İspanya: Pedro Sánchez başbakanlık görevini sürdürecek
İspanya Başbakanı Sánchez istifa etmiyor. Kamu görevlerini birkaç günlüğüne askıya aldıktan sonra pazartesi günü “daha da güçlenerek” yola devam etmeye karar verdiğini açıkladı. Krizin arka planında, sağcı Manos Limpias örgütünün Başbakan’ın eşi Begoña Gómez hakkındaki yolsuzluk suçlamaları yatıyordu. Hafta sonu binlerce İspanyol Sánchez lehine gösteri düzenleyip kendisine pes etmeme çağrısında bulunmuştu.
Siyaseti pembe diziye çevirdi
Der Spiegel, son günlerde İspanya siyasetinde yaşananların iki açıklaması olabileceğini söylüyor:
“İlk senaryoya göre, Sánchez eşi için duyduğu endişeye yenik düşerek cidden istifa etmeyi düşünmüştür. ... Artık daha muhtemel görünen ikinci senaryoya göre ise Sánchez, eşinin ticari faaliyetlerine dair canını sıkabilecek tartışmalara girmek yerine ortalığı bulandırmış ve rakiplerinin izlediği kirli taktikleri kamuoyunun gözüne sokmaya çalışmıştır. Öyle ya da böyle, şurası kesin: Sánchez son beş günde İspanyol siyasetini pembe diziye çevirdi. Bu tuhaf şovu kendisine de ve makamına da zarar verdi, bir başbakana yakışmadı.”
Sağcılar ondan hiç olmadığı kadar nefret ediyor
Eldiario.es Genel Yayın Yönetmeni Ignacio Escolar’a göre zor günler kapıda:
“Görevinde kalan Başbakan, herkesin önünde ‘demokrasimizdeki geciken yenilenmeyi sağlamak için yorulmadan, kararlılıkla ve özveriyle çalışacağı’ taahhüdünde bulunuyor. Kulağa halen muğlak gelse de çok önemli bu. ... İspanya’nın uydurmalar ve yalanlarla ilgili ciddi sorunu var. Yargıçlar Yüksek Kurulu’nun bloke edilmesi ve ceza yargılaması süreçlerinin kötüye kullanılması meselesi de çok ciddi. Buna bir de kamusal yaşamın zehirlenmesi sorununu ekleyebiliriz. ... Yaşananlar İspanya siyaseti için muazzam sonuçlar doğuracak. ... Bunlar gerilimleri azaltmaya katkı sağlayacak mı? Korkarım hayır. ... Sağcılar artık Sánchez’den dün olduğundan daha fazla nefret ediyor.”
Çamur at izi kalsın
Taz İspanya muhabiri Reiner Wandler, yaşananların sağın tipik hainliği olduğu yorumunda bulunuyor:
“İster Katalonya ya da Bask bölgesindeki bağımsızlık yanlısı siyasetçilere, ister solcu alternatif siyasetçilere ya da şimdi olduğu gibi Sánchez'e karşı olsun, sağ bu tür karalama kampanyalarında idmanlı. Bölgesel hükümetler tarafından finanse edilen medya yalan haberler uyduruyor, aşırı sağ örgütler dava açıyor, PP ve VOX'a sadık hâkimler de davalara bakıyor. Bunların neredeyse hepsi olumsuz sonuçlansa da geriye daima bir iz kalıyor. Ama -suçlamalara ilişkin en ufak bir kanıt olmaksızın- ailelere dahi çamur atılması tamamen yeni bir şey. İspanya'da tanık olduğumuz, hâkimler vasıtasıyla gerçekleşen bir darbe girişimidir.”
Güç kavgasında kadınlar hedef oluyor
Phileleftheros gazetesi şöyle yazıyor:
“Hiç şüphesiz, Manos Limpias’ın suçlamaları Begoña Gómez’i değil Pedro Sanchez’i hedef alıyordu. Yaşananlar, İspanya Başbakanı’na eşi üzerinden iftira atma kolaycılığından ibaretti. Kendisi kusur işlememiş olan bir siyasetçinin eşine böyle bir suçlama yöneltilmesi ilk değildi. Geçmişte de siyasetçilerin eşlerine yönelik pek çok cinsiyetçi saldırı yapılmıştı. Ülkeler sırf bu yüzden bir anda kasırganın ortasında kalabiliyor. Ve bu, İspanya’daki gibi kutuplaşmış siyasal iklimlerde bilhassa kolay oluyor.”
Etik kurallara ihtiyaç var
İspanyol hukukçu Miriam González Durántez, Financial Times’ta bu vakanın asli bir soruna işaret ettiğini söylüyor:
“İspanya’da, siyasetçilerin aileleri ile eşlerinin bulaştığı çıkar çatışmalarının üstesinden gelmeye yarayacak etkin bir sistem yok. Dolayısıyla, bu tarz meseleler aslında gerektiği gibi alelade birer vaka olmaktan çıkıp, siyasi arenada ve mahkemelerde konuşuluyor. … Resmi konut ya da uçak kullanımlarını kısıtlayacak bir yönetmeliğimiz yok. Lobicilik faaliyetlerine yönelik yasalarımız yok. ... Kapsamlı etik kuralların olmayışı, İspanyol siyasetinin hiç bitmeyen sorunu. … İspanya’da acilen kamu yaşamında yeni bir etik yaklaşıma ve kamu görevlilerine yönelik etik kurallara ihtiyaç var.”
Belki de hedefinde uluslararası kariyer vardır
Rzeczpospolita, Sánchez'in Avrupa Konseyi Başkanlığı'nı hedefleyip hedeflemediğini sorguluyor:
“Başbakan, uluslararası kariyerini ilerletmek için ideal zamanın geldiğine karar vermiş olabilir. GSYH'sinin yalnızca yüzde 1,3'ünü savunmaya harcayan bir ülkeden geldiği için, NATO Genel Sekreteri olarak Jens Stoltenberg'in yerine geçme şansı hayli düşük. Ancak AB'de işler çok farklı yürüyor. Anketlere göre, sosyalist grubun (S&D) Avrupa Parlamentosu'nda ılımlı sağdan (EPP) sonra en fazla milletvekiline sahip olması bekleniyor. Dolayısıyla, AB'deki en önemli ikinci makam olan Avrupa Konseyi Başkanlığı koltuğuna oturma ihtimali var.”
Emsalsiz bir adım
El País durumu hayli ciddiye alıyor:
“Pedro Sánchez, bu eşi görülmemiş adımla doğrudan Manos Limpias [grubu] ile birlikte ‘önde gelen Batı demokrasilerinde büyümekte olan sağcı ve aşırı sağcı çıkar koalisyonu’ şeklinde nitelediği Santiago Abascal [Vox] ile Alberto Núñez Feijóo’ya [PP] göndermede bulunuyor. Portekiz’i ve nüfuzunu kullandığı iddiaları yüzünden istifa eden Başbakan António Costa’yı aklımıza getirelim. Bu iddialar daha yeni mahkeme tarafından rafa kaldırıldı, ama mutlak çoğunluğa sahip ilerici bir hükümet düşürülmüş oldu. ... Sánchez’in mektubunun arkasında hesaplanmış bir strateji yattığına inanan herkes, onu dikkatle okusun ve nasıl duygu yüklü olduğunu görsün. ... Sonuç ne olursa olsun, pazartesi günü bir şeyler yaşanacak.”
Siyasi zayıflığın emaresi
El Mundo, Sánchez’i çirkin bir taktik izlemekle suçluyor:
“Başbakan, gerilimi yükselten kampanyasıyla İspanyol toplumunu kargaşaya sürükledi, tedirgin etti ve yurttaşlar arasındaki kendi yönetim anlayışıyla karakterize olmuş bölünmeyi körükledi. ... Başbakan’ın darbesi, ayan beyan ortada olan siyasi zayıflığının bir emaresi. Katalanya ve Avrupa’daki seçimler yaklaşırken Sánchez, aşırı muhafazakâr bir ‘oluşumun’ sözümona ‘eşi görülmemiş saldırılarına’ atıfta bulunarak, asıl olağanüstü durumu gizlemeye çalışıyor: seçimleri kaybeden, ülkeyi yönetecek parlamento çoğunluğuna sahip olmayan ve hükümet kurabilmek için aşırılık yanlısı partilere bağımlı hale gelen liderin düştüğü durum.”
Siyasi üslupların en kötüsü
El Periódico de Catalunya, Sánchez'e öfkeli:
“Başbakan'ın istifa seçeneğini bir süre düşüneceğini duyurduğu yazılı açıklaması sorumsuzluktan başka bir şey değil. ... Yarattığı ve sorumluluğunu tek başına taşıdığı mevcut durumu daha da istikrarsız hale getirmek için hayli uygunsuz bir zaman. ... Başbakan'ın başına gelenlerin suçlusu yurttaşlar değil. ... Tek bir kişinin sorumsuzluğu yüzünden siyasal sistemin tamamının felç olmasına izin verilmemeli. İstifayı ertelemek siyasi üslupların en kötüsüdür.”