PiS Polonya'yı nasıl değiştirdi?
Polonya'da bir yıldır milliyetçi-muhafazakar parti PiS iktidarda. PiS yönetimi altında kamu kurumlarının dönüşümü için bir dizi kanun çıkarıldı. AB Polonya'ya karşı bir hukuk devleti soruşturması açtı. Polonya'daki yorumcular, bir yıllık PiS hükümetiyle ilgili değerlendirmelerinde, ülkenin kendisi gibi bölünmüş durumda.
Polonya bir yılda dağıldı
Liberal günlük gazete Gazeta Wyborcza son bir yılda tek bir olumlu gelişme göremediğini söylüyor:
“PiS'in ABve özellikle onun demokratik değerlerine karşı tutunduğu aşağılayıcı tavır Polonya'yı bir çeşit yalnızlığa mahkum etti. Ülke birlik içindeki pozisyonunu kaybetti. Artık Polonya hükümetinin rencide ettiği Almanya'dan da, Fransa'dan da destek bekleyemeyiz. Yine Brexit referandumunun ardından sadece kendisiyle uğraşan Britanya'dan da umut yok. Öte yandan Trump'ın zaferinin ardından ABD'yle ittifak da büyük bir soru işaretine dönüştü. ... Kaczyński bir yıl içinde Cumhurbaşkanı Duda ve Başbakan Szydło'nun da yardımlarıyla Polonya'nın on yıllardır inşa edilen demokratik kurumlarını yerle bir etti.”
Ailenin korunması artık ikincil bir konu
Katolik İnternet portalı Gosc Niedzielny'in artısıyla eksisiyle hükümet bilançosu: "PİS'in hükümetteki ilk yılında vaatlerini yerine getirmesi başarı hanesine yazıldı. Devleti daha çok dayanışma şiarıyla yeniden yapılandırdı. Başarısızlığı ise, hukukta ahlaki meselelerle ilgili değişiklik yapılmaması oldu. PiS, seçim kampanyasında, malların adaletli dağılımı ve ailelerin refahını iyileştirme sloganlarını kullanmıştı. Bu vaatlerini yerine getirdi kuşkusuz. ... Ama PiS milletvekilleri daha önceki yasama dönemlerinde Polonya Adalet Sarayı Sejm'de azınlıktayken mutlak kürtaj yasağına taraf ve suni döllenmeye karşıydı. Cinsiyetçi idelojiye, Avrupa Konseyi'nin aile içi şiddet konvansiyonuna ve eşcinsel evliliklere de karşıydı. Ama şimdi çoğunluktalar ve bu konuların hiçbiriyle ilgilenmiyorlar."
Sosyal politikalar yine saygın
Muhafazakar bulvar gazetesi Super Express, Hukuk ve Adalet Partisi'nin (PiS), sosyal adalet konusunu bir kez daha gündeme taşımasını sevinçle karşılıyor:
“Vatandaşın bakış açısıyla sosyal politikalar en önemli konu ve PiS kurmayları için de öncelikli başlık. PiS'in bu konuda bugüne kadar olan gelişme trendini tersine çevirdiği açıkça görülüyor. Dönüşümün başlangıcından bu yana sosyal devlet çöktü ve toplumun büyük kesimi destek alamıyor. Şimdiyse Kaczyński'nin kurmayları yeni bir odak noktası oluşturdu: Artık sadece etkin bir devlet politikasını hedeflemekle kalmadılar, Polonyalıların desteğini de almayı başardılar. Böylelikle liberal toplumsal Darvinizmi reddettiklerini de göstermiş olduklar, ki bunun için PiS övgüyü hak ediyor.”
Fiilen din devleti yürürlükte
Liberal haber dergisi Newsweek Polska, Hukuk ve Adalet Partisi'nin (PiS) kiliseyle beraber hukuk devletini bertaraf ettiği görüşünde:
“İnancın Jarosław Kaczyński'nin hayatında nasıl bir rol oynadığını, İsa Mesih konusundaki görüşlerini bilemeyiz. Zira kendisi bu konuda son derece ketum. Ancak kilisenin, Kaczyński'nin siyasi projesi içindeki rolünü kesin olarak biliyoruz. Bu konudan sıklıkla ve büyük kelimelerle bahsetti. Kilise sunağı ile PiS tahtı arasındaki ilişkiye geçen yıl yakından tanıklık ettik. Kilise, inanç sahibi olanları ve seçmenleri harekete geçirmek için kullanılan bir siyasi araç. Bu ittifakın öncelikle olumsuz duyguları körüklemesi isteniyor. ... Nitekim merhamet ve diğerkamlık ile verilen müjdeli haberin, yerini ulusal tonlara sahip bir Katolik sapmaya bırakmak zorunda kaldığını gördük. En nihayetinde taht ile sunak arasındaki bu ilişki vasıtasıyla demokratik hukuk devleti, kilise ilişkili bir PiS devletine dönüştürüldü.”