaşanacakların sonuçları öngörülemeyebilir.”
Avrupa Tayvan'a bağımlı
Kurier şu tespitte bulunuyor:
“Avrupa ve dünyanın geri kalanı için önümüzde iki senaryo var: Muhalefet kazanırsa, Çin’in yıldırma taktikleri hür seçimleri etkilemeyi başarmış olur. ... Lai kazanırsa, Çin ile ABD arasındaki gerilim muhtemelen büyür. Bu tırmanış askeri bir nitelik taşımasa dahi herkes ekonomik bakımdan adaya bağımlıyken ağır sonuçlar doğurur: Tayvan’da üretilmiş yarı iletken çiplerle çalışmayan neredeyse tek bir modern elektronik cihaz yok. Viyana ile Taipei arasında 9 bin kilometre mesafe olsa da Tayvan’daki seçimler bizim ekonomimizin ve demokrasimizin gidişatını da belirleyecek. Modern ve küreselleşmiş dünyaya ait olmanın bedeli bu.”
Vaziyet çok tehlikeli
Helsingin Sanomat, Çin’in Tayvan’a saldırarak dünya barışını tehlikeye atmasından endişe ediyor:
“Çin Tayvan’a saldırmanın vaktini kolluyorsa, en uygun anın şimdi olduğu sonucuna varabilir. ABD halihazırda Ukrayna, Gazze Şeridi ve kendi başkanlık seçimleriyle meşgul. ... ABD, Çin’deki yarı iletken sektörüne yaptırımlar uygulayarak, Tayvan’a yönelik bir saldırının Çin için küresel ticaret bağlamında ne anlama geleceğini göstermeye çalıştı. ... Tayvan’da kopacak bir savaş, büyük güçler arasındaki siyasi dengeleri değiştirir. Dünya savaşının eşiğine gelebiliriz.”