Lübnan'da neler oluyor?

The Economist’e göre Hizbullah ve liderinin arkasındaki destek azalıyor:

“Son iki hafta içinde İsrail, Hizbullah’a 40 yıllık tarihinin en ağır darbesini indirdi. Nasrallah ne yapacağını şaşırmış gözüküyor. ... Hiç bu kadar izole edilmemişti. Güvendiği pek çok adamını kaybetti. ... Geriye kalanların da üzerlerinde şüphe bulutları geziyor: İsrail’in böylesine kapsamlı sabotaj ve suikast eylemlerini içeriden birileri yardım etmeden gerçekleştirmesi mümkün değildi. ... Halkın geniş kesimleri arasında Nasrallah’a öfke hâkim, çünkü ülkeyi kazanamayacağı bir savaşa sürükledi.”

Lübnan gazetesi L’Orient-Le Jour’un çizdiği senaryo şöyle:

“İsrail’in dümenini elinde tutan aşırı sağcı hükümetin artık sapkınlığını kanıtlamasına gerek yok, çünkü patlattığı çağrı cihazlarıyla bunu zaten ortaya koydu. Lübnan devletinin zayıflığı, onu toplanmaya hazır olgun bir meyve haline getiriyor ve Azerbaycan Ermenistan’ı işgal ettiğinde neredeyse hiç sesini çıkarmayan uluslararası toplum, İsrail’e de bir şey demiyor. Yine de Hizbullah’ın, askeri bakımdan sözünü geçiremeyecek kadar zayıf ve uluslar nezdinde sesini duyuramayacak kadar bölünmüş bir ülkede, kimlik belirsizlikleri ve mezhep çatışmaları sayesinde büyümüş bir örgüt olduğunu kabul etmek gerekiyor.”

Evrense'in yorumu şöyle:

“Lübnanlıları tedirgin eden bir diğer senaryo ise, İsrail’in Lübnan topraklarının içine sarkan bir tampon bölge oluşturma niyeti. Bu çerçevede sınırlı da olsa İsrail’in Lübnan’a kara operasyonu yapması, sınıra yakın bölgelerde yaşayan Lübnanlıları topraklarından göç etmeye zorlaması gibi ihtimaller konuşuluyor. Lübnan’a dair bu senaryolar konuşulurken Lübnanlı siyasetçilerin resmen eli kolu bağlı. 2019 yılındaki bankacılık krizinin ardından resmen batan Lübnan’da 600 günden fazladır cumhurbaşkanlığı koltuğu boş, hükümet geçici, devlet kurumları durmanın eşiğinde. Elbette gerilimin ... büyümesi bütün bölge ülkelerini tedirgin etti etmesine ama ... bu süreci yatıştırmaya kimsenin gücü yetmiyor.”

France Inter köşe yazarı Pierre Haski, İsrail ve Lübnan’ın çıkmaza saplandığını gözlemliyor:

“Bu tehlikeli çatışmanın aktörleri gerçek birer stratejiye sahip değil. Hizbullah, İran’ın Ortadoğu’daki öncü kuvveti olma rolünü diplomasi vasıtasıyla değil, askeri tutumuyla pekiştiriyor. Ama tutum demek strateji demek değildir. İsrail hükümeti ise ABD’nin Gazze’de ateşkese varılması yönündeki baskılarına boyun eğmek istemiyor. ... İsrail, bir macera filmi tadındaki ‘patlayan çağrı cihazı’ operasyonuyla bütün dünyayı büyülemiş olabilir, ama Lübnan’da Hizbullah’la bir kez daha savaşarak güvenliğini sağlayabileceğini ortaya koymakta zorlanıyor. Dolayısıyla tam bir çıkmaza saplanmış durumdalar.”

Público uluslararası toplumun İsrail'e haddini bildirmesini istiyor:

“İsrail'in masum sivilleri hiçe sayan sapkın bir şiddet ve fanatizmin ne denli sık hedefi olduğu ortadayken, İsrail'i terörizmin tarafına konumlandırmak abesle iştigaldir. Ancak İsrailli yetkililer, hem burada [Lübnan'da] hem de Gazze'de ahlaki pusuladan yoksun olduklarını gösteren zalimlikler sergilediler. ... Lübnan'da yeni bir savaşı tetiklemeye çalışan ve müzakereyle çözüm ihtimalini imkânsız kılan İsrail'dir. ... Uluslararası toplum, kendi yasalarını sistematik şekilde ihlal eden ve anlaşmazlıkları çözmek varken savaşı tercih edenlerle ittifak yapmamalı.”

Der Standard, İsrail’in Hizbullah’a karşı başlattığı askeri operasyonun manasını sorguluyor:

“İsrail’de başa geçen her hükümetin karşısında bulduğu ikilem, bir kara harekâtı gerçekleştirilse dahi -ki bu pek çok kez denendi- Hizbullah tehdidinin katiyen tamamen ortadan kaldırılamayacağı gerçeği. Aksine, Hizbullah’ı doğuran İsrail’in 1982 Lübnan işgali olmuştu. İsrail’in eylemleri yine meşru olabilir belki ama akıllıca hareket ettiği söylenemez.”

Dagens Nyheter, çağrı cihazı saldırılarının ardından en başta da Hizbullah lideri Nasrallah’ın köşeye sıkıştığı kanısında:

“Hizbullah Lübnan’ı kontrolü altında tutuyor. Gerekirse silahlarını Lübnan’daki karşıtlarına karşı kullanmaktan çekinmiyor. Fakat her ne pahasına olursa olsun ülke içinde şiddete başvurmaktan kaçınıyor ve sözünü özellikle türlü Hıristiyan ve Dürzi partilerle kurduğu siyasi ittifaklar aracılığıyla geçiriyor. Hizbullah, silahlı gücünün varlığını İsrail’e karşı ülkeyi savunduğu ve Filistinlileri desteklediği iddiasıyla gerekçelendiriyor. Buna herkesi inandırabilmesi için Hizbullah’ın salt İsrail’in ülkeye yönelik [münferit] saldırılarını savuşturmakla kalmayıp, işler zora girdiğinde Lübnan’ı savunabileceğini de ortaya koyması şart.”

Evrensel'e göre çağrı cihazı patlamaları İsrail'in imajını haksız yere güçlendiriyor:

“İsrail’in istihbarat ve teknolojik üstünlükleri üzerine yapılan övgülerle aslında günlerce İsrail propagandası da yapılmış oldu. Oysa o çok övülen istihbarat ve teknik ile bir savaş suçu işlenmişti. Televizyonlarda ve gazetelerde bu konu üzerine tartışılacaksa sadece İsrail’in yeni bir savaş suçu işlediği, savaş suçlarının kınanması, savaş suçu işleyenlere karşı uluslararası toplum olarak ortak tavır göstermemiz ve savaş suçu işleyenlerin mutlaka yargılanması üzerine tartışmalıydık. Yüksek teknoloji ile insan öldürmek övülecek bir şey değil, kınanacak bir şeydir.”

Estia, Doğu Akdeniz'de AB ülkeleri için yeni zorlukların baş gösterdiğini söylüyor:

“Hem Yunanistan hem de Kıbrıs önemli jeopolitik ve göç riskleriyle karşı karşıya. İsrail Savunma Bakanı Gallant'ın savaşın Lübnan'a kayacağı yönündeki açıklamalarının ardından, kış aylarında Yunanistan ve Kıbrıs'ı Lübnan'dan gelen bir sığınmacı dalgası vurabilir. İkinci tehditse jeopolitik nitelikte. Yunanistan ve Kıbrıs topraklarında Batı üsleri var ve bu üsler henüz kendilerini tehdit edebilecek füzelere karşı koruyucu bir kalkana sahip değil.”